Để người thuê trọ được hưởng giá điện nước theo quy định

Mặc dù hành lang pháp lý đã được xây dựng rõ ràng; tuy nhiên, hiện nay, phần lớn người thuê nhà trọ vẫn chưa được hưởng mức giá điện, nước sinh hoạt theo đúng quy định của Nhà nước. Công tác phối hợp, giám sát, xử lý của cơ quan Nhà nước cần phải được nâng cao hơn nữa mới tạo lập được hoạt động kinh doanh nhà trọ đúng pháp luật.

Một khu nhà trọ tại đường Nguyễn Tĩnh, phường Đông Hương, TP Thanh Hóa. Ảnh: Minh hằng

Người thuê trọ vẫn bị “móc túi” tiền điện nước

Thông tư 25/2018/TT-BCT của Bộ Công Thương quy định về giá bán lẻ điện sinh hoạt có hiệu lực từ ngày 26-10-2018. Theo đó, người lao động và sinh viên thuê nhà có hợp đồng thuê từ 12 tháng trở lên và có đăng ký tạm trú thì chủ nhà trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện hoặc đại diện bên thuê nhà sẽ được ký hợp đồng trực tiếp với đơn vị phân phối điện lực. Cứ 4 người được tính là một hộ sử dụng điện để tính số định mức áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt. Với trường hợp thời hạn cho thuê nhà dưới 12 tháng và chủ nhà không thực hiện kê khai được đầy đủ số người sử dụng điện thì áp dụng bán lẻ điện sinh hoạt bậc 3: Từ 101 – 200 kwh cho toàn bộ sản lượng điện đo đếm được tại công tơ. Hiện nay, giá bán lẻ điện bậc 3 là 2.014 đồng/kwh (chưa bao gồm thuế VAT). Chiếu theo quy định này, kể cả trong trường hợp thời hạn thuê nhà dưới 12 tháng, người thuê trọ cũng chỉ phải chịu mức giá điện cao nhất là 2.200 đồng (đã bao gồm thuế VAT).

Khác với giá điện, giá nước sinh hoạt được áp dụng theo quy định riêng của các tỉnh, thành phố. Tại TP Thanh Hóa, giá nước sinh hoạt được thực hiện theo Quyết định số 2918/QĐ-UBND ngày 1-8-2018 của UBND tỉnh về phê duyệt giá nước sạch do Công ty CP Cấp nước Thanh Hóa sản xuất, với mức giá tiêu thụ bình quân là 10.263 đồng/m3 (chưa bao gồm VAT). Trên cơ sở đó, Công ty CP Cấp nước Thanh Hóa ban hành biểu giá bán nước sinh hoạt theo từng đối tượng. Theo biểu giá mới nhất được áp dụng từ ngày 1-8-2018, giá bán nước cho đối tượng sinh viên ở ký túc xá tập trung, sinh viên và người lao động thuê nhà có thời hạn từ 12 tháng trở lên là 7.800 đồng (chưa bao gồm thuế VAT).

Quy định đã rõ, tuy nhiên trên thực tế, phần lớn người thuê nhà trọ vẫn đang chịu thiệt thòi vì chủ nhà “không biết” hoặc “không chịu” áp dụng các quy định này.

Gia đình chị Lê Thị Lệ, quê ở huyện Vĩnh Lộc ở trọ khoảng hơn 1 năm nay tại một ngõ nhỏ trên đường Lý Nhân Tông, phường Đông Thọ (TP Thanh Hóa). Chưa có con nhỏ và 2 vợ chồng đi làm cả ngày, trừ chủ nhật; tuy nhiên, với mức giá điện 4.000 đồng/kwh và mức giá nước sinh hoạt 23.000 đồng/m3, số tiền điện nước gia đình chị Lệ phải chi trả hàng tháng sắp “ngang ngửa” với tiền thuê nhà, từ 700.000 đến 1.000.000 đồng/tháng tùy thời điểm mùa đông, hè. Chị Lệ bức xúc, cả dãy nhà trọ có 15 phòng, mặc dù người thuê trọ đều đi làm và chỉ dùng những thiết bị cơ bản, nhưng do giá điện, nước quá cao nên có phòng trọ, tổng số tiền điện, nước lên tới gần 2 triệu đồng, bằng một hộ gia đình lớn ở các khu dân cư, dù căn phòng trọ chỉ vỏn vẹn chưa đến 20m2.

Đó cũng là tình trạng chung mà người thuê trọ nói chung trên địa bàn tỉnh đang phải “gánh chịu”. Trong vai người đi hỏi thuê nhà tại một số phố có nhiều nhà trọ ở các phường Đông Hương, Quảng Hưng, Quảng Thắng, Đông Vệ (TP Thanh Hóa), các chủ nhà trọ vẫn “vô tư” hét giá điện từ 3.200 - 4.000 đồng/kwh, giá nước từ 20.000 - 25.000 đồng/m3. Thực trạng này phản ánh đúng kết quả kiểm tra của Sở Công Thương. Theo đó, từ đầu năm 2019 đến nay, đoàn kiểm tra liên ngành do Sở Công Thương chủ trì đã tiến hành kiểm tra giá bán lẻ điện cho người thuê trọ của 20 chủ nhà trọ thuộc 5 phường Quảng Thành, Quảng Thắng, Quảng Hưng, Quảng Phú, Đông Sơn (TP Thanh Hóa), với tổng số phòng trọ là 304 phòng. Trong 20 nhà trọ, chỉ có 1 nhà trọ thu giá bán lẻ điện của người thuê trọ đúng theo quy định; 19 chủ nhà trọ thu giá bán lẻ điện của người thuê trọ chưa đúng theo quy định tại Thông tư số 25/2018/TT-BCT.

Lý do biện minh?

Mang quy định của Nhà nước về việc áp giá điện, nước cho người thuê trọ “trình bày” với chủ nhà, nhiều chủ nhà tỏ ra khá “ngỡ ngàng” vì không biết đến những quy định trong lĩnh vực kinh doanh của mình. Bà Lê Thị Liệu, chủ một nhà trọ tại đường Lai Thành, phường Đông Hải (TP Thanh Hóa), cho biết: Gia đình kinh doanh nhà trọ đã lâu năm. Lâu nay gia đình vẫn thực hiện thu giá tiền điện là 3.200 đồng/kwh, giá nước sinh hoạt 25.000 đồng/m3. Bà cũng cho biết thêm, khu vực này có nhiều nhà trọ, nhưng tất cả các hộ kinh doanh cho thuê nhà ở đây đều thu mức giá như vậy, thậm chí còn cao hơn.

Cũng có những chủ nhà trọ đã “nắm” được quy định, nhưng vẫn phớt lờ vì nhiều nguyên nhân. Em Lê Thị Thanh, sinh viên Trường Cao đẳng Y tế Thanh Hóa, đang thuê nhà tại đường Hải Thượng Lãn Ông, phường Đông Vệ (TP Thanh Hóa), chia sẻ: Vào đầu năm học khi đi tìm nhà trọ, em và các bạn có đề cập đến quy định mới về giá điện, nước. Tuy nhiên, các chủ nhà đều không đồng ý và vẫn “một mực” thu theo “luật” từ xưa đến nay. Cũng có chủ nhà biện minh, không thể áp dụng được các quy định này vì người thuê nhà không ổn định, rồi còn phải tính tới các chi phí khấu hao thiết bị điện, thất thoát điện, điện thắp sáng chung...

Số ít chủ nhà trọ “muốn” thực hiện thu tiền điện, nước theo đúng quy định và có lợi cho người thuê nhà thì lại “ngại” và thiếu thủ tục cần thiết. Bà Nguyễn Thị V., chủ kinh doanh nhà trọ tại đường Phùng Khắc Khoan, phường Đông Vệ (TP Thanh Hóa), cho biết: Sở dĩ chúng tôi thu tiền điện, nước cao của người thuê trọ là do đang phải trả mức giá cao cho bên cung cấp điện, nước theo mức giá điện ở khung cao hơn và giá nước kinh doanh. Bây giờ nếu muốn thu giá điện, nước của người thuê nhà theo đúng quy định thì phải kèm theo rất nhiều thủ tục, như: Hợp đồng thuê nhà, đăng ký kinh doanh nhà trọ, danh sách người thuê trọ, sổ tạm trú, tạm vắng của người thuê trọ... Có không ít chủ nhà tuy biết quy định nhưng vì người thuê trọ không có khiếu nại nên cũng làm “lơ”.

Tiếp tục tuyên truyền, tăng cường giám sát

Để triển khai áp giá điện, nước cho người thuê trọ theo đúng quy định, được biết, Sở Công Thương, các đơn vị cung ứng điện, nước, chính quyền các phường, xã, thị trấn nơi có nhiều nhà trọ, công đoàn các khu công nghiệp cũng đã tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tuyên truyền miệng tới các chủ nhà trọ. Đồng thời, niêm yết công khai “Hướng dẫn thực hiện giá bán điện cho người thuê nhà để ở” theo quy định tại các điểm giao dịch với khách hàng. Cũng trong năm 2019, Công ty Điện lực Thanh Hóa đã chỉ đạo điện lực các địa phương triển khai kiểm tra, rà soát, ký cam kết bán đúng giá quy định tới 281 hộ cho thuê trọ. Vậy nhưng, từ khảo sát thực tế, chúng tôi nhận thấy, hiệu quả của công tác tuyên truyền chưa cao. Mặc dù, ngay giữa TP Thanh Hóa với đầy đủ các phương tiện thông tin đại chúng, nhưng nhiều chủ kinh doanh vẫn chưa biết đến các quy định của pháp luật về việc áp giá điện, nước. Còn nếu nói đến “quy trình” thực hiện thủ tục hồ sơ để được cấp định mức sử dụng điện, nước cho người cho thuê trọ, thì nhiều hộ kinh doanh nhà trọ còn như “gà mắc tóc”.

Bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền, các lực lượng chức năng cũng cần tăng cường phối hợp trong công tác quản lý, kinh doanh nhà trọ. Theo tìm hiểu của chúng tôi, “hồ sơ” thiếu nhất của các chủ nhà trọ là giấy đăng ký kinh doanh và tạm trú của người thuê nhà. Trong khi đó, giấy đăng ký kinh doanh là điều khoản bắt buộc của người kinh doanh nhà trọ theo quy định tại Nghị định 39/2007/NĐ-CP của Chính phủ và người thuê nhà phải thực hiện đăng ký tạm trú trong thời gian 1 tháng tính từ thời điểm đến thuê nhà. Nếu công tác phối hợp, quản lý của lực lượng công an tại cơ sở và chính quyền địa phương sâu sát hơn, thì vấn đề thủ tục được cấp định mức điện, nước cho các hộ sử dụng điện, nước sẽ trở nên đơn giản.

Hơn nữa, vì quyền lợi của chính mình, bản thân người thuê trọ cũng cần mạnh dạn lên tiếng. Trước tiên, bên thuê trọ nên trao đổi rõ và yêu cầu chủ nhà hợp tác thực hiện nhằm bảo đảm quyền lợi cho cả đôi bên. Khi chủ nhà trọ không thực hiện, người ở trọ cần chủ động thông báo qua các kênh: UBND phường, xã, đơn vị cung ứng điện hoặc đường dây nóng của Sở Công Thương Thanh Hóa theo số điện thoại 0237.3856704 để được xem xét, giải quyết theo quy định.

Minh Hằng