Xung quanh việc lập hồ sơ đề nghị giao đất ở không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất tại xã Ngọc Trạo (Thạch Thành): Vì sao người dân khiếu kiện?

Với mong muốn con cái được “an cư lạc nghiệp” nên khi xã thông báo những hộ chưa có đất làm nhà ở, chưa được Nhà nước giao đất ở lần nào thì làm đơn xin giao đất không thông qua đấu giá để xét duyệt. Thế nhưng, khi các hộ hoàn tất hồ sơ xét duyệt, qua nhiều vòng rà soát thì lại không được giao đất dẫn đến việc người dân gửi đơn thư vượt cấp.

Các lô đất “ế” tại MBQH 01 thôn Thiểm Niêm, xã Ngọc Trạo. Ảnh: V. H

“Gieo hy vọng rồi thất vọng...”

Đó là lời của bà Trương Thị Nhiệm và các hộ dân xã Ngọc Trạo (Thạch Thành) khi trao đổi với phóng viên Báo Thanh Hóa về một số vấn đề xung quanh việc giao đất ở không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất (QSDĐ) trên địa bàn xã.

Trong đơn gửi đến Báo Thanh Hóa cũng như trình bày trực tiếp với phóng viên, đại diện các hộ dân cho biết: Từ năm 2020, căn cứ vào công văn hướng dẫn của huyện, xã Ngọc Trạo đã thành lập hội đồng tư vấn đất đai, tổ chức rà soát từng hộ gia đình trên địa bàn xã chưa có đất làm nhà ở, chưa được Nhà nước giao đất ở lần nào mà có đơn đề nghị giao đất để đưa ra xét duyệt. Theo đó, 58 hộ dân trên địa bàn xã đã có đơn đề nghị được giao đất và xã cũng đã tổ chức xét duyệt, công khai thông báo trên loa truyền thanh xã danh sách 14 hộ đủ điều kiện giao đất không thông qua đấu giá.

Để khách quan, trung thực trong việc giao đất, tháng 5-2022, UBND xã thông báo và tổ chức cho 14 hộ dân đến trụ sở UBND xã bốc thăm chọn vị trí lô đất được giao. Các hộ bốc thăm xong lô đất sẽ biết được số diện tích, số tiền để có thời gian chuẩn bị tiền nộp tiền sử dụng đất và nhận quyền lợi của mình. Bốc thăm xong, cán bộ xã đề nghị các hộ dân viết cam kết nhận đất để đề phòng các hộ không nhận đất về sau này. Diện tích các lô đất người dân đăng ký trên dưới 200m2, với giá cụ thể dao động ở mức 200.000 - 480.000 đồng/m2.

Bà Trương Thị Nhiệm, đại diện cho 14 hộ dân xã Ngọc Trạo trăn trở: Lúc được xét duyệt, 14 hộ đủ điều kiện phấn khởi lắm, mong đợi từng ngày để được nộp tiền nhận đất cho con cái tách hộ làm nhà ở. Công việc tưởng chừng như đã hoàn thành đến 70 - 80% như “cá vào giỏ” rồi nhưng lại “đổ ra”? Cán bộ giải thích là không phải hộ nghèo nên không được xét giao đất, nhưng lúc triển khai ban đầu không thấy ai nhắc đến điều kiện hộ nghèo, chỉ cần là hộ có khẩu thường trú tại xã mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở lần nào. Hơn nữa 14 hộ được bình xét công khai, hoàn cảnh cũng éo le khi con cái đã trưởng thành, thành gia lập thất nhưng vì không có đất ở nên phải chen chúc trong căn nhà của bố mẹ. Thay mặt 14 hộ dân trong diện được xét duyệt lần này, bà Nhiệm tha thiết đề nghị UBND tỉnh, huyện có những chỉ đạo kịp thời để 14 hộ dân ở xã Ngọc Trạo được giao đất ở không thông qua đấu giá.

Sau 4 đợt giao đất vẫn “ế” 30 lô

Để tìm hiểu rõ nội dung phản ánh của các hộ dân, phóng viên hẹn gặp và làm việc với Phó Chủ tịch UBND xã Quách Văn Thủy và bà Nguyễn Thị Nhung, công chức địa chính – nông nghiệp xã cung cấp cho phóng viên các loại hồ sơ liên quan đến việc đề nghị xét giao đất ở cho các hộ dân trên địa bàn xã.

Trao đổi về chủ trương tổ chức rà soát, bình xét các hộ dân để giao đất ở không thông qua đấu giá QSDĐ, hai vị cán bộ xã chia sẻ: Thời điểm năm 2020, trên địa bàn xã Ngọc Trạo có 3 mặt bằng quy hoạch (MBQH) đất ở với tổng số 64 lô đất, trong đó có 34 lô đã giao cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn. Các lần giao đất trước đây đều thực hiện theo hình thức giao đất ở không thông qua đấu giá QSDĐ.

Điều đáng nói, hồ sơ thực hiện nhiều lần nhưng đất vẫn không được giao hết. Cụ thể, tháng 10-2008 xã lập hồ sơ đề nghị UBND huyện Thạch Thành giao đất có thu tiền sử dụng đất cho 49 hộ tại các MBQH 01 và 02 tại thôn Thiểm Niêm và Ngọc Long. Song, chỉ có 11 hộ nhận đất và nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách Nhà nước; 38 hộ do không có điều kiện nộp tiền nên đã xin rút đơn giao đất, UBND huyện Thạch Thành phải ban hành quyết định hủy việc giao đất ở nêu trên.

Đến năm 2013, có thêm 3 lô đất tại MBQH 01 thôn Thiểm Niêm được giao cho các hộ dân. Năm 2014, sau khi MBQH bãi Nông Trường thôn Ngọc Trạo được phê duyệt quy hoạch với 14 lô đất ở, tổng diện tích 2.830m2, UBND huyện đã giao 8 lô đất ở cho các hộ dân, còn thừa lại 6 lô. Năm 2016, tại các MBQH 02 thôn Ngọc Long và MBQH bãi Nông Trường, thôn Ngọc Trạo, UBND huyện tiếp tục giao 12 lô đất cho 12 hộ dân không thông qua hình thức đấu giá QSDĐ.

Như vậy, sau 4 đợt giao đất, 3 MBQH trên địa bàn xã vẫn tồn đọng 30 lô đất (14 lô với diện tích 2.418m2 tại MBQH đồi Mã Nàng, thôn Thiểm Niêm; 12 lô diện tích 2.430,5m2 tại MBQH bãi Đồi Dốc, thôn Ngọc Long; 4 lô với diện tích 1.195m2 tại MBQH bãi Nông Trường thôn Ngọc Trạo).

Cũng chính từ việc tồn đọng 30 lô đất ở các mặt bằng trên cũng như xét thấy nhiều hộ dân trên địa bàn xã có nhu cầu đất ở, trong khi đó giá chuyển nhượng thực tế tại các mặt bằng rất thấp nên khó thực hiện việc đấu giá QSDĐ. Vì vậy, UBND xã đã lập tờ trình đề nghị UBND huyện Thạch Thành xem xét chủ trương giao đất ở không thông qua đấu giá QSDĐ đối với 30 lô đất còn lại. UBND huyện Thạch Thành đã có công văn thống nhất chủ trương thực hiện, do vậy UBND xã đã triển khai, hướng dẫn các hộ dân có nhu cầu làm đơn xin giao đất.

UBND xã đã nhận được 58 đơn xin giao đất làm nhà ở của các hộ dân. Xã đã tiến hành xét duyệt công khai, kết quả có 14/58 hộ đủ điều kiện giao đất. UBND xã đã lập tờ trình gửi UBND huyện xem xét. Trong quá trình thực hiện, UBND xã đã nhận được sự hướng dẫn của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện; Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện đã lập biên bản thẩm định hồ sơ.

Tuy nhiên, sau khi hồ sơ chuyển lên UBND xem xét, UBND huyện Thạch Thành đã kết luận: Việc đề nghị giao đất ở không thông qua hình thức đấu giá QSDĐ cho 14 hộ gia đình cá nhân tại xã Ngọc Trạo theo đề nghị của UBND xã là chưa đủ cơ sở pháp lý để thực hiện. Đây chính là nguyên nhân khiến 14 hộ dân ở xã Ngọc Trạo có đơn, thư kiến nghị.

Quy trình xét duyệt chưa chặt chẽ

Tìm hiểu lý do huyện ngừng giao đất cho các hộ dân tại xã Ngọc Trạo, phóng viên có buổi làm việc với ông Trần Bá Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện Thạch Thành. Ông Sơn cho biết: Năm 2020, sau khi nhận được tờ trình của xã, căn cứ vào đề xuất của liên Phòng Tài nguyên và Môi trường, kinh tế - hạ tầng, tài chính – kế hoạch, UBND huyện Thạch Thành đã có công văn thống nhất chủ trương giao đất cho hộ gia đình, cá nhân làm nhà ở trên địa bàn xã Ngọc Trạo. Do vậy, UBND xã Ngọc Trạo đã tiến hành tổ chức rà soát, triển khai ở các thôn trong xã. Tuy nhiên, năm 2022, khi hồ sơ được chuyển lên huyện, để bảo đảm tính pháp lý, UBND huyện đã tổ chức hội nghị xét duyệt hồ sơ đề nghị của xã Ngọc Trạo với sự tham gia của các phòng, ngành có liên quan. UBND huyện xét thấy nhu cầu về đất ở của các hộ gia đình, cá nhân là rất lớn, tổng số đơn đề nghị xét giao đất ở là 58 đơn/tổng số 30 lô đất, đủ điều kiện để tổ chức đấu giá QSDĐ. Mặt khác, các hộ gia đình, cá nhân đề nghị giao đất ở không thông qua đấu giá QSDĐ tại xã Ngọc Trạo hầu hết đều không phải là hộ nghèo. Do đó, việc đề nghị giao đất ở không thông qua đấu giá QSDĐ là chưa đủ cơ sở pháp lý để thực hiện. UBND huyện yêu cầu Chủ tịch UBND xã Ngọc Trạo thông báo rõ kết quả xét duyệt cho các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn được biết; đồng thời phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện và các phòng, ban liên quan lập hồ sơ thủ tục đưa ra đấu giá, đảm bảo khách quan, đúng quy định của pháp luật.

Đề cập đến nguyên nhân người dân có đơn, thư kiến nghị, ông Sơn cũng thừa nhận việc phòng chuyên môn cấp huyện hướng dẫn cho xã các bước quy trình xét duyệt chưa được chặt chẽ theo đúng quy định nên người dân mới có đơn kiến nghị.

Tô Dung – Việt Hương