Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy nghề

Trong hệ thống giáo dục đào tạo nói chung, hệ thống dạy nghề nói riêng, giáo viên đóng vai trò quyết định trực tiếp đến chất lượng đào tạo, điều đó đã được khẳng định trong chiến lược phát triển dạy nghề, coi phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề (GVDN) là một trong những giải pháp trọng tâm quyết định đến sự phát triển và nâng cao chất lượng dạy nghề. Chính vì vậy, muốn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trước hết phải nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo nói chung, GVDN nói riêng.

Học sinh, sinh viên học nghề cơ khí tại Trường Cao đẳng nghề công nghiệp.

heo số liệu từ Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH), toàn tỉnh hiện có 89 cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN) với trên 2.300 giáo viên và cán bộ quản lý GDNN. Trong đó có 46 người có trình độ trên đại học; trên 1.200 người có trình độ đại học; trên 500 người có trình độ cao đẳng, trung cấp, GVDN, công nhân kỹ thuật có bằng nghề. Thời gian qua, tỉnh luôn chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng GVDN. Đến nay, hầu hết đội ngũ trong các cơ sở GDNN đều đạt chuẩn trình độ chuyên môn, nghiệp vụ theo quy định tại Thông tư 08 của Bộ LĐTB&XH. Công tác đào tạo, bồi dưỡng GVDN luôn được ngành LĐTB&XH và các cơ sở GDNN chú trọng. Ngoài ra, 3 năm một lần, tỉnh tổ chức cho giáo viên các cơ sở GDNN tham gia hội giảng nhà giáo GDNN, hội thi thiết bị đào tạo tự làm cấp tỉnh, cấp quốc gia nhằm nâng cao tay nghề, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp các tỉnh, thành trong cả nước, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo trong các trường nghề. Trong năm 2018, ngành LĐTB&XH đã tổ chức thành công hội thi tay nghề cấp tỉnh lần thứ 9 (trong đó có 68/78 thí sinh tham gia đạt giải gồm: 22 thí sinh đạt giải nhất; 20 thí sinh đạt giải nhì; 16 thí sinh đạt giải ba và 2 thí sinh được cấp Giấy chứng nhận tham gia hội thi); tổ chức đoàn tham dự Hội thi tay nghề quốc gia lần thứ X, năm 2018 tại Hà Nội (trong đó có 2/7 thí sinh tham gia đạt giải khuyến khích và 7 thí sinh được cấp Giấy chứng nhận tham gia hội thi). Đặc biệt, Sở LĐTB&XH đã tổ chức cho các nhà giáo GDNN của tỉnh tham gia hội giảng nhà giáo GDNN toàn quốc 2018. Kết quả: Có 1 giáo viên Trường Trung cấp nghề Nga Sơn đạt giải nhì với bài giảng về nghề điện công nghiệp; 3 thầy, cô giáo đạt giải ba; 5 thầy, cô giáo đạt giải khuyến khích ở các nghề may thời trang, điện tử công nghiệp, điều dưỡng, công nghệ thông tin. Đây là lần đầu tiên trong những năm gần đây, các nhà giáo GDNN của tỉnh tham dự hội giảng cấp quốc gia đạt thành tích cao.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc đào tạo đội ngũ GVDN vẫn còn nhiều hạn chế. Ông Lý Nguyên Chương, Trưởng Phòng Dạy nghề (Sở LĐTB&XH) nhận định: Những năm qua tỉnh ta đã chú trọng đào tạo, bồi dưỡng từng bước nâng cao chất lượng đội ngũ GVDN. Tuy nhiên, xét về trình độ kỹ năng nghề và kỹ năng sư phạm hiện tại của đội ngũ giáo viên thì vẫn chưa bảo đảm đủ chuẩn so với quy định (cả 3 tiêu chí: Trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề và kỹ năng sư phạm). Phần lớn GVDN chưa đủ khả năng ngoại ngữ để giao tiếp, tự nghiên cứu các tài liệu hoặc tham gia dạy nghề bằng tiếng Anh khi liên kết với các cơ sở dạy nghề ở ngoài nước, trong lúc xu hướng dạy nghề đang tiếp cận đến trình độ khu vực và quốc tế. “Nhiều sinh viên ra trường vẫn chưa thể đứng lớp dạy nghề ngay được vì dạy nghề có những đặc thù riêng, chú trọng yếu tố thực hành nhiều hơn lý thuyết”, ông Chương cho biết.

Thực tế, thời gian qua, công tác đào tạo, bồi dưỡng GVDN được thường xuyên thực hiện ở các cơ sở dạy nghề. Tính đến hết năm 2018, có trên 90% giáo viên dạy nghề được cơ sở dạy nghề tổ chức hoặc cử đi đào tạo, bồi dưỡng. Trong đó, hơn 20% được bồi dưỡng về chuyên môn, hơn 18% được bồi dưỡng về kỹ năng nghề và hơn 70% được bồi dưỡng về kỹ năng sư phạm. Tuy nhiên, hầu hết tại những đợt đào tạo này, giáo viên được bồi dưỡng về kỹ năng sư phạm chứ chưa được quan tâm bồi dưỡng về kỹ năng nghề, trong khi điều này lại rất cần thiết. “Chưa có sự liên kết tích cực giữa cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp trong công tác đào tạo, bồi dưỡng về kỹ năng nghề cho GVDN. GVDN chưa được bố trí, khuyến khích tham gia vào doanh nghiệp và các cơ sở sản xuất để trau dồi về kỹ năng nghề, bổ sung, cập nhật kiến thức kịp thời, phù hợp là hạn chế hiện nay; việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giảng dạy được tích cực thực hiện thời gian qua nhưng chủ yếu tập trung ở các trường cao đẳng nghề, trung cấp nghề và một số trung tâm dạy các ngành nghề về công nghệ thông tin. Hiện nay công tác hỗ trợ đưa giáo viên đi đào tạo ở nước ngoài, tiếp cận với trình độ đào tạo nghề ở khu vực và quốc tế hạn chế, còn phụ thuộc nhiều vào ngân sách hỗ trợ của Trung ương và địa phương”, ông Chương cho biết thêm.

Để hình thành đội ngũ giáo viên GDNN có đầy đủ phẩm chất, kỹ năng nghề, có khả năng nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ vào đời sống, phục vụ phát triển công nghiệp theo hướng hiện đại, đáp ứng xu thế hội nhập thì cần thiết có những chính sách thu hút, đãi ngộ tốt hơn; huy động thêm nhiều nguồn lực vào công tác đào tạo, bồi dưỡng GVDN. Thực tế cho thấy, để nâng cao chất lượng đào tạo nghề cần đảm bảo 3 yếu tố: Đào tạo đội ngũ cán bộ, giáo viên, đầu tư trang thiết bị, đổi mới chương trình đào tạo. Do vậy, một trong 3 yếu tố quyết định chất lượng đào tạo tại các cơ sở GDNN là việc đào tạo đội ngũ giáo viên cần được các ngành chức năng và cơ sở GDNN chú trọng hơn nữa. Để làm được điều này, thời gian tới, tỉnh tiếp tục tăng cường bồi dưỡng đội ngũ giáo viên đạt chuẩn chuyên môn nghiệp vụ; đẩy mạnh chuyển giao các chương trình, tài liệu bồi dưỡng GVDN; tiếp tục tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề và nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ giáo viên ở nước ngoài; thường xuyên tổ chức bồi dưỡng kỹ năng nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên ở các ngành, nghề trọng điểm. Cùng với đó, các cơ sở GDNN cũng cần chủ động liên kết trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, giáo viên để phù hợp với thực tế các trường, các doanh nghiệp và nhu cầu xã hội, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

Bài và ảnh: Trần Hằng