Nguồn lực mới để nâng cao chất lượng văn hóa

Với hệ thống di tích dày đặc, Tống Sơn là vùng đất có nhiều tiềm năng phát triển văn hóa, du lịch. Trên cơ sở khai thác hiệu quả mọi nguồn lực, các hoạt động nâng cao chất lượng văn hóa của xã đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ, tạo nền tảng xây dựng nền văn hóa, con người phát triển toàn diện.

Không gian văn hóa làng Động Bồng.

Về Tống Sơn những ngày này, dễ dàng cảm nhận một sức sống mới đang lan tỏa khắp các thôn, làng. Việc hợp nhất đơn vị hành chính đã kiến tạo không gian văn hóa mới đa sắc, hòa quyện, cộng hưởng từ những giá trị truyền thống riêng biệt của mỗi vùng đất.

Về làng Động Bồng, chúng ta sẽ cảm nhận được vẻ bình yên, sơn thủy hữu tình của nơi đây. Đó là vẻ đẹp từ sự kết hợp hài hòa giữa cảnh quan thiên nhiên với kiến trúc truyền thống. Ngay giữa làng nổi bật lên một quần thể đình, đền, núi, sông đan xen, hòa quện vào nhau tạo nên một không gian văn hóa đậm nét làng quê Việt. Đình Động Bồng được công nhận là di tích cấp quốc gia vào năm 2001. Di tích là một tòa đại đình 5 gian 2 chái với 36 cột và hệ thống vì kèo liên kết với nhau theo kiểu “chồng rường kẻ bảy”, thờ Tô Hiến Thành. Mái đình gồm 4 mái theo kiểu cong cong, trang trí uốn lượn với các mảnh chạm khắc tinh xảo, gồm hình cỏ cây hoa lá, chim thú. Sân, cổng đình, ao, khuôn viên tạo nên khung cảnh nên thơ, hữu tình. Đình được xem như là một công trình kiến trúc tiêu biểu của thời Nguyễn trên đất Thanh Hóa. Gắn liền với đình là tục đốt Đình Liệu được người dân gìn giữ qua bao đời với ước vọng một năm mới may mắn, bình an, khỏe mạnh, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.

Đến thăm làng Tiên Hòa - một ngôi làng cổ của xã, được hình thành quanh đồi trọc theo hình vành lược từ thấp đến cao với cấu trúc cư dân kiểu “ngõ hạng”. Mỗi “ngõ hạng” bắt đầu bằng con đường độc đạo lên theo độ dốc của đồi, núi. Nơi đây còn lưu giữ giếng làng, hệ thống nhà cổ nhuốm màu thời gian. Nói về không gian văn hóa ở làng Tiên Hòa thì không thể không nhắc đền đình làng Tiên Hòa kết cấu theo kiểu “chồng rường kẻ bảy”, mái đình cong. Các họa tiết, hoa văn trang trí, trạm khắc tỉ mỉ, mang đặc trưng của kiến trúc đình làng Việt. Với những giá trị văn hóa, kiến trúc đặc trưng, năm 2012 đình Tiên Hòa được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh.

Trưởng làng Tiên Hòa Hoàng Đình Tâm cho biết: “Hằng ngày người dân vẫn tập trung tại đình làng để trò chuyện. Đây cũng là nơi diễn ra các sự kiện quan trọng, họp bàn công việc của làng. Mỗi người dân làng Tiên Hòa luôn nhận thức rõ trách nhiệm trong việc gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống của địa phương”.

Xã Tống Sơn hiện có 17 di tích, trong đó có 1 di tích cấp quốc gia. Cùng với hệ thống di tích, Tống Sơn còn có hệ thống lễ hội, lễ tục phong phú như: tục đốt Đình Liệu, lễ hội đền Hàn Sơn... thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

Trên nền tảng những giá trị văn hóa truyền thống của địa phương, người dân Tống Sơn trong giai đoạn mới còn tích cực tham gia các phong trào văn hóa - thể thao. Ngoài các hoạt động sinh hoạt văn hóa tại đình làng, vào mỗi buổi sáng, cuối chiều, người dân lại cùng nhau tập trung tại nhà văn hóa chơi bóng đá, bóng chuyền hơi, nhảy dân vũ... Các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ, thể thao ở thôn hoạt động thường xuyên, trở thành nơi lưu giữ, phát triển các giá trị văn hóa và nuôi dưỡng tâm hồn, lan tỏa nếp sống văn minh.

Song song với đó, các phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, XDNTM... luôn được người dân địa phương hưởng ứng và tham gia tích cực. Việc cưới, việc tang, lễ hội được người dân thực hiện nghiêm theo nếp sống mới, văn minh. Sự hài hòa trong không gian văn hóa truyền thống và hiện đại cùng với sự đồng lòng, đoàn kết của người dân đã tạo nên một vùng đất bình yên, văn minh, hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc.

Trao đổi về định hướng nâng cao chất lượng văn hóa, xây dựng văn hóa trở thành động lực phát triển địa phương, Phó Chủ tịch UBND xã Tống Sơn Phan Thị Lan cho biết: “Địa phương xác định xây dựng nền văn hóa văn minh, hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc gắn với phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái là nhiệm vụ quan trọng. Do đó, xã sẽ tiếp tục làm tốt công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa của địa phương. Lấy các thế mạnh về di tích, di sản, không gian văn hóa truyền thống để xây dựng Tống Sơn trở thành điểm đến hấp dẫn với nhiều trải nghiệm cho người dân và du khách. Cùng với đó, xã sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số để thực hiện nhiệm vụ số hóa di sản, góp phần nâng tầm giá trị văn hóa, bảo tồn di sản hiệu quả và quảng bá, giới thiệu di sản văn hóa của địa phương. Tiếp tục nâng cao chất lượng các phong trào, hoạt động văn hóa của địa phương; huy động mọi nguồn lực để tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao và hoàn thiện các thiết chế văn hóa”.

Bài và ảnh: Thùy Linh