Ứng viên độc lập Robert Kennedy Jr. rút lui, tạo bước ngoặt cho cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ?

Truyền thông Mỹ đã râm ran thông tin ứng viên tổng thống độc lập Robert Kennedy Jr. dự kiến thông báo quyết định chấm dứt chiến dịch tại một sự kiện ở bang Arizona vào ngày 23/8 và ủng hộ ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump. Vậy động thái này có tác động như thế nào đến cuộc đua song mã giữa ông Donald Trump và bà Kamala Harris?

Đội của ông Trump có thêm đồng minh

Ứng viên độc lập Robert Kennedy Jr. có ý định rút lui khỏi cuộc đua tổng thống và ủng hộ đảng Cộng hòa để đổi lấy một vị trí trong chính quyền sắp tới nếu ứng viên đảng này, ông Donald Trump giành chiến thắng. Điều này được các phương tiện truyền thông lớn của Mỹ đồng loạt đưa tin, trong đó có The New York Times và CNBC.

Cụ thể, quyết định cuối cùng về vấn đề này sẽ được đưa ra tại một sự kiện ở bang Arizona vào ngày 23/8 (theo giờ địa phương). Trước đó, người đồng hành cùng Robert Kennedy Jr. trong chiến dịch tranh cử là Nicole Shanahan cũng thông báo về việc rút lui khỏi cuộc bầu cử sắp tới.

Về phần mình, ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump đã bày tỏ khả năng xem xét Robert Kennedy Jr. cho nhiều vị trí khác nhau trong chính quyền tương lai của mình. Giới quan sát cho rằng, nếu đảng Cộng hòa giành chiến thắng, Robert Kennedy Jr. có thể đảm nhận vị trí tổng công tố trong chính quyền mới.

Quyết định rút lui của ứng viên độc lập Robert Kennedy Jr. nhận được sự quan tâm đặc biệt của truyền thông và giới phân tích chính trị. Theo The New York Times, đây là một động thái bất ngờ; bởi lẽ, Robert Kennedy Jr. luôn cho mình là một nhà dân chủ thuần túy, theo kiểu “cha truyền con nối”. Việc ông rút lui khỏi cuộc bầu cử và ủng hộ, gia nhập phe của đảng Cộng hòa thực sự là một hành động “gây sốc”, tạo tiếng vang lớn trong chính trường Mỹ. Trong khi đó, cũng có nhiều ý kiến cho rằng, đây là một “thỏa hiệp” mang tính chất mặc cả lợi ích giữa đảng Cộng hòa và ứng viên độc lập Robert Kennedy. Ứng viên của đảng Cộng hòa Donald Trump sẽ nhận được một số lượng lớn cử tri vốn là những người ủng hộ ông Robert Kennedy; ngược lại, Robert Kennedy sẽ có được một vị trí tốt trong chính quyền mới nếu đảng Cộng hòa giành chiến thắng.

Ngoài ra, một số chuyên gia bày tỏ sự hoài nghi về động thái này có thể giúp nâng cao xếp hạng của ông Trump, cũng như tạo bước ngoặt cho cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ. Theo Phó Giáo sư Dmitry Novikov, chuyên gia Trường Kinh tế Cao cấp Moscow nhận định, “điều này sẽ không tạo tác động quá lớn đến sự ủng hộ đối với Donald Trump và đảng Cộng hòa, bởi vì Robert Kennedy Jr. đã mất dần vị thế gần đây. Ông ấy nổi tiếng ở thời điểm khi đương kim Tổng thống Joe Biden vấp phải sự phản đối gay gắt trong đảng Dân chủ sau màn tranh luận thiếu thuyết phục. Cử tri Mỹ hiểu rằng, ông Robert Kennedy là đại diện của thế hệ cũ và thực tế ông ấy đã khéo léo tận dụng khía cạnh này để lấy lòng cử tri. Song câu hỏi đặt ra là liệu Robert Kennedy có thể chuyển bộ phận cử tri này sang ủng hộ Donald Trump và đảng Cộng hòa”.

Tuy nhiên, Dmitry Novikov cho rằng, việc bổ nhiệm Robert Kennedy Jr. vào một vị trí trong chính quyền mới cũng có thể tác động tích cực đến chiến dịch tranh cử của cựu lãnh đạo Nhà Trắng. Nguyên nhân là do Robert Kennedy Jr. được biết đến chủ yếu bởi ông là luật sư về môi trường và nhà hoạt động chống vaccine. Thời gian gần đây đã xuất hiện tin đồn về việc ông trở thành cố vấn môi trường của Donald Trump. Điều này là do các vấn đề môi trường của ông Trump còn nhiều hạn chế. Đảng Dân chủ chỉ trích Donald Trump là người đề xuất các phương pháp sản xuất năng lượng không bền vững và điều này khiến một bộ phận cử tri Mỹ thiếu tin tưởng vào năng lực lãnh đạo, quản lý của ông. Trong khi đó, Robert Kennedy Jr., bất chấp còn nhiều tranh cãi về các vấn đề khác, đã tạo dựng được danh tiếng là người đấu tranh mạnh mẽ cho nền kinh tế xanh. Và việc Robert Kennedy Jr. gia nhập đội của Donald Trump có thể thay đổi hình ảnh của cựu tổng thống về vấn đề môi trường.

Kịch bản hay còn ở phía trước

Tỷ lệ tín nhiệm đối với ông Trump bắt đầu giảm nhẹ thời gian gần đây, nhất là sau khi Tổng thống đương nhiệm Joe Biden rút khỏi cuộc đua vào ngày 21/7 và việc đề cử Phó Tổng thống Kamala Harris làm ứng cử viên mới của đảng Dân chủ. Cuộc thăm dò của tờ Economist dự đoán chiến thắng giành cho bà Harris, với kết quả 48% so với 44,9% của ông Trump.

Tuy nhiên, giới quan sát bày tỏ hoài nghi về kết quả các cuộc thăm dò thời gian gần đây, cho rằng chúng không đánh giá thực chất tình hình chính trường Mỹ, cũng như mong muốn của cử tri. Tờ Izvestia dẫn nhận định của nhà sử học người Mỹ và cựu giảng viên tại Đại học Harvard, ông Vladimir Brovkin nhận định: “Cuộc đua đang gay cấn. Nhiều ý kiến đề cao quan điểm của bà Harris hơn ứng viên Donald Trump. Tôi không tin điều đó. Trước đây, họ cũng nói điều tương tự về Hillary Clinton, nhưng cuối cùng bà đã thất bại trước ông Trump. Cuộc đua hiện nay đang thực sự “nóng” và tỷ lệ luôn là 50/50”.

Theo Vladimir Brovkin, đảng Dân chủ đang cố gắng thao túng cả chính sách đối nội, đối ngoại, cố gắng thể hiện sự thành công của Chính quyền Tổng thống Biden trên mọi lĩnh vực. “Họ nói rằng lạm phát đã giảm, bà Harris từng tuyên bố sẽ giảm giá, thuốc sẽ rẻ hơn và căn hộ sẽ có giá cả phải chăng hơn”, chuyên gia Vladimir Brovkin nói.

Cũng có ý kiến cho rằng, tỷ lệ ủng hộ đối với Donald Trump đang trì trệ xuất phát từ việc ông lựa chọn ứng cử viên phó tổng thống James David Vance, người có thể khiến một bộ phận cử tri nhất định xa lánh. Giám đốc Hội đồng Nga về các vấn đề quốc tế (RIAC) Konstantin Sukhoverkhov nhận định, việc ông Trump lựa chọn ứng viên phó tổng thống chủ yếu dựa vào ý tưởng của đảng Cộng hòa. Đối với đảng Cộng hòa, sự lựa chọn này hướng tới việc tận dụng sự ủng hộ của cử tri từ một số bang “Vành đai Rỉ sét” ở miền Trung Tây nước Mỹ, xuôi từ bang New York đến Wisconsin. Tuy nhiên, xét đến thành tích khiêm tốn của ứng viên phó tổng thống James David Vance, thì điều này có thể là một sự lựa chọn thiếu hợp lý. “Một câu hỏi đặt ra là việc lựa chọn ông Vance làm ứng viên phó tổng thống sẽ không giúp đội của Donald Trump thu hút được những cử tri đang còn do dự, chứ đừng nghĩ tới việc lôi kéo cử tri của đảng Dân chủ”, ông Konstantin Sukhoverkhov nhấn mạnh.

Theo Dmitry Novikov, việc đảng Dân chủ lựa chọn Phó Tổng thống Kamala Harris làm ứng viên sau khi ông Biden rút lui như một “luồng gió mới”, tạo hiệu ứng mạnh mẽ. Nếu ông Trump dựa vào một phụ nữ hoặc một người Mỹ gốc Phi thì có lẽ ông sẽ có nhiều cơ hội chiến thắng hơn. “Vance là một ứng cử viên được cử tri cơ sở của Trump chấp nhận và ủng hộ. Nhưng ông là hình tượng của thế hệ trí thức bảo thủ cánh hữu mới”, chuyên gia Dmitry Novikov nói.

Kết quả các cuộc thăm dò dư luận gần đây của truyền thông Mỹ cho thấy, tỷ lệ tín nhiệm của ông Trump không giảm mà chỉ dừng lại, trong khi đảng Dân chủ ghi nhận sự gia tăng đáng kể sau khi “thay ngựa giữa đường”. Ông Trump nhận được 46 - 48% tỷ lệ tín nhiệm, gần như không thay đổi và chênh lệch quá lớn. Vấn đề của ông Trump hiện nay là làm sao có thể lôi kéo được những cử tri trung lập, đang còn do dự. Trong khi đối với đảng Dân chủ, tác động chính gắn liền với sự thay đổi người lãnh đạo. Đây là một dạng hiệu ứng. Rõ ràng, mặc dù sự nghiệp chính trị của Phó Tổng thống Kamala Harris được đánh giá là không nổi trội, nhưng không có scandal hay tiêu cực nào liên quan đến bà. Vì vậy, những cử tri trung lập có xu hướng bỏ phiếu cho bà Harris nhiều hơn. Chuyên gia Dmitry Novikov nói: “Chiến dịch tranh cử của bà Harris được xây dựng dựa trên sự tích cực chứ không phải dựa trên nỗi sợ hãi gay gắt rằng, Donald Trump sẽ đến và tất cả chính sách sẽ bị đảo ngược”.

Rõ ràng, việc đưa ra bất kỳ kết luận nào dựa trên các cuộc thăm dò hiện nay là điều rất mong manh. Theo dữ liệu trên Polymarket vào ngày 20/8, ứng cử viên đảng Dân chủ dẫn trước 4% - 51% so với 47% của ông Trump. Khả năng lãnh đạo của Phó Tổng thống Kamala Harris được đánh giá cao ở ít nhất 3 bang xung đột - Pennsylvania, Wisconsin và Michigan. Ở Arizona, cơ bản các ứng viên đều có cơ hội ngang nhau. Ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump chỉ chiến thắng ở 2 bang quan trọng là Georgia và Nevada. Nhưng đến ngày 22/8, ông Trump đã giành lợi thế - 53% so với 46% của bà Harris. Hơn nữa, ông Trump dẫn trước không chỉ ở Georgia và Nevada, mà còn ở Arizona và Pennsylvania. Có thể thấy, kết quả các cuộc thăm dò thay đổi nhanh chóng chỉ sau 2 ngày, và kịch bản hay, hấp dẫn về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 vẫn còn ở phía trước.

Hùng Anh (CTV)