Huyện Như Xuân tăng cường công tác quản lý hộ tịch

Khi chúng tôi có mặt tại bộ phận “một cửa” của xã Xuân Bình (Như Xuân) vào sáng sớm, đã thấy người dân có mặt ngồi đợi làm thủ tục hộ tịch. Anh Trần Mai Sáu, công chức tư pháp – hộ tịch xã đang tận tình hướng dẫn cho người dân điền các thông tin vào tờ khai theo quy định để anh nhập vào phần mềm hệ thống thông tin quản lý hộ tịch.

Người dân đến bộ phận “một cửa” UBND xã Xuân Bình làm các thủ tục hành chính.

“Từ năm 2020 đến nay, xã đã thực hiện đưa phần mềm quản lý hộ tịch vào áp dụng, việc người dân đến đăng ký kết hôn, khai sinh, khai tử; đăng ký giám hộ; cải chính hộ tịch; cấp bản sao... được cập nhật vào hệ thống lưu trữ nên dễ dàng truy cập dữ liệu, tra cứu thông tin; xác minh, xử lý về nhân thân và tình trạng công dân; giúp tiết kiệm thời gian, công sức cho công tác kiểm tra, cấp giấy, sao lục hồ sơ” - anh Sáu chia sẻ.

Anh Sáu cho biết thêm: Năm 2020 và 10 tháng năm 2021, xã Xuân Bình đã chứng thực 5.876 việc, đăng ký khai sinh 523 trường hợp, đăng ký lại khai sinh 307 trường hợp, khai tử 51 trường hợp, đăng ký kết hôn 65 trường hợp, cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân 104 trường hợp, cải chính hộ tịch 1 trường hợp; cha, mẹ nhận con 4 trường hợp.

Để người dân nâng cao hiểu biết, có ý thức trong việc chấp hành các quy định của pháp luật, những năm qua, xã Xuân Bình đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Luật Hộ tịch, các văn bản thi hành hướng dẫn liên quan đến công tác hộ tịch và các bộ luật, văn bản khác thông qua các buổi họp xã, thôn, lồng ghép vào các buổi sinh hoạt đoàn, hội và qua hệ thống truyền thanh của xã nên người dân hiểu rõ, chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật. Năm 2020 và 10 tháng năm 2021, UBND xã Xuân Bình đã tổ chức được 19 hội nghị tuyên truyền pháp luật với 1.330 lượt người tham gia. Phối hợp với đài truyền thanh xã xây dựng chuyên mục pháp luật với thời lượng 30 phút/ngày vào thứ 2, thứ 4, thứ 6 hàng tuần, trong đó tập trung tuyên truyền các quy định mới của luật, các quy định về phòng, chống dịch COVID-19, chương trình, kế hoạch, chính sách của địa phương... với 256 lượt phát sóng. Bên cạnh đó, xã luôn quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thực hiện những quyền nhân thân quan trọng của mình, như: Đăng ký khai sinh, đăng ký kết hôn, khai tử, thay đổi, cải chính hộ tịch; cha, mẹ nhận con, nhận nuôi con nuôi... Xã cũng quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, thực hiện cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong đăng ký, quản lý hộ tịch. Niêm yết công khai các quy định mới về đăng ký hộ tịch đối với các việc thuộc thẩm quyền của UBND xã tại bộ phận một cửa. Sổ sách quản lý lưu trữ hồ sơ được kiện toàn đầy đủ. Các thủ tục hành chính được thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thời hạn pháp luật.

“Ngay từ khi Luật Hộ tịch và các văn bản quy định chi tiết thi hành luật có hiệu lực, Phòng Tư pháp huyện tập trung chỉ đạo công chức tư pháp - hộ tịch triển khai thi hành văn bản pháp luật một cách kịp thời, chính xác, đúng quy định. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Hộ tịch và các văn bản quy định chi tiết thi hành cho toàn thể cán bộ, công chức và Nhân dân trên địa bàn. Nhờ các địa phương làm tốt công tác tuyên truyền nên Luật Hộ tịch và các văn bản quy định chi tiết thi hành luật đã thực sự đi vào cuộc sống xã hội, ngày càng khẳng định vị trí, vai trò và tầm quan trọng đối với việc đăng ký, quản lý hộ tịch; sự kiện hộ tịch của cá nhân được đăng ký đầy đủ, kịp thời, trung thực, khách quan và chính xác, bảo đảm ngày một tốt hơn quyền, nghĩa vụ đăng ký hộ tịch của cá nhân, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước và xã hội” - anh Dương Văn Mến, Trưởng Phòng Tư pháp huyện Như Xuân cho biết.

Hiện nay, các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Như Xuân cơ bản đã trang bị đầy đủ máy tính phục vụ tốt công tác đăng ký quản lý hộ tịch. 100% công chức tư pháp - hộ tịch đã sử dụng thành thạo phần mềm đăng ký quản lý hộ tịch của Bộ Tư pháp. Trong năm 2020 và 6 tháng đầu năm 2021, cấp huyện đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch, xác định lại dân tộc cho 98 trường hợp; đăng ký khai sinh có yếu tố nước ngoài 4 trường hợp; cấp giấy chứng nhận kết hôn có yêu tố nước ngoài 5 trường hợp. UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã đăng ký khai sinh mới cho 1.934 trường hợp; đăng ký khai tử cho 589 trường hợp; cấp giấy chứng nhận kết hôn cho 640 cặp.

Để thực hiện tốt công tác hộ tịch, huyện đã tổ chức tập huấn chuyển giao phần mềm quản lý hộ tịch cho cán bộ, công chức tư pháp, hộ tịch của các xã, thị trấn và cán bộ phòng tư pháp. Công tác kiểm tra việc đăng ký và quản lý hộ tịch cũng được thực hiện định kỳ hằng năm. Qua kiểm tra đã kịp thời phát hiện, xử lý những tồn tại, hạn chế, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác đăng ký và quản lý hộ tịch. UBND các xã, thị trấn niêm yết công khai mức thu phí và lịch tiếp dân của lãnh đạo UBND xã. Những vấn đề công dân chưa hiểu, chưa rõ được cán bộ chuyên môn hướng dẫn, giải thích rõ ràng. Từ huyện đến cơ sở, tất cả các công việc liên quan đến đăng ký hộ tịch đều được thực hiện thông qua bộ phận tiếp nhận và trả kết quả theo cơ chế một cửa, đúng trình tự, thời gian quy định. Thông qua đó, các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hộ tịch được giải quyết nhanh gọn, không gây phiền hà cho người dân, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, góp phần tạo cơ sở pháp lý để người dân được công nhận các quyền con người, quyền, nghĩa vụ công dân và để Nhà nước bảo hộ các quyền, lợi ích hợp pháp của họ, có biện pháp quản lý dân cư một cách khoa học, phục vụ thiết thực cho việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Tuy nhiên, công tác đăng ký hộ tịch trên địa bàn huyện cũng còn một số tồn tại, hạn chế, như: Hiện nay, toàn huyện có 18 biên chế công chức làm công tác hộ tịch tại 16 UBND xã, thị trấn. Với số công chức tư pháp - hộ tịch trên chưa tương xướng với số lượng công việc. Bởi, ngoài việc thực hiện tham mưu đăng ký hộ tịch thì công chức - tư pháp cấp xã hiện đang phải đảm nhiệm rất nhiều công việc cùng lúc. Tại một số địa phương, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác đăng ký quản lý hộ tịch chưa đảm bảo, như: Kho lưu trữ (chưa được bố trí riêng), máy tính, máy in (đã cũ), cập nhật mạng internet để tra cứu còn khá yếu. Bên cạnh đó, công tác thực hiện tiếp nhận hồ sơ hộ tịch “một cửa” tại một số UBND cấp xã còn bất cập vì vẫn còn một số cán bộ “một cửa” chưa nắm chắc chuyên môn nghiệp vụ sâu về ngành, lĩnh vực tiếp nhận. Việc ghi chép sổ hộ tịch chưa đúng quy định như tự ý tẩy xóa, chữa đè lên chữ, không ghi chú nội dung sai sót; một số mục trong sổ hộ tịch còn bỏ trống; sử dụng nhiều loại mực khác nhau trong cùng một sổ hộ tịch. Mặc dù Luật Hộ tịch và văn bản hướng dẫn thi hành quy định rất rõ ràng về thay đổi, cải chính hộ tịch, song trong quá trình thực hiện còn xảy ra nhiều sai sót, còn nhầm lẫn giữa thay đổi và cải chính hộ tịch. Thiết lập hồ sơ đơn giản, thậm chí không có cơ sở chứng cứ để chứng minh việc thay đổi, cải chính là đúng.

Thời gian tới, huyện Như Xuân tiếp tục triển khai công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hộ tịch tại địa phương bằng nhiều hình thức phù hợp nhằm nâng cao nhận thức của người dân về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ đăng ký hộ tịch; đầu tư trang thiết bị, phương tiện làm việc nhằm tạo điều kiện cho công chức tư pháp hoàn thành nhiệm vụ được giao. Phòng tư pháp huyện nâng cao chất lượng các cuộc họp giao ban, thông qua các cuộc họp nêu lên những vi phạm, thiếu sót qua kiểm tra của phòng để bàn biện pháp khắc phục, hướng dẫn thêm nghiệp vụ. Đối với công chức tư pháp - hộ tịch thường xuyên trau dồi kiến thức pháp luật để nâng cao năng lực và nghiệp vụ đăng ký hộ tịch; cần nghiên cứu, nắm vững quy định của pháp luật hộ tịch và các văn bản liên quan như Bộ luật Dân sự, Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Nuôi con nuôi... để tham mưu cho UBND xã giải quyết chính xác yêu cầu của người dân, đặc biệt là các việc thay đổi, cải chính hộ tịch, đăng ký lại việc sinh, tử, kết hôn; tiếp nhận, giải quyết hồ sơ các loại phải căn cứ vào quy định của pháp luật để nghiên cứu, vận dụng cho đúng trước khi tham mưu lãnh đạo giải quyết; thường xuyên kiểm tra và vận động Nhân dân đi đăng ký kịp thời các sự kiện hộ tịch; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, vận động Nhân dân chấp hành đúng quy định của pháp luật hộ tịch; các xã, thị trấn kịp thời phản ánh các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện về phòng tư pháp để được hướng dẫn, giải đáp kịp thời; tránh hiểu nhầm, hiểu không đúng dẫn đến việc áp dụng sai quy định pháp luật.

Bài và ảnh: Tô Dung