Duy trì các hoạt động, mô hình kiểm soát và bảo vệ môi trường

Bảo vệ môi trường (BVMT) có vai trò quan trọng đối với sự phát triển bền vững kinh tế - xã hội. Với ý nghĩa đó, nhiều năm qua, cấp ủy, chính quyền các cấp và ngành chức năng của tỉnh đã thực hiện đồng bộ các giải pháp; tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa nhằm tăng cường kiểm soát và BVMT.

Hội viên, phụ nữ phường Hạc Thành tham gia thu gom rác thải trên kênh Bắc đoạn qua địa bàn.

Để thực hiện mục tiêu BVMT vì sự phát triển bền vững, cùng với công tác tuyên truyền, cấp ủy, chính quyền các cấp, các tổ chức đoàn thể, ngành chức năng đã cụ thể hóa bằng những việc làm thiết thực như ban hành nghị quyết, xây dựng các mô hình BVMT, tổ chức các phong trào thi đua... Ví dụ như mô hình “Dân vận khéo” xây dựng khu dân cư “Sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn”; mô hình “Tổ tự quản BVMT”, “Cánh đồng không vỏ thuốc bảo vệ thực vật” của hội cựu chiến binh. Hay mô hình “Đường tranh bích họa”, “Hành trình thứ hai của lốp xe, chai nhựa” của đoàn thanh niên. Mô hình “Phụ nữ tham gia phân loại rác thải tại hộ gia đình”, “Từ gom phế liệu đến triệu phần quà”, “Đổi rác lấy cây”, “Đi chợ không túi nilon” của hội LHPN.

Minh chứng cho thấy, tại phường Quảng Phú, từ khi vận hành chính quyền địa phương hai cấp đến nay, hội LHPN phường đã phối hợp với UBND phường, đoàn thanh niên và các tổ dân phố tổ chức hàng chục buổi ra quân “Ngày Chủ nhật xanh” tại các khu dân cư, các tuyến đường chính trên địa bàn phường với sự tham gia của hơn 2.500 hội viên và các hộ dân. Cùng với đó, hội LHPN phường đã vận động cán bộ, hội viên thực hiện hiệu quả mô hình “Biến rác thải thành tiền”, thu gom, phân loại rác tái chế, bán gây quỹ giúp 21 phụ nữ và 14 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn với số tiền 21 triệu đồng. Ngoài ra, 54 chi hội phụ nữ trong toàn phường đang triển khai hiệu quả mô hình “Thùng đựng rác xanh - sạch - đẹp trước nhà” với 7.350 thùng đựng rác được mua và đưa vào sử dụng trong thời gian vừa qua.

Cùng với cách làm, mô hình trên, để đưa hoạt động BVMT đi vào nền nếp, tỉnh và ngành chức năng đặc biệt quan tâm đến công tác thu gom, xử lý rác thải; kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực môi trường; triển khai thẩm định hồ sơ báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư, các cơ sở sản xuất, kinh doanh... Ngoài ra, thực hiện “Chương trình quan trắc tổng hợp môi trường biển tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2021-2025”, ngành chức năng của tỉnh đã xây dựng kế hoạch, tập trung triển khai chương trình quan trắc với mỗi năm có hàng trăm mẫu trầm tích đáy, nước biển ven bờ và sinh vật biển được lấy để phân tích, đánh giá.

Trong năm 2025, đơn vị chuyên môn của Sở Nông nghiệp và Môi trường đã xây dựng kế hoạch triển khai các đợt quan trắc tổng hợp môi trường biển tại nhiều khu vực như Cảng Nghi Sơn, Cảng cá Lạch Hới, Cảng cá Hòa Lộc, bến cá Quảng Nham, Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Bạng; Khu du lịch biển Sầm Sơn, Khu du lịch biển Hải Hòa, Khu du lịch biển Hải Tiến... Từ kết quả quan trắc này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã thông báo đến các sở, ban, ngành, các địa phương ven biển để nắm bắt hiện trạng, xu hướng diễn biến chất lượng môi trường biển, kịp thời phát hiện, cảnh báo các sự cố ô nhiễm môi trường cũng như đưa ra các giải pháp khắc phục, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên và BVMT biển, bảo đảm cho kinh tế - xã hội vùng biển, ven biển của tỉnh nhà phát triển bền vững.

Tuy nhiên, ghi nhận từ thực tiễn cũng như qua đánh giá của ngành chức năng cho thấy, bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động BVMT trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế như: tình trạng quá tải so với công suất thiết kế ban đầu ở một số bãi chôn lấp rác thải gây ô nhiễm môi trường cục bộ và ảnh hưởng đến đời sống người dân. Hiện nay, một số địa phương trong tỉnh đã bước đầu triển khai phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn. Tuy nhiên việc làm này mới chỉ dừng lại ở những loại rác thải có giá trị bán cho các cơ sở thu mua phế liệu như vỏ chai nhựa, bìa cát tông... Đặc biệt, nhiều khu đô thị trên địa bàn tỉnh chưa đầu tư công trình thu gom và xử lý nước thải theo yêu cầu; một số trang trại chăn nuôi trên địa bàn tỉnh, nhất là khu vực miền núi có dấu hiệu gây ô nhiễm môi trường do nước thải, khí thải, mùi hôi... ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế cũng đã được nhận diện và chỉ rõ. Trong đó, đáng chú ý vẫn là thực trạng một bộ phận cán bộ, người dân chưa chuyển ý thức thành hành động đối với việc BVMT. Thói quen tiêu dùng thiếu thân thiện với môi trường còn phổ biến ở nhiều nơi. Nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh chỉ quan tâm đến lợi nhuận mà chưa quan tâm đúng mức cho công tác BVMT. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BVMT ở cơ sở chưa được thường xuyên, liên tục, còn mang tính thời điểm...

Thách thức đặt ra trong công tác BVMT hiện nay là không hề nhỏ. Điều này cũng đồng nghĩa ngành chức năng, chính quyền các địa phương cần phải thực thi nhiều hơn nữa các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực này. Các mô hình, hoạt động kiểm soát BVMT ở các ngành, các địa phương cần tiếp tục được duy trì và nhân rộng. Bởi BVMT là nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững. BVMT cũng chính là bảo vệ sự sống của mỗi người dân và cộng đồng xã hội.

Bài và ảnh: Phong Sắc