Nâng cao nhận thức của ngư dân về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Sầm Sơn tuyên truyền, phổ biến luật cho ngư dân. Ảnh: Tiến Đông

Thời gian qua, các cấp, các ngành và các địa phương trên địa bàn tỉnh đã tích cực triển khai thực hiện Luật Thủy sản, các văn bản thi hành luật và các giải pháp cấp bách về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU).

Nhờ đó, đã tạo chuyển biến tích cực, thúc đẩy ngành khai thác thủy sản tỉnh ta phát triển toàn diện. Tính đến ngày 20-10-2020, toàn tỉnh có 7.183 tàu cá, với hơn 26.000 thuyền viên thường xuyên khai thác trên biển, tổng sản lượng khai thác thủy sản 5 năm (2016-2020) ước đạt 574.223 tấn.

Tuy nhiên, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý hoạt động IUU trên địa bàn tỉnh có mặt còn hạn chế. Tình trạng vi phạm các quy định trong khai thác hải sản vẫn còn diễn ra. Việc đăng ký, đăng kiểm tàu cá, thu nộp nhật ký khai thác, lắp đặt các thiết bị giám sát hành trình đạt tỷ lệ thấp. Một số cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền chưa sâu sát trong lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền, vận động, kiểm tra; công tác phối hợp giữa một số cơ quan cấp tỉnh với các địa phương ven biển thiếu chặt chẽ; ý thức của một bộ phận ngư dân, chủ tàu khai thác hải sản trong việc chấp hành các quy định của Luật Thủy sản và các quy định, hướng dẫn trong việc thực hiện các giải pháp về IUU chậm chuyển biến...

Để khắc phục những hạn chế nêu trên, ngày 7-2-2020, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 05/CT-UBND về việc tăng cường thực hiện các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Thực hiện chỉ thị trên, các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố ven biển, đơn vị liên quan đã ban hành các văn bản triển khai thực hiện Luật Thủy sản, các văn bản hướng dẫn thi hành luật, các văn bản chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tỉnh ủy, UBND tỉnh; các sở, ngành cấp tỉnh cũng đã phối hợp với các địa phương tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn về Luật Thủy sản, các văn bản hướng dẫn thi hành luật và các quy định về IUU, thông qua các hình thức như phát tờ rơi, tờ phướn, treo băng-zôn tại các cảng cá, bến cá; phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh phát phóng sự về IUU; các ban quản lý cảng cá thường xuyên phát thanh trên hệ thống loa của cảng. UBND các huyện, thị xã, thành phố ven biển chỉ đạo phòng chuyên môn, các địa phương thường xuyên thông báo trên hệ thống loa truyền thanh về Luật Thủy sản, các văn bản hướng dẫn thi hành luật và các quy định về IUU; hướng dẫn chủ tàu cá lựa chọn đơn vị có đủ điều kiện cung cấp, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định; đánh dấu tàu cá, kẻ biển số...

Đồn Biên phòng Hoằng Trường là đơn vị có nhiệm vụ quản lý địa bàn 5 xã khu vực biên giới biển của huyện Hoằng Hóa, với chiều dài 12,5 km bờ biển, có 817 phương tiện với trên 3.200 lao động tham gia khai thác, đánh bắt thủy sản trên ngư trường ven bờ và 142 phương tiện khai thác ở vùng biển vịnh Bắc bộ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra tranh chấp ngư trường, va chạm giữa các tàu thuyền khai thác hải sản trên biển. Thượng tá Lê Huy Hiếu, Chính trị viên Đồn Biên phòng Hoằng Trường, cho biết: Để nâng cao nhận thức cho ngư dân về chủ quyền biển, đảo, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, cấp ủy, Ban Chỉ huy Đồn Biên phòng Hoằng Trường đã phối hợp với Chi cục Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), Trung tâm Tìm kiếm cứu nạn Hàng hải khu vực I mở lớp tập huấn phổ biến kiến thức pháp luật về biển, đảo, công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản, IUU đến các thuyền trưởng và chủ các tàu cá. Bên cạnh đó, cấp phát miễn phí 5.000 tờ rơi, tờ gấp, trên 100 áo phao cứu sinh cho ngư dân.

Đồn Biên phòng Sầm Sơn có nhiệm vụ quản lý 29,5 km bờ biển thuộc địa bàn 14 xã, phường của huyện Quảng Xương và TP Sầm Sơn. Nơi đây thường xuyên có nhiều tàu thuyền ra vào neo đậu, tránh trú bão và trao đổi các dịch vụ hậu cần nghề cá. Vì vậy, Bộ đội Biên phòng Sầm Sơn đã phối hợp với các ngành chức năng cùng chính quyền địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngư dân; đồng thời tổ chức điều tra cơ bản, đăng ký, rà soát lại phương tiện tàu thuyền làm nghề cá, ký cam kết chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật. Kiên quyết ngăn chặn, xử lý nghiêm các tàu cá xuất bến không đủ các thủ tục, giấy tờ, các trang bị, thiết bị thông tin liên lạc, thiết bị an toàn hàng hải; đặc biệt là kiểm soát chặt chẽ lao động tham gia vào hoạt động khai thác hải sản theo quy định của pháp luật về lao động. Thường xuyên tổ chức lực lượng tuần tra, kiểm soát trên các vùng biển, ngăn chặn, xử lý các hành vi khai thác trái phép...

Từ sự vào cuộc tích cực trên đã làm thay đổi nhận thức của các cấp, các ngành, chính quyền địa phương, ngư dân, doanh nghiệp về phát triển kinh tế biển phù hợp thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, theo số liệu của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, toàn tỉnh vẫn còn 1.052/2.355 tàu cá hết hạn đăng kiểm, 1.070/1.312 tàu cá chưa có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm trên tàu cá..., ảnh hưởng đến công tác tháo gỡ Thẻ vàng của EU. Thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các sở, ngành, địa phương, đơn vị trong tỉnh tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cộng đồng bằng các hình thức thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức các lớp tập huấn về Luật Thủy sản, các văn bản hướng dẫn thi hành luật và các quy định về IUU đến ngư dân, chủ tàu, các tổ chức, đơn vị liên quan đến hoạt động khai thác hải sản. Rà soát, xác minh tàu cá không đăng ký, hết hạn giấy phép khai thác, hết hạn đăng kiểm từ 1 năm trở lên theo từng huyện, thị xã, thành phố ven biển để có biện pháp quản lý phù hợp; tiếp tục hướng dẫn các chủ tàu cá hoàn thành việc đăng kiểm, giấy phép khai thác thủy sản, kẻ biển số, đánh dấu tàu cá, ghi nộp nhật ký, báo cáo khai thác thủy sản; hoàn thành lắp đặt và duy trì hoạt động của thiết bị giám sát tàu cá theo quy định; tổ chức vận hành hiệu quả hệ thống giám sát tàu cá theo quy định tại Nghị định 26/2019/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản. Theo dõi, giám sát chặt chẽ hoạt động khai thác hải sản trên biển và tàu cá tại cảng; các lực lượng chức năng, chính quyền địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá tại cảng, xử lý nghiêm các tàu cá đi hoạt động trên biển khi không đủ các thủ tục, giấy tờ, trang thiết bị theo quy định, đặc biệt là tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, có biện pháp xử lý đối với tàu cá cố tình không lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS) theo Nghị định số 42/2019/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Các sở, ngành, đơn vị liên quan là thành viên Ban Chỉ đạo IUU tỉnh tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch số 206/KH-BCĐ ngày 8-10-2019 về Kế hoạch hành động của Ban Chỉ đạo tỉnh về chống khai thác hải sản IUU và các văn bản liên quan, bảo đảm theo quy định của pháp luật, sớm khắc phục, ngăn chặn và chấm dứt các hành vi khai thác hải sản IUU.

Ngân Hà