Thăm di tích danh lam thắng cảnh thác Hón Lối nghe kể về Anh hùng dân tộc Lê Lợi

Tọa lạc tại thôn Chiềng Lằn, xã Giao Thiện, cách thị trấn Lang Chánh 18 km, khu di tích danh lam thắng cảnh thác Hón Lối là điểm du lịch lý tưởng, với cảnh sắc thơ mộng, góp phần điểm tô thêm sắc màu du lịch huyện Lang Chánh.

Thác Hón Lối nhiều tiềm năng để phát triển du lịch. Ảnh: Xuân Anh

Di tích danh lam, thắng cảnh thác Hón Lối có lịch sử được gắn với tên tuổi của vị Anh hùng dân tộc Lê Lợi. Đây là thác nước tự nhiên, có chiều dài khoảng 3,5 km, gắn với tích chuyện Lê Lợi cùng nghĩa quân Lam Sơn “hòa nước sông chén rượu ngọt ngào”. Thác Hón Lối gồm có 3 thác chính. Thác thứ nhất chỉ cao hơn 4,5m nhưng với 3 dòng thác đổ hòa vào, tạo nên một lòng hồ nước sâu, xanh thẳm. Dòng thác thứ 2 cách đó chừng 100m và cao hơn. Cách thác thứ hai chỉ chừng 20m là đến thác thứ ba cao hơn 10m. Dòng thác thứ ba này đã tạo nên âm thanh kỳ thú cùng với dòng nước chảy tung bọt trắng xóa tạo nên bức tranh sơn thủy hữu tình. Hai bên bờ suối là những cây cổ thụ cao vút và những phiên đá to bằng phẳng, được xếp chồng tầng tự nhiên. Khu vực thác Hón Lối chủ yếu là rừng nguyên sinh với thảm thực vật, động vật phong phú. Đây chính là địa điểm du lịch sinh thái hấp dẫn bởi cảnh vật hùng vỹ, khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm. Đến tham quan quần thể thác Hón Lối du khách không chỉ thưởng ngoạn cảnh đẹp mà còn có nhiều món ăn đặc trưng của người Thái, người Mường, như: cơm lam, cá nướng, ốc lam, cùng hương vị khó quên của rượu mang tên “đầu sóng, ngọn gió”.

Theo các cụ cao niên trong làng, thác Hón Lối gắn liền với tên tuổi vị Anh hùng dân tộc Lê Lợi khi xưa nương náu, nuôi ý chí chống giặc Minh. Trong sách Địa chí Lang Chánh viết: “Cùng với xã Giao An và xã Trí Nang, xã Giao Thiện là nơi còn lưu giữ nhiều truyền thuyết, truyện kể dân gian về vị Anh hùng dân tộc Lê Lợi và cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Nhiều tên gọi làng, bản là do Lê Lợi đặt, như: Huối Láu, Huối Vớ, vườn cam trên dãy Pù Rinh, làng Chiềng Lằn, làng Húng, hang Lòn nơi Lê Lợi từng trú ẩn, giấu binh...”. Hiện xã Giao Thiện vẫn còn chứng tích các bãi đá ở làng Chiềng Lằn, đền Tên Púa, suối Láu... gắn liền với tên tuổi của vị Anh hùng dân tộc Lê Lợi.

Theo ông Phạm Xuân Nội, người cao tuổi thôn Chiềng Lằn, xã Giao Thiện, cho biết: Truyền thuyết về Anh hùng dân tộc Lê Lợi gắn với nơi đây vẫn được đồng bào các dân tộc địa phương truyền tụng. Trong đó có câu chuyện, khi chủ tướng Lê Lợi cùng với nghĩa quân đến địa phận làng Chiềng Lằn thì dừng chân nghỉ tại một con suối. Lúc đó, cả tướng lĩnh và binh sĩ đều đã mệt nhưng chỉ có một vò rượu mà nghĩa quân thì đông. Chủ tướng Lê Lợi đã cho người lên thượng nguồn đổ rượu xuống “hòa nước sông chén rượu ngọt ngào” và cùng với các tướng lĩnh, binh sĩ múc nước uống. Ở bên ngoài thác Hón Lối có đền Tên Púa nơi Lê Lợi nương náu. Hiện nay, Nhân dân địa phương phục dựng lại ngôi đền này và trở thành nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh. Hàng năm, vào ngày 6-1 (âm lịch) Nhân dân trong làng lại tổ chức lễ hội để tưởng nhớ công lao của vị Anh hùng Lê Lợi, cầu cho mưa thuận, gió hòa mùa màng tốt tươi. Ngoài phần lễ, còn có phần hội với các trò chơi, trò diễn như: đẩy gậy, tung còn, nhảy sạp, múa cây bông, đánh mảng...

Nhằm bảo vệ, gìn giữ cảnh quan, môi trường, thúc đẩy du lịch sinh thái cộng đồng, phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc Mường, Thái, đáp ứng nhu cầu tham quan nghỉ dưỡng và du lịch cộng đồng, ngày 30-1-2018, UBND tỉnh công nhận thác Hón Lối là di tích danh lam thắng cảnh. Đây là cơ hội để xã Giao Thiện khai thác tiềm năng, thế mạnh để phát triển du lịch sinh thái.

Ông Lê Văn Tá, Chủ tịch UBND xã Giao Thiện cho biết: Để khai thác tiềm năng, thế mạnh của di tích danh lam thắng cảnh thác Hón Lối, xã Giao Thiện đang tích cực tuyên truyền, quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống, con người Giao Thiện để du khách biết tới tham quan, tìm hiểu, trải nghiệm. Tuy nhiên, đường giao thông đến khu di tích danh lam thắng cảnh thác Hón Lối còn nhiều khó khăn, vì vậy rất cần sự quan tâm của huyện Lang Chánh và các ngành chức năng.

Xuân Anh