Hà Lan chuyển giao 24 máy bay F-16 cho Ukraine

Hà Lan đã hoàn tất cam kết cung cấp cho Ukraine 24 máy bay chiến đấu F-16 Fighting Falcon, với chuyến hàng cuối cùng đến Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Ruben Brekelmans tuyên bố.

Chuyến giao hàng đánh dấu việc hoàn tất cam kết của Hà Lan trong việc hỗ trợ phòng thủ của Ukraine. Cam kết được các đồng minh NATO khác, bao gồm Đan Mạch, Bỉ và Na Uy hưởng ứng, khi cùng nhau hứa sẽ cung cấp thêm hàng chục máy bay F-16 cho Kiev.

Là một phần của sự hỗ trợ quốc tế, Mỹ cũng đã bắt đầu chuyển giao các máy bay F-16 không hoạt động để lấy phụ tùng thay thế. Nỗ lực đa quốc gia này nhằm mục đích tăng cường năng lực không quân của Ukraine trong bối cảnh các cuộc tấn công trên không của Nga ngày càng leo thang, mang lại sự hỗ trợ quan trọng cho lực lượng không quân đang gặp khó khăn của Kiev khi nước này chuyển đổi từ nền tảng thời Liên Xô sang công nghệ phương Tây.

Đóng góp của Hà Lan là một phần của liên minh hàng không rộng lớn do Hà Lan, Đan Mạch và Bỉ dẫn đầu, được thiết kế để trang bị cho Ukraine các máy bay chiến đấu đa năng hiện đại có khả năng chống lại ưu thế trên không của Nga. Đan Mạch cam kết 19 máy bay F-16, Bỉ cam kết 30 máy bay vào năm 2028 và Na Uy cam kết ít nhất 12 máy bay, mặc dù một số nguồn tin cho rằng con số này có thể cao hơn.

Những đợt chuyển giao này đi kèm với các chương trình đào tạo mở rộng dành cho phi công và kỹ thuật viên Ukraine, chủ yếu tại Trung tâm đào tạo F-16 châu Âu ở Fetesti, Romania, nơi Hà Lan cũng cung cấp 18 máy bay F-16 cho mục đích đào tạo.

Máy bay F-16 Fighting Falcon, do General Dynamics (nay là Lockheed Martin) phát triển, là máy bay chiến đấu một động cơ, đa chức năng, là nền tảng của lực lượng không quân phương Tây kể từ khi ra mắt vào cuối những năm 1970.

Máy bay được chuyển giao cho Ukraine có thể là các biến thể F-16AM/BM, được nâng cấp thông qua chương trình Mid-Life Update, chương trình này cải tiến hệ thống điện tử hàng không, cảm biến và vũ khí để đáp ứng các yêu cầu chiến đấu hiện đại. Thiết kế nhỏ gọn của F-16, với chiều dài khoảng 49 feet và sải cánh 32 feet, cho phép khả năng cơ động đặc biệt, được trang bị động cơ Pratt & Whitney F100-PW-220 hoặc General Electric F110-GE-100, có khả năng đạt tốc độ vượt quá Mach 2.

Tính linh hoạt của F-16 nằm ở khả năng mang theo nhiều loại đạn dược, phù hợp với nhu cầu của chiến trường Ukraine. Đối với các cuộc giao tranh không đối không, máy bay được trang bị tên lửa tầm ngắn AIM-9L/M Sidewinder và tên lửa tầm trung AIM-120B AMRAAM, cung cấp khả năng nhắm mục tiêu ngoài tầm nhìn với phạm vi khoảng 60 dặm.

Bối cảnh của đợt giao hàng này được định hình bởi nhu cầu cấp thiết của Ukraine trong việc thay thế phi đội thời Liên Xô cũ kỹ, chủ yếu bao gồm MiG-29 và Su-27, vốn đã bị hao mòn nghiêm trọng kể từ khi cuộc chiến bắt đầu vào tháng 2/2022.

Tuy nhiên, mạng lưới phòng không của Nga tinh vi hơn nhiều, với các hệ thống nhiều lớp như S-300 và S-400 tạo ra một môi trường cạnh tranh hạn chế khả năng hoạt động tự do của F-16. Sự thành công của máy bay sẽ phụ thuộc vào khả năng tích hợp của Ukraine với các tài sản khác, chẳng hạn như phòng không trên mặt đất và tình báo do NATO cung cấp, để tạo ra một chiến lược phòng thủ gắn kết.

Những tác động địa chính trị rộng hơn của đợt giao hàng này vượt ra ngoài phạm vi chiến trường. Việc chuyển giao F-16 phản ánh sự thay đổi chiến lược của NATO hướng tới việc trang bị cho Ukraine các hệ thống phương Tây, đưa quân đội Kiev phù hợp với các tiêu chuẩn của liên minh khi theo đuổi tư cách thành viên.

Tuy nhiên, việc mất máy bay F-16 của Ukraine trong các nhiệm vụ chiến đấu và huấn luyện làm dấy lên mối lo ngại về tốc độ tích hợp và rủi ro khi triển khai các phi công có ít kinh nghiệm. Phi công Ukraine thiếu chuyên môn cho một số nhiệm vụ nhất định, chẳng hạn như hỗ trợ trên không tầm gần, hạn chế tác động tức thời của F-16 đối với các hoạt động trên bộ.

Theo góc nhìn chiến lược, việc chuyển giao F-16 báo hiệu cam kết của NATO trong việc chống lại Nga, nhưng chúng cũng phơi bày những lỗ hổng trong khả năng cung cấp viện trợ nhanh chóng của liên minh.

Việc dựa vào các máy bay F-16 cũ, mặc dù tiết kiệm chi phí, đặt ra câu hỏi về tuổi thọ của chúng trong môi trường có nguy cơ cao. Việc Nga triển khai các hệ thống tiên tiến, chẳng hạn như tên lửa dẫn đường phóng từ trên không có đầu đạn hạt nhân chiến thuật, tạo thêm một lớp phức tạp nữa, vì các máy bay F-16 của Ukraine có thể phải đối mặt với các mối đe dọa vượt ra ngoài hệ thống phòng không thông thường.

Việc hoàn tất việc giao F-16 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quá trình chuyển đổi của Ukraine sang lực lượng không quân liên kết với phương Tây, nhưng nó không phải là thuốc chữa bách bệnh. Khả năng đa nhiệm của máy bay mang đến cho Ukraine những lựa chọn mới để bảo vệ bầu trời và tấn công các mục tiêu của Nga, nhưng hiệu quả của chúng phụ thuộc vào việc vượt qua những thách thức về hậu cần và đào tạo.

TD