“Tất cả cho tiền tuyến” của quân và dân Thanh Hóa trong chiến thắng Điện Biên Phủ

Ngày 7-5-1954 tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ “một pháo đài bất khả xâm phạm” của chủ nghĩa thực dân bị tiêu diệt hoàn toàn, góp phần quyết định vào việc kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Để góp phần làm nên chiến thắng vẻ vang ấy Thanh Hóa đã huy động tối đa sức người, sức của cho tiền tuyến.

Chiếc xe đạp thồ của ông Trịnh Ngọc, dân công thị xã Thanh Hóa đã chở được 345,5kg, đạt kỷ lục chở nặng nhất bằng xe đạp thồ trong chiến dịch Điện Biên Phủ.

Ngày 6-12-1953, Bộ Chính trị Trung ương Ðảng thông qua quyết định mở chiến dịch Ðiện Biên Phủ, thành lập Bộ Tư lệnh chiến dịch và Hội đồng Cung cấp để huy động lực lượng, vật chất cho chiến dịch. Ðảng bộ và Nhân dân các dân tộc Thanh Hóa đã bổ sung nhiều đơn vị ra chiến trường, như: Tiểu đoàn 275 bộ đội địa phương cho Trung đoàn 53; đại đội 150, 160 cho Tiểu đoàn 541 phòng không... Cùng với đó, Thanh Hóa đã điều động hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ của Đại đội 128 huyện Bá Thước; Đại đội 112 huyện Tĩnh Gia (nay là thị xã Nghi Sơn) và một số đơn vị của các huyện Hoằng Hóa, Hà Trung, Quảng Xương cho các đơn vị tham gia chiến đấu tại Ðiện Biên Phủ. Ðặc biệt, từ cuối tháng 3 đến tháng 5-1954, tại huyện Nga Sơn, các đơn vị bộ đội địa phương đã phối hợp cùng dân quân du kích tiêu diệt nhiều sinh lực địch, không cho chúng di chuyển quân bổ sung cho chiến trường Ðiện Biên Phủ.

Để chuẩn bị tốt công tác hậu cần, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Khu ủy Khu IV và Tỉnh ủy Thanh Hóa, toàn bộ lương thực, thực phẩm và hàng hóa thiết yếu từ khắp nơi trong tỉnh được tập trung về kho Cẩm Thủy và kho Lược (Thọ Xuân) để chuyển ra mặt trận. Sau khi hàng thiết yếu được tập kết, Thanh Hóa thành lập hội đồng cung cấp mặt trận, đề ra kế hoạch cụ thể xây dựng hệ thống kho, trạm, sửa chữa đường nhằm nhanh chóng huy động nhân lực, vật lực cho chiến dịch. Với khẩu hiệu “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng”, Thanh Hóa đã huy động tối đa sức người, sức của phục vụ chiến dịch Ðiện Biên Phủ. Lực lượng thanh niên nô nức lên đường, tham gia mở đường, sửa đường; hàng nghìn dân công được huy động lên đường phục vụ chiến đấu. Trong đợt huy động lần thứ nhất, Thanh Hóa đã vượt chỉ tiêu kế hoạch 150%. Hơn 8.000 tấn lương thực, 2.000 tấn thực phẩm khô đã được lực lượng dân công Thanh Hóa và Nghệ An vận chuyển an toàn về nơi tập kết ở Vạn Mai, Mộc Châu và Yên Châu. Khi chiến dịch Điện Biên Phủ mở màn, nhiều anh, chị em dân công Thanh Hóa đã xung phong tình nguyện ở lại phục vụ bộ đội chiến đấu.

Ðợt 2 chiến dịch, từ đầu tháng 3-1954 tiếp tục huy động và vận chuyển 1.000 tấn gạo, 165 tấn thực phẩm. Thanh Hóa đã triển khai nhiều giải pháp, tập trung huy động, hoàn thành chỉ tiêu trước thời hạn 3 ngày. Khi chiến dịch chuyển sang giai đoạn gần kết thúc, do yêu cầu cấp bách cùng quyết tâm “tất cả cho chiến dịch Ðiện Biên Phủ đại thắng”, Trung ương giao cho Thanh Hóa trong vòng 20 ngày huy động và vận chuyển thêm 2.000 tấn gạo, 282 tấn thực phẩm cho chiến dịch. Lúc này mặc dù thóc dự trữ của tỉnh không còn, lúa cũng chưa đến ngày thu hoạch, Nhân dân đã “dốc bồ, đổ thúng” để có đủ số lương thực, thực phẩm Trung ương giao.

Cùng với thu gom lương thực, thực phẩm, tỉnh Thanh Hóa huy động hàng vạn dân công và mọi phương tiện như: xe đạp, thuyền nan, thuyền ván, ngựa thồ... vận chuyển vật chất cung cấp cho chiến dịch. Quá trình vận chuyển lương thực, thực phẩm tiếp viện cho chiến trường, nhiều người đã chế tác các phương tiện, vật dụng hữu ích nhất, như: Chiếc xe đạp thồ của ông Trịnh Ngọc, dân công thị xã Thanh Hóa chở được 345,5kg, ghi kỷ lục chở nặng nhất bằng xe đạp thồ trong chiến dịch Ðiện Biên Phủ; xe cút kít của ông Trịnh Ðình Bầm (xã Ðịnh Liên, huyện Yên Ðịnh) đạt thành tích 280 kg/chuyến tiếp vận...

Theo thống kê, trong suốt 56 ngày đêm diễn ra chiến dịch Ðiện Biên Phủ, tỉnh Thanh Hóa đã huy động 30% số người trong độ tuổi lao động tham gia dân công hỏa tuyến, với tổng số 178.924 lượt người và 27 triệu ngày công; cùng với 10.000 xe đạp thồ, 1.300 thuyền nan, thuyền ván; 47 xe ngựa thồ, 31 xe ô tô, 180 xe bò vận chuyển. Đồng thời, Thanh Hóa đã cung cấp 4.361 tấn gạo, vượt mức Trung ương giao 9 tấn; 1.300 con bò, 2.000 con lợn, 250.000 quả trứng, 150 tấn đậu các loại, 450 tấn cá khô, 20.000 lọ mắm cùng với hàng trăm tấn rau các loại... Nhiều con em dân công Thanh Hóa trở thành kiện tướng vận chuyển như: Ma Văn Kháng, Cao Văn Tỵ, Trịnh Ngọc... Đó là những đóng góp vô cùng to lớn của quân và dân Thanh Hóa cho chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử.

Trong dịp về thăm Thanh Hóa lần thứ hai ngày 13-6-1957, khi đánh giá về công lao của Nhân dân Thanh Hóa trong chiến dịch Điện Biên Phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khen ngợi “Bây giờ tiếng Việt Nam đến đâu, tiếng Điện Biên Phủ đến đó. Tiếng Điện Biên Phủ đến đâu, đồng bào Thanh Hóa cũng có một phần vinh dự đến đó”. Đó chính là sự ghi nhận xứng đáng cho những đóng góp, hy sinh của tỉnh Thanh Hóa trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc; là động lực để tỉnh Thanh Hóa tiếp tục đoàn kết, quyết tâm xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.

Bài và ảnh: Hoàng Lan