Cần giải quyết dứt điểm vụ việc đất đai của gia đình ông Ngô Văn Yên, xã Lĩnh Toại (Hà Trung)

Được duyệt giao đất từ năm 2009, nhưng vì nhiều lý do, gia đình được giao đất không nộp đủ số tiền sử dụng đất. 10 năm sau, khi gom đủ tiền để nộp vào ngân sách với mong muốn thửa đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) thì gia đình lại gặp phải những tình huống “dở khóc, dở cười”...

Khu đất mà gia đình ông Ngô Văn Yên đang sử dụng tại thôn Cụ Thôn, xã Lĩnh Toại.

Đất ở chậm nộp tiền sử dụng đất

Đó là nội dung đơn, thư khiếu nại mà ông Ngô Văn Yên, thôn Cụ Thôn, xã Lĩnh Toại (trước đây là xã Hà Phú) gửi đến Báo Thanh Hóa trình bày về trường hợp đất đai của gia đình mình.

Trong đơn, ông Yên cho biết: Từ năm 2007, gia đình ông được sự thống nhất của xã Hà Phú (cũ) cho phép gia đình chuyển đổi, dồn ruộng về một vùng đất khó canh tác để làm chuồng trại chăn nuôi. Tháng 5-2008, UBND huyện Hà Trung có quyết định quy hoạch cấp đất ở tại khu vực trên. Tháng 4-2009, gia đình ông được cấp 1 suất đất ở với diện tích 339m2. Chi cục Thuế Hà Trung đã có thông báo nộp tiền sử dụng đất, thông báo nộp lệ phí trước bạ nhà, đất số 11 ngày 20-4-2009 gửi gia đình ông với số tiền phải nộp 118.650.000 đồng tiền sử dụng đất và 593.000 đồng tiền lệ phí trước bạ.

Tuy nhiên, vì điều kiện gia đình lúc đó khó khăn, mọi vốn liếng đã tập trung vào làm chuồng trại, đào ao nuôi cá nên không còn khả năng đóng hết số tiền trên. Được sự vận động của cán bộ xã Hà Phú thời bấy giờ và cho phép gia đình ông nộp tiền sử dụng đất thành nhiều lần, ngày 7-5-2009, ông Yên đã nộp 20 triệu đồng cho kế toán ngân sách xã và có giấy biên nhận, có sự chứng kiến của lãnh đạo xã thời kỳ đó. Số tiền còn lại gia đình chưa nộp.

Đến ngày 22-8-2019, gia đình ông viết đơn nhiều lần để hỏi về số tiền đã nộp nhưng UBND xã không trả lời cho gia đình để gia đình nộp số tiền còn nợ. Ngày 4-11-2019, ông Yên làm đơn đề nghị về việc nộp tiền sử dụng đất gửi UBND huyện Hà Trung, Chi cục Thuế Hà Trung, có chữ ký, đóng dấu và xác nhận của ông Trần Văn Để, Chủ tịch UBND xã Hà Phú về trường hợp của gia đình ông.

Ngày 11-11-2019, Chi cục Thuế Hà Trung đã thông báo và gọi cho gia đình ông lên Kho bạc Nhà nước huyện Hà Trung để nộp tiền sử dụng đất ở. Gia đình ông đã nộp đủ các khoản tiền liên quan về đất ở, nhưng sau đó gia đình ông không những không nhận được GCNQSDĐ và giao đất mà UBND huyện Hà Trung còn yêu cầu chi cục thuế huyện phải thoái trả lại số tiền mà gia đình ông đã nộp?!

Để tìm hiểu thêm về sự việc, chúng tôi đã tìm đến vị trí đất mà ông Yên nhắc đến trong đơn. Khu đất hai mặt tiền ở khu vực Đồng Chế, thôn Cụ Thôn có diện tích hơn 2.000m2. Trên diện tích này, hiện có 1 nhà cấp bốn mái lợp pro xi măng chừng 50m2, 1 công trình phụ và 2 dãy chuồng trại. Đặc biệt, trên nền móng nhà cũ chừng 70m2, một số hàng gạch bê tông không nung và cột bê tông còn dấu vết mới được xây thêm. Phần diện tích còn lại là khu ao nuôi trồng thủy sản.

Gặp gỡ ông Ngô Văn Yên, chúng tôi được biết thêm về hoàn cảnh của gia đình ông. Ông kể: Khu vực Đồng Chế trước đây chỉ là vùng đồng trũng, khó canh tác. Từ năm 2005, thực hiện việc đổi điền, dồn thửa, gia đình ông đổi đất tại các xứ đồng để dồn về đây. Năm 2007, gia đình đã đầu tư không biết bao nhiêu tiền bạc, công sức để xây dựng khu chuồng trại chăn nuôi, phát triển kinh tế nhưng rồi, mọi thứ diễn ra không như ý muốn...

Nói đến đây, giọng nói nghèn nghẹn, người đàn ông ngoài 45 tuổi xúc động: Từ năm 2012 đến năm 2015, ông vi phạm pháp luật phải đi cải tạo tập trung. Khi về đến địa phương, điều kiện khó khăn, gia đình trục trặc, phải đi làm ăn xa rồi vợ chồng mỗi người mỗi nơi. Cũng chính vì lý do đó, nên chẳng còn tâm trí và điều kiện kinh tế để nộp tiền sử dụng đất đối với lô đất ở này. Đến năm 2019, khi có gia đình mới, ông Yên có ý định làm ngôi nhà mới trên nền móng nhà cũ đang xây dở. Nhưng trớ trêu thay, phần móng nhà mà ông đã xây dựng từ năm 2007 lại liên quan đến chỉ giới đường giao thông được quy hoạch mở rộng nên việc xây dựng phải dừng lại theo yêu cầu của địa phương vì đất chưa có GCNQSDĐ cũng như giấy phép xây dựng nhà ở nông thôn. Cũng vì lý do đó, ông Yên vay mượn khắp nơi mới có đủ tiền nộp tiền sử dụng đất với mong muốn sớm được cấp GCNQSDĐ để có thể làm nhà. Nhưng sự việc lại không đơn giản như ông nghĩ.

Cầm trên tay những tờ giấy nộp tiền vào ngân sách, ông Yên trình bày tiếp: Theo thông báo nộp tiền sử dụng đất số 11 ngày 20-4-2009 của Chi cục Thuế Hà Trung: “Thời hạn nộp tiền không quá ngày 5-5-2009. Quá ngày phải nộp theo quy định mà người nhận thông báo chưa nộp thì mỗi ngày chậm nộp phải bị chịu phạt 0,05% (năm phần vạn) số tiền chậm nộp/ngày”. Ngày 11-11-2019, ông đã đến Chi cục Thuế huyện Hà Trung nộp tiền với các khoản cụ thể: Tiền sử dụng đất (118.650.000 đồng); tiền chậm nộp (212.849.647 đồng) và lệ phí trước bạ (593.500 đồng). Những tưởng như thế là mọi việc xong xuôi, ông có thể yên tâm đi làm ăn, chờ ngày được cấp GCNQSDĐ.

Tuy nhiên, ngày 9-1-2020, UBND huyện Hà Trung lại thông báo với gia đình ông rằng: Do hết thời hạn theo quy định của thông báo nộp tiền sử dụng đất nhưng hộ ông Yên không thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất theo quy định nên không thuộc đối tượng được UBND huyện xét duyệt giao đất vị trí trên. Đồng thời, yêu cầu Chi cục Thuế Hà Trung làm thủ tục thoái trả lại số tiền ông đã nộp.

Lãnh đạo Chi cục Thuế Hà Trung và xã Lĩnh Toại bị nhắc nhở!

Tìm hiểu tại UBND xã Lĩnh Toại, khu đất hộ ông Yên đề nghị cấp GCNQSDĐ thuộc thửa số 182/01, tờ bản đồ số 06, bản đồ địa chính xã Hà Phú đo đạc năm 1997 (tương ứng lô số 01, mặt bằng xây dựng nhà ở nhân dân 2008-2010 xã Hà Phú được UBND huyện Hà Trung phê duyệt ngày 8-9-2008). Ngày 9-4-2009, UBND huyện có Thông báo số 26/TB-UBND về việc duyệt đối tượng giao đất ở hộ nhân dân xã Hà Phú. Trong đó, có 5 hộ được giao tổng diện tích đất ở 915m2, gồm các lô: 01, 14, 15, 16, 17. Gia đình ông Yên được phê duyệt đối tượng lô số 01.

Ông Trịnh Văn Thọ, Phó Chủ tịch UBND xã Lĩnh Toại, cho biết: Đối với nội dung đơn của hộ ông Yên, UBND xã đã xem xét, giải quyết các nội dung ông đề nghị. Đối với việc làm rõ số tiền 20 triệu đồng đã nộp cho ông Nguyễn Thanh Hải, kế toán ngân sách xã thời điểm năm 2009, vì vị kế toán này đã mất từ năm 2012, nên UBND xã đã giao cho cán bộ xã kiểm tra hồ sơ giấy tờ giai đoạn 2009-2012 nhưng không có phiếu thu nào của gia đình ông Yên.

Đối với việc xây nhà mới trên nền móng cũ, ngày 31-10-2019 và 6-12-2019, UBND xã Hà Phú trước đây và UBND xã Lĩnh Toại đã chỉ đạo tổ kiểm tra, đo đạc hiện trạng sử dụng đất của gia đình ông Yên. Căn cứ vào hiện trạng hộ ông Yên đang sử dụng, đối chiếu quy hoạch về hành lang giao thông trục đường tỉnh 508 và đường đi vào khu trung tâm xã Hà Toại cũ, hộ ông Yên đang xây dựng móng nhà vào một phần chỉ giới quy hoạch đường tỉnh lộ 508 là 3,36m. Tổ kiểm tra đã yêu cầu hộ ông Yên đình chỉ việc xây dựng, tháo dỡ toàn bộ phần móng đang xây lấn vào hành lang đường tỉnh 508.

Về phương án tiếp theo, ông Trịnh Văn Thọ cho biết: Địa phương sẽ tổ chức hội nghị làm việc với các cán bộ thời kỳ năm 2009 để làm rõ về số tiền 20 triệu đồng mà ông Yên đã nộp cho kế toán ngân sách xã. Đồng thời, báo cáo và đề nghị UBND huyện Hà Trung xem xét, điều chỉnh mặt bằng xây dựng khu nhà ở nhân dân tại khu vực Đồng Chế đã được UBND huyện phê duyệt năm 2008, điều chỉnh vị trí lô, thửa đất của hộ ông Yên sang lô liền kề để phù hợp với quy hoạch.

Lý giải vì sao UBND huyện Hà Trung lại yêu cầu Chi cục Thuế Hà Trung phải thoái trả số tiền sử dụng đất mà ông Ngô Văn Yên đã nộp vào ngân sách, tại Công văn số 3059/UBND-TNMT ngày 17-12-2019 và Công văn số 28/UBND-TNMT ngày 9-1-2020, UBND huyện Hà Trung cho rằng: Theo nội dung thông báo về việc duyệt đối tượng giao đất ở hộ gia đình, cá nhân xã Hà Phú năm 2009, thời hạn để các hộ thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất chậm nhất đến ngày 5-5-2009, quá thời hạn trên nếu hộ nào không thực hiện nghĩa vụ nộp đủ tiền sử dụng đất theo quy định, coi như hộ đó không có nhu cầu sử dụng đất ở, UBND huyện sẽ tổ chức xét duyệt cho hộ khác. Do hết thời hạn theo quy định của thông báo nhưng hộ ông Yên không thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất theo quy định nên không thuộc đối tượng được UBND huyện xét duyệt giao đất vị trí trên. Việc Chi cục Thuế Hà Trung đồng ý cho hộ ông Yên được tiếp tục nộp tiền sử dụng đất và tiền chậm nộp theo Thông báo nộp tiền số 11 ngày 20-4-2009 là vi phạm quy định Luật Đất đai, Luật Giao thông đường bộ hiện hành. Chủ tịch UBND huyện nhắc nhở Chi cục trưởng Chi cục Thuế Hà Trung, đồng thời yêu cầu Chi cục trưởng Chi cục Thuế Hà Trung chỉ đạo làm thủ tục thoái trả lại số tiền hộ ông Yên đã nộp theo đúng quy định hiện hành. Chủ tịch UBND xã Lĩnh Toại cũng bị nhắc nhở do để hộ ông Yên xây dựng công trình không có giấy phép đã vi phạm Luật Xây dựng, Luật Giao thông đường bộ hiện hành nhưng chưa có biện pháp xử lý dứt điểm...

Mặc dù vậy, tính đến ngày 20-2-2020, gia đình ông Yên vẫn chưa nhận lại số tiền sử dụng đất đã nộp. Công trình nhà ở vi phạm vẫn được giữ nguyên hiện trạng. Điều chúng tôi thắc mắc là tại sao, cùng quy định của pháp luật mà các cơ quan quản lý Nhà nước trên địa bàn huyện Hà Trung lại không thống nhất cách giải quyết, hướng dẫn về trường hợp đất đai của gia đình ông Yên?

Bài và ảnh: Việt Hương