Nâng cao trách nhiệm trong giám sát, cách ly tại hộ gia đình

Dịch COVID-19 đang diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường, đòi hỏi phải thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng, chống dịch bệnh. Trong đó, việc giám sát, cách ly các nguồn nguy cơ lây nhiễm COVID-19 được xem là giải pháp then chốt trong công tác phòng, chống dịch. Tuy nhiên, thực tế việc cách ly y tế và giám sát cách ly trong thời gian qua đã bộc lộ những lỗ hổng cần rút kinh nghiệm để công tác kiểm soát dịch bệnh đạt hiệu quả.

Cán bộ y tế trực tiếp tuyên truyền tại hộ gia đình cho người dân Xã Thọ Tiến (Triệu Sơn) thực hiện nghiêm quy định phòng chống dịch COVID-19.

Lỗ hổng trong giám sát cách ly y tế tại nơi cư trú

Nhìn từ ca bệnh nhiễm COVID-19 số 748 ở khu phố nam Bắc, phường Quảng Vinh, TP Sầm Sơn có thể thấy lỗ hổng rất lớn trong công tác giám sát cách ly y tế tại hộ gia đình. Theo đó, ngày 28-7 bệnh nhân bắt xe từ Đà Nẵng về Thanh Hóa trên xe của nhà xe Kim Chi biển số 43B-031.26 (cùng xe với bệnh nhân 620 ở tỉnh Hà Nam). Khoảng 6h sáng ngày 28-7, bệnh nhân xuống xe tại Lưu Vệ, huyện Quảng Xương và tự đi xe máy (xe máy gửi trên xe ô tô từ Đà Nẵng) về khu phố Nam Bắc, phường Quảng Vinh. Sau khi về đến nhà, bệnh nhân có lên Trạm Y tế phường Quảng Vinh khai báo y tế và được yêu cầu cách ly tại nhà. Tuy nhiên, quá trình khai thác thông tin sau khi bệnh nhân này có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 cho thấy, trong thời gian thực hiện cách ly, bệnh nhân vẫn đi đến nhiều nơi, tham gia cách hoạt động cộng đồng và có nhiều đối tượng F1, F2.

Trường hợp tương tự cũng đã xảy ra tại huyện Triệu Sơn. Theo đó, 1 công dân nam, 28 tuổi, ở thôn 4 xã Thọ Cường, huyện Triệu Sơn từ Đà Nẵng trở về địa phương vào ngày 28-7 (trên chuyến xe của nhà xe Kim Chi, biển số 43B-031.26, là chuyến xe có bệnh nhân nhiễm COVID-19 số 620 và 748) vào trạm y tế khai báo và được hướng dẫn cách ly tại nhà. Tuy nhiên, tối 30-7 nam công dân đã xuống Bệnh viện huyện để làm thủ tục mổ đẻ cho vợ. Sau khi có thông báo ca bệnh nhiễm COVID-19 số 748 là người ở phường Quảng Vinh, TP Sầm Sơn, sáng 7-8, nam công dân này mới khai báo có đi cùng chuyến xe với bệnh nhân 748 và bệnh nhân 620 từ Đà Nẵng trở về và đã được đưa vào cách ly tại Bệnh viện Đa khoa huyện Triệu Sơn. Mặc dù thuộc diện cách ly y tế tại nhà nhưng nam công dân này đã tiếp xúc gần với 11 trường hợp.

Điều này cho thấy, đây là lỗ hổng và những yếu kém trong việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch tại cơ sở, đặc biệt là công tác giám sát, cách ly tại nhà rất lỏng lẻo, đã khiến công tác bao vây, dập dịch gặp nhiều khó khăn.

Xử lý nghiêm những vi phạm

Có thể thấy, việc cách ly y tế tại nơi cư trú hiện nay còn tồn tại rất nhiều hạn chế, vẫn có một số trường hợp thuộc diện cách ly không tự giác thực hiện hiện nghiêm quy định cách ly, vẫn đi ra ngoài, tiếp xúc với những người xung quanh. Bên cạnh đó, do chỉ thực hiện cách ly đối với cá nhân trở về từ vùng dịch mà không thực hiện cách ly hộ gia đình có người trở về từ vùng dịch nên tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm COVID-19 ra cộng đồng. Trong khi đó, việc giám sát thực hiện cách ly hiện nay chưa được quan tâm đúng mức. Tại các hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh đã giao trách nhiệm cụ thể cho các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố trong việc quản lý người đang được cách ly tại nhà, nơi lưu trú, đơn vị nào thực hiện không tốt sẽ phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh. Đồng thời tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong công tác phòng, chống dịch; kiên quyết xử lý nghiêm Chủ tịch UBND cấp huyện, cấp xã, tổ giám sát cấp huyện, cấp xã, cấp thôn và các tổ chức, cá nhân chủ quan, lơ là, mất cảnh giác và thiếu trách nhiệm để dịch bệnh lây lan trong cộng đồng do mình quản lý.

Thực hiện các chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, ngày 6-8, Chủ tịch UBND TP Sầm Sơn, đã ban hành quyết định tạm đình chỉ công tác 15 ngày đối với ông Viên Đình Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Hùng, TP Sầm Sơn vì không phối hợp trong công tác phòng chống dịch COVID-19.

Ngày 7-8, Chủ tịch UBND TP Sầm Sơn ra quyết định tạm đình chỉ công tác 15 ngày đối với ông Đỗ Ngọc Tuấn, Quyền Chủ tịch UBND phường Quảng Vinh. UBND TP Sầm Sơn giao cho ông Nguyễn Văn Hưng, Phó Chủ tịch UBND phường Quảng Vinh điều hành công việc của UBND phường Quảng Vinh trong thời gian ông Tuấn bị tạm đình chỉ công tác. Cũng trong ngày 7-8, Trung tâm Y tế TP Sầm Sơn đã ban hành quyết định tạm đình chỉ công tác 15 ngày đối với ông Trần Văn Tuấn, Trạm trưởng Trạm Y tế phường Quảng Vinh. Đồng thời, quyết định cử một bác sĩ của Trung tâm Y tế TP Sầm Sơn về điều hành công việc của Trạm Y tế phường Quảng Vinh. Cả 2 người này bị tạm đình chỉ công tác cùng với lý do thiếu trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, triển khai việc giám sát, cách ly công dân từ vùng dịch trở về địa bàn phường Quảng Vinh. Cụ thể, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh COVID-19, lãnh đạo UBND phường Quảng Vinh và Trạm Y tế phường không tổ chức giám sát, cách ly tốt, để đối tượng có nguy cơ cao không chấp hành nghiêm biện pháp cách ly tại gia đình theo đúng quy định, làm lây lan F1, F2 ra cộng đồng.

Ngày 8-8, Trung tâm Y tế huyện Triệu Sơn ra quyết định tạm đình chỉ chức vụ Trưởng Trạm Y tế xã Thọ Cường 30 ngày đối với ông Phạm Thanh Thư do thiếu trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, triển khai việc giám sát, cách ly công dân từ vùng dịch trở về địa bàn xã Thọ Cường.

Phó Chủ tịch UBND xã Thọ Cường Lê Minh Tú chia sẻ: Trước diễn biến phức tạp của dịch, địa phương đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, rà soát toàn bộ đối tượng từ vùng dịch về, đến từng hộ gặp gỡ động viên thực hiện cách ly tại gia đình. Tuy nhiên, do tổ rà soát, giám sát thôn chưa làm tốt chức năng dẫn đến không kiểm soát chặt chẽ việc cách ly tại gia đình đối với người từ vùng dịch trở về. Những hạn chế trong giám sát cách ly thời gian qua là bài học để chúng tôi rút kinh nghiệm; chúng tôi đã giao lực lượng công an chính quy phối hợp tổ giám sát kiểm tra nghiêm ngặt việc thực hiện cách ly. Những gia đình có người thuộc diện cách ly sẽ dán thông báo để người dân không tiếp xúc.

Tăng cường năng lực, phát huy vai trò của tổ giám sát

Thời gian qua, để đối phó với dịch, hàng loạt biện pháp được triển khai, nhiều chỉ đạo, quyết định mạnh mẽ được đưa ra để ngăn ngừa sự lây lan của dịch trong cộng đồng. Trong đó, việc tổ chức sàng lọc, giám sát cách ly những người đến từ vùng dịch hoặc có nguy cơ nhiễm bệnh được đặt lên hàng đầu. Những khuyến cáo, tuyên truyền để vận động người dân nâng cao ý thức tự bảo vệ mình, bảo vệ cộng đồng cũng liên tục được phát đi đã thấm sâu và lan tỏa đến từng khu phố, từng nhà, từng người dân.

Bà Nguyễn Thị Độ, 67 tuổi, thôn 4, xã Thọ Tiến cho biết: Khi đợt dịch thứ 2 quay lại, bản thân tôi rất lo lắng cho gia đình và cộng đồng. Ngay cạnh nhà có cháu đi học từ Đà Nẵng về thuộc diện cách ly tại gia đình nên cũng thấy lo lắng. Nhưng khi thấy địa phương vào cuộc rất quyết liệt trong phòng dịch; người dân cũng tuân thủ chấp hành các quy định, biện pháp phòng chống dịch nên tôi rất yên tâm. Để bảo vệ bản thân và gia đình, tôi thực hiện vệ sinh phòng dịch đầy đủ, sát khuẩn tay, không tập trung đông người, không giao tiếp với gia đình có người cách ly.

Trao đổi với bác sĩ Phạm Minh Trí, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Thọ Tiến (Triệu Sơn) được biết: Khi xuất hiện làn sóng thứ 2 của dịch, các ban ngành chức năng trên địa bàn xã đã vào cuộc đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân chấp hành nghiêm các khuyến cáo phòng chống dịch bệnh, cách ly y tế. Trạm Y tế đã tham mưu cho xã kiện toàn ban chỉ đạo, tổ giám sát xã, thôn, ra các thông báo chỉ đạo các tổ giám sát rà soát công dân từ vùng dịch để quản lý và cách ly tại nhà, hàng ngày tổ giám sát thôn thực hiện báo cáo cho tổ giám sát xã để báo cáo ban chỉ đạo huyện, phát trên loa để người dân tự giám sát đối tượng từ vùng dịch về cách ly. Đến thời điểm này trên địa bàn xã có 53 người từ vùng dịch về, có 12 người đã hoàn thành thời gian cách ly.

Ban chỉ đạo phòng chống dịch COVID-19 huyện tập trung cao, quyết liệt trong duy trì các biện pháp phòng chống dịch trên toàn địa bàn - ông Lê Quang Trung, Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn cho biết.

Ông Lê Quang Trung, Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn cho biết: Trước diễn biến phức tạp của đợt dịch lần này, Triệu Sơn đã ban hành gần 20 văn bản chỉ đạo điều hành công tác phòng chống dịch; kiện toàn lại ban chỉ đạo, tổ giám sát huyện, xã, thôn, tổ dân phố. Đồng thời thành lập thêm tiểu ban tuyên truyền vận động tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng đều các giải pháp, trong đó chú trọng phát huy vai trò của tổ giám sát thôn, tổ dân phố ở cộng động và xác định đây là việc làm hết sức quan trọng và cũng hết sức khó khăn, yêu cầu các tổ giám sát phải bám sát địa bàn để rà soát, đi từng hộ gia đình để lập danh sách để phát hiện sớm các đối tượng nguy cơ từ vùng dịch về, đưa ra các biện pháp khuyến cáo, kê khai y tế và tổ chức cách ly y tế một cách phù hợp. Tại hộ gia đình có người cách ly gián thông báo trước nhà “Gia đình đang có người cách ly, hạn chế tiếp xúc”, đồng thời thông báo dánh sách những người cách ly, những hộ gia đình có người cách ly trên hệ thống truyền thanh xã, thôn để người dân cùng cán bộ giám sát vào cuộc giám sát tốt việc tổ chức cách ly. Ban chỉ đạo huyện tập trung cao, quyết liệt trong duy trì các biện pháp phòng chống dịch trên toàn địa bàn; đặc biệt chú trọng việc thường xuyên giám sát hoạt động của các tổ giám sát thôn, tổ dân phố để kịp thời phát hiện các đối tượng có nguy cơ cao trở về, có hướng dẫn kê khai y tế và thực hiện giám sát tốt; tăng cường kiểm tra giám sát để xử lý các vi phạm trong công tác phòng chống dịch, xử phạt đối với các trường hợp về không kê khai y tế, kê khai y tế không đầy đủ, thực hiện các biện pháp cách ly không tốt xử phạt nghiêm minh; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong công tác phòng chống dịch; tăng cường các hoạt động truyền thông, đa dạng nhiều hình thức, tăng thời lượng một cách phù hợp thông qua hệ thống truyền thanh huyện, xã, pano, áp phích tuyên truyền lưu động để người dân nắm, thực hiện tốt các quy định phòng chống dịch… Nhờ đó đến nay huyện đã rà soát, giám sát, cách ly tốt các đối tượng F1, F2, với khoảng 500 đối tượng từ vùng dịch về, trong đó giám sát cách ly y tế tại bệnh viện 6, tại khu cách ly tập trung 12, tại cộng đồng hộ gia đình 485.

Hiện nay, tình hình dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Ca nhiễm COVID – 19 tại Thanh Hóa có lịch sử tiếp xúc phức tạp. Cùng với đó, tỉnh Thanh Hóa hiện có hơn 13.000 trường hợp trở về từ các vùng có dịch - đây là nguồn nguy cơ lây lan dịch bệnh rất lớn nếu không được kiểm soát tốt. Để công tác phòng, chống dịch COVID-19 đạt hiệu quả, cùng với việc thực hiện nghiêm, quyết liệt các giải pháp ứng phó, ngăn chặn dịch, các địa phương tăng cường công tác giám sát việc thực hiện cách ly y tế, nhất là cách ly y tế tại nơi cư trú, xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân vi phạm, thì ý thức và tinh thần trách nhiệm, sự tự giác của mỗi cá nhân là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa, và ngăn chặn dịch bệnh lan rộng. Ðó còn là sự chung tay, góp sức cùng với cả hệ thống chính trị nhằm đẩy lùi dịch bệnh.

Tô Hà