Nhiều địa phương “mạnh tay” với các vi phạm về tài nguyên khoáng sản

Với sự vào cuộc quyết liệt của các địa phương cũng như việc đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra của các sở, ban, ngành trên địa bàn tỉnh, nhiều trường hợp vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên khoáng sản (TNKS) đã bị xử phạt vi phạm hành chính một cách nghiêm khắc, thậm chí có những đơn vị bị đình chỉ hoạt động, địa phương kiến nghị thu hồi giấy phép do cố tình vi phạm... Từ đó góp phần đưa hoạt động khai thác, chế biến TNKS đi vào khuôn khổ, nền nếp, đảm bảo theo các quy định của pháp luật.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ từ các cấp ngành chức năng đến các địa phương, hoạt động khai thác, chế biến TNKS đã dần đi vào nề nếp.

Thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa, hiện trên địa bàn tỉnh có 298 mỏ, gồm: 130 mỏ đất (trữ lượng 116,3 triệu m3), 47 mỏ đá (trữ lượng 137,96 triệu m3), 117 mỏ cát, sỏi (trữ lượng 21,517 triệu m3), 4 mỏ cát nhiễm mặn làm vật liệu san lấp (trữ lượng 2,365 triệu m3). Để tăng cường công tác quản lý TNKS, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo cũng như “mạnh tay” xử lý các vi phạm trong hoạt động khai thác TNKS. Đặc biệt, thời điểm vào những tháng cuối năm 2022, hoạt động xây dựng trên địa bàn tỉnh diễn ra một cách mạnh mẽ. Cùng với việc triển khai nhiều dự án trọng điểm của quốc gia, của tỉnh, huyện, nhu cầu về vật liệu (đất, đá, cát) tăng cao; nhiều loại vật liệu tăng giá “phi mã”. Từ đó, dẫn đến tình trạng một số đơn vị khai thác, chế biến TNKS cố tình vi phạm, sẵn sàng trục lợi.

Ông Lê Thế Ái, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Thiệu Hóa cho rằng, địa bàn huyện được xem là một trong những “điểm nóng” về vi phạm lĩnh vực khai thác khoáng sản cát, sỏi lòng sông, gây sạt lở, mất đất nông nghiệp. Để tăng cường công tác quản lý Nhà nước về TNKS trên địa bàn, UBND huyện đã thành lập Tổ công tác liên ngành kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh khoáng sản trên địa bàn huyện. Kiên quyết xử lý đối với những đơn vị cố tình vi phạm trong hoạt động khai thác, chế biến TNKS.

Ngày 18-4-2022, Chủ tịch UBND huyện Thiệu Hóa đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 858/QĐ-XPHC đối với Công ty CP Xây dựng và Thương mại Thanh Tâm (địa chỉ: làng Hoành, xã Định Tân, huyện Yên Định), mức phạt 50 triệu đồng vì đã thực hiện khai thác khoáng sản không đúng chủng loại, vượt quá số lượng thiết bị khai thác trong giấy phép. Tiếp đó, ngày 30-6-2022, Chủ tịch UBND huyện Thiệu Hóa tiếp tục ban hành Quyết định số 2916/QĐ-XPHC xử phạt vi phạm hành chính đối với đơn vị này vì đã thực hiện hành vi khai thác khoáng sản không đúng giờ quy định, đồng thời tạm thời đình chỉ hoạt động 3 tháng...

Không chỉ “mạnh tay” trong xử lý các đơn vị vi phạm trong hoạt động khai thác TNKS, UBND huyện Thiệu Hóa cũng kiên quyết đề nghị UBND tỉnh thu hồi giấy phép nếu đơn vị cố tình vi phạm. Đơn cử, tại Văn bản số 3917/UBND-TNMT ngày 9-11-2022 của UBND huyện Thiệu Hóa gửi Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, về việc không chấp hành việc tạm dừng hoạt động khai thác khoáng sản theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại mỏ cát số 04, thị trấn Thiệu Hóa, huyện Thiệu Hóa của Công ty TNHH Xây dựng thương mại Minh Thịnh. Theo đó, mặc dù đang trong thời gian bị tạm đình chỉ hoạt động, nhưng từ khoảng cuối tháng 10 đến đầu tháng 11-2022 (cụ thể ngày 22-10 và ngày 7-11-2022) tại vị trí mỏ cát số 04, Tổ công tác liên ngành của huyện đã phát hiện có tàu thuyền hoạt động khai thác cát. Xuất phát từ việc bất chấp chỉ đạo và xem thường pháp luật của đơn vị này, UBND huyện Thiệu Hóa đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh xem xét, thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản và chấm dứt việc cho thuê đất theo quy định.

“Để có sự hỗ trợ tích cực từ các cấp, ngành liên quan, UBND huyện Thiệu Hóa cũng đã có văn bản đề nghị sự hỗ trợ từ Công an tỉnh, Sở Giao thông Vận tải, Cục Thuế tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường... về công tác quản lý, giám sát TNKS trên các lĩnh vực, chức năng mà ngành phụ trách” - ông Ái cho biết thêm.

Tại huyện Hà Trung, tình trạng vi phạm trong hoạt động TNKS cũng diễn ra hết sức phức tạp. Theo ông Đặng Văn Thiện, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện: Để đảm bảo trong công tác quản lý, hoạt động TNKS trên địa bàn, việc phân cấp quản lý và giao trách nhiệm cho người đứng đầu các cơ quan chuyên môn, chủ tịch UBND các xã, thị trấn nếu để xảy ra vi phạm là một trong những giải pháp đem lại những hiệu quả tích cực.

Hoạt động khai thác đá tại xã Hà Tân (Hà Trung).

Bên cạnh đó, UBND huyện Hà Trung cũng thường xuyên thành lập các đoàn kiểm tra, tổ kiểm tra liên ngành, có kế hoạch kiểm tra thường xuyên, đột xuất đối với các hoạt động khai thác, chế biến TNKS. Năm 2022, UBND huyện đã thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát liên ngành trong hoạt động khai thác khoáng sản đối với 6 đơn vị mỏ được UBND tỉnh cấp phép; thực hiện giám sát sản lượng khai thác đối với 10 đơn vị được UBND tỉnh cấp phép. Ngoài ra, công tác thanh, kiểm tra cũng được các sở, ban, ngành tổ chức thường xuyên. Đơn cử, Sở Tài nguyên và Môi trường, vào tháng 11-2021 có Quyết định kiểm tra số 576/QĐ-STNMT việc chấp hành các quy định trong hoạt động khai thác khoáng sản đối với 17 điểm mỏ; tháng 5-2022 Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành lập đoàn kiểm tra đối với 13 điểm mỏ; tháng 6-2022, Sở Xây dựng thành lập đoàn kiểm tra với 5 đơn vị mỏ...

Ông Trương Văn Huấn, Chủ tịch UBND xã Hà Tân cho rằng, là xã có nhiều đơn vị mỏ được UBND tỉnh cấp phép, trong khi phân cấp về giám sát, kiểm tra với địa phương còn nhiều hạn chế thì việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra của các đoàn liên ngành đã phần nào giảm đi được gánh nặng cho xã, cũng như góp phần giảm bức xúc trong Nhân dân.

Qua công tác kiểm tra, giám sát, có thể thấy các hành vi vi phạm trong khai thác, chế biến TNKS trên địa bàn thường diễn ra như: khai thác khoáng sản khi chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép; khai thác vượt quá phạm vi ranh giới độ sâu cho phép; khai thác vượt quá công suất; khai thác vượt ra ngoài diện tích, ranh giới; không thực hiện thống kê, kiểm kê, báo cáo sản lượng khai thác đối với hoạt động khai thác khoáng sản...

Trước thực trạng trên, vừa qua UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành Quyết định số 2982/QĐ-XPHC ngày 5-9-2022 xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Hồng Phượng (địa chỉ số nhà 87 khu 5, phường Phú Sơn, thị xã Bỉm Sơn) với tổng mức phạt hơn 300 triệu đồng, vì đã vi phạm các quy định về khai thác khoáng sản tại núi Ruộng, xã Hà Tân (Hà Trung). Buộc đơn vị này phải cải tạo, phục hồi môi trường, đưa khu vực đã khai thác vượt ra ngoài phạm vi đã khai thác về trạng thái an toàn. Tiếp đó, ngày 11-10-2022, UBND tỉnh Thanh Hóa tiếp tục ban hành Quyết định số 3423/QĐ-XPHC xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Hoàng Tuấn (địa chỉ: Khu Công nghiệp và đô thị Hoàng Long, phường Long Anh, TP Thanh Hóa) có mỏ đá tại xã Hà Tân (Hà Trung) mức phạt 800 triệu đồng. Với lý do khai thác khoáng sản vượt công suất được phép khai thác hàng năm nêu trong giấy phép khai thác khoáng sản từ 100% trở lên (vượt 119,59%) tại mỏ đá vôi làm vật liệu xây dựng...

Có thể nói, với sự vào cuộc một cách quyết liệt từ các địa phương cũng như các sở, ban, ngành chức năng, trên tinh thần của Nghị quyết số 08 ngày 6-12-2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phương hướng quản lý, thực hiện nhiệm vụ và các giải pháp đảm bảo an toàn trong khai thác khoáng sản, thời gian qua công tác quản lý cũng như hoạt động khai thác TNKS tại các địa phương đã có những chuyển biến rõ rệt, đi vào khuôn khổ, tạo niềm tin trong Nhân dân.

Bài và ảnh: Sơn Đình