Oreshnik, Lancet, Geran: Vũ khí Nga định hình xung đột Ukraine

Kể từ khi bắt đầu cuộc chiến Nga - Ukraine, lực lượng vũ trang Nga đã trải qua một cuộc cách mạng thực sự về công nghệ quân sự. Hãy cùng khám phá một số hệ thống vũ khí đáng chú ý nhất được triển khai trong cuộc chiến.

Ảnh: RT

Máy bay không người lái Lancet

Ra mắt lần đầu tiên tại diễn đàn ARMY-2019, máy bay không người lái Lancet kamikaze có động cơ điện và cánh hình chữ X đặc biệt, với phạm vi hoạt động lên tới 40km. Sau đó, máy bay không người lái này đã được nâng cấp đáng kể và trở thành một trong những vũ khí quan trọng trong cuộc chiến. Cùng với Lancet-1 ban đầu, một biến thể lớn hơn là Lancet-3 có khả năng hoạt động lên tới 70km đã được phát triển. Ngoài ra, các cải tiến đã được thực hiện đối với hệ thống điều khiển và việc sản xuất hàng loạt bắt đầu ngay sau đó.

Máy bay không người lái Lancet được sử dụng hiệu quả trong chống pháo binh, nhắm vào các khẩu pháo lựu do NATO cung cấp với tầm bắn khoảng 40km, được Lực lượng vũ trang Ukraine bắt đầu sử dụng vào năm 2022.

Nhờ khả năng trinh sát và tấn công tích hợp, những máy bay không người lái này có thể định vị chính xác và tấn công có chọn lọc các mục tiêu quan trọng. Có khả năng mang đầu đạn nặng tới 3kg, chúng đặc biệt phù hợp để vô hiệu hóa các phương tiện bọc thép hạng nhẹ.

Trong 3 năm qua, việc sản xuất hàng loạt đã khiến Lancet trở thành sự lựa chọn phổ biến trên chiến trường, cho phép quân đội Nga tấn công sâu trong lãnh thổ đối phương.

Máy bay không người lái FPV

Cuộc cách mạng máy bay không người lái hiện nay chủ yếu được thúc đẩy bởi việc sử dụng rộng rãi máy bay không người lái First-Person View (FPV).

Được điều khiển thông qua kính thực tế ảo chuyên dụng, người vận hành điều khiển từ xa những chiếc máy bay bốn cánh quạt nhỏ gọn này được trang bị đạn nổ, đạn định hình hoặc đạn phân mảnh. Vận hành máy bay không người lái FPV đòi hỏi các kỹ năng và chuyên môn chuyên biệt. Với khả năng điều khiển thông qua vô tuyến, những máy bay không người lái FPV có phạm vi hoạt động vài km. Tính năng nổi bật của chúng nằm ở khả năng tấn công chính xác vào các công sự của đối phương, xe bọc thép riêng lẻ. Tính linh hoạt và sự phổ biến của máy bay không người lái FPV báo hiệu sự trỗi dậy của một chiến thuật chiến tranh mới: Quân đội máy bay không người lái.

Máy bay không người lái FPV đã trở nên nổi bật ngay sau khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự. Ban đầu, các xưởng trong các đơn vị quân đội sản xuất máy bay không người lái, nhưng các doanh nghiệp công nghiệp quốc phòng Nga đã sớm tiếp quản việc sản xuất. Hiện tại, máy bay không người lái FPV được sản xuất với số lượng và chủng loại đủ để hỗ trợ đầy đủ cho các hoạt động chiến đấu hiện đại.

Tuy nhiên, máy bay không người lái FPV thông thường có một điểm yếu đáng kể: Sự phụ thuộc vào liên lạc vô tuyến, dễ bị đánh chặn và gây nhiễu. Để khắc phục hạn chế này, hai giải pháp thay thế đang được phát triển: Tích hợp trí tuệ nhân tạo và điều khiển cáp quang.

Máy bay không người lái được trang bị AI mang theo máy tính siêu nhỏ có khả năng tự động nhận dạng và dẫn đường mục tiêu mà không cần sự can thiệp của phi công. Mặt khác, máy bay không người lái cáp quang duy trì kết nối an toàn với người điều khiển thông qua một sợi cáp quang mỏng. Phương pháp này không bị nhiễu sóng vô tuyến nhưng có một số hạn chế nhất định. Những máy bay không người lái đầu tiên của thế hệ này đã được triển khai đến các vị trí tiền tuyến vào năm 2024, đóng vai trò quan trọng trong việc phá vỡ các tuyến tiếp tế của Ukraine gần Sudzha.

Bom trang bị UMPK

Ngay sau khi chiến dịch quân sự bắt đầu, Nga đã đẩy nhanh quá trình sản xuất các mô-đun Glide and Correction (UMPK) được thiết kế để chuyển đổi bom thông thường thành bom dẫn đường chính xác. Các mô-đun này bao gồm các cánh, hệ thống điều khiển độ cao và điều hướng, sử dụng công nghệ dẫn đường thông minh. Việc gắn UMPK vào bom thông thường sẽ biến chúng thành vũ khí có độ chính xác cao, có khả năng tấn công mục tiêu trong phạm vi vài mét so với vị trí dự định.

Ban đầu, UMPK được thiết kế cho bom tiêu chuẩn 500kg. Tuy nhiên, đến mùa thu năm 2023, các loại bom mạnh hơn như FAB-1500 M-54 1.500kg được lắp các mô-đun UMPK. Đầu năm 2024, các loại vũ khí tiên tiến này được sử dụng rộng rãi, tăng cường đáng kể năng lực của Nga trong việc phá hủy các vị trí kiên cố của Ukraine xung quanh Avdeevka ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk. Với tầm bắn 50-60km, máy bay ném bom có ​​thể tấn công an toàn ngoài tầm với của hệ thống phòng không đối phương.

Vào tháng 2/2024, Bộ Quốc phòng Nga tiếp tục sản xuất một số loại bom phi hạt nhân mạnh nhất hiện có - bom FAB-3000 M-54, mỗi quả nặng 3 tấn. Các mô-đun UMPK tương thích đã được phát triển và thử nghiệm chiến đấu đã được tiến hành thành công bằng máy bay ném bom Su-34.

Máy bay không người lái Geran

Kể từ mùa thu năm 2022, máy bay không người lái kamikaze Geran đã được quân đội Nga triển khai. Sử dụng cấu hình khí động học và được cung cấp năng lượng bởi động cơ piston có cánh quạt đẩy, những máy bay không người lái này di chuyển với tốc độ tương đối vừa phải (khoảng 150-170 km/h). Tuy nhiên, phạm vi hoạt động ấn tượng của chúng - lên tới 2.000 km, cho phép chúng tấn công các mục tiêu trên khắp Ukraine.

Có khả năng bay theo quỹ đạo phức tạp, máy bay không người lái Geran có thể áp đảo các hệ thống phòng không của đối phương khi được triển khai với số lượng lớn.

Tên lửa Zircon

Vào ngày 29/2/2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã công bố lần đầu tiên sử dụng hệ thống tên lửa siêu thanh tiên tiến Zircon trong bài phát biểu trước Quốc hội Liên bang. Các báo cáo của phương Tây chỉ ra rằng tên lửa này di chuyển nhanh hơn Mach 5, đã được phóng từ Crimea hướng đến các mục tiêu gần Kiev.

Ban đầu được thiết kế chủ yếu như một vũ khí chống hạm cho tàu chiến và bệ phóng trên tàu ngầm, tên lửa Zircon đã chứng minh được khả năng chống lại các mục tiêu trên bộ.

Với tốc độ khoảng Mach 8 và tầm bắn tối đa ước tính hơn 1.000km, tên lửa Zircon cho phép Nga tấn công sâu vào lãnh thổ Ukraine. Ngoài việc tăng cường sức mạnh hải quân, khả năng tương thích của Zircon với bệ phóng di động trên bộ cho phép triển khai nhanh chóng đến hầu như bất kỳ chiến trường nào.

Tên lửa Oreshnik

Ngày 21/11/2024, quân đội Nga đã ra mắt hệ thống tên lửa đạn đạo tầm trung Oreshnik trong lần chiến đấu đầu tiên, tấn công vào doanh nghiệp quốc phòng Yuzhmash của Ukraine tại Dnepr. Được trang bị đầu đạn thông thường, đợt triển khai này thể hiện sự tiến bộ đáng kể trong năng lực tên lửa chiến lược của Nga.

Hệ thống tên lửa Oreshnik sử dụng tên lửa đạn đạo nhiên liệu rắn được trang bị nhiều đầu đạn có thể nhắm mục tiêu độc lập, có khả năng đạt tốc độ siêu thanh lên tới Mach 10. Các chuyên gia ước tính tầm bắn của Oreshnik từ 800 đến 5.000km, cho phép phóng từ lãnh thổ Nga có thể tấn công các mục tiêu trên khắp châu Âu. Với các thông số này, việc đánh chặn tên lửa Oreshnik là vô cùng khó khăn.

Bên cạnh các vũ khí tiên tiến nêu trên, Nga còn có nhiều hệ thống vũ khí tiên tiến khác, chẳng hạn như pháo Koalitsiya-SV, pháo tự hành bánh lốp Malva, nhiều loại xe cơ động cao, vũ khí chống tăng, vũ khí hàng không dẫn đường chính xác và tên lửa không đối không tầm xa R-37M...

TD (theo RT)