Bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất mùa nắng nóng

Từ đầu tháng 5 đến những tháng kế tiếp được dự báo sẽ xảy ra nắng nóng diện rộng, gay gắt, nên nguy cơ xảy ra hạn cao. Để bảo đảm nguồn nước tưới cho diện tích lúa đông xuân thời kỳ cuối vụ và phục vụ sản xuất vụ thu mùa trong điều kiện nắng nóng, thời gian này ngành nông nghiệp đang cùng với các đơn vị quản lý và khai thác các công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh và chính quyền các địa phương xây dựng phương án, tập trung thực hiện các biện pháp đối phó với tình hình nắng nóng.

Trạm bơm Đông Văn (Đông Sơn) bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Chi nhánh Thủy lợi Quảng Xương, thuộc Công ty TNHH MTV Sông Chu đảm nhiệm phục vụ nước tưới cho gần 18.000 ha sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Quảng Xương và một số xã thuộc TP Sầm Sơn vụ đông xuân 2020-2021 và vụ thu mùa 2021. Trước dự báo về tình hình nắng nóng có thể xảy ra trong những ngày tới, chi nhánh đã bố trí lực lượng phối hợp với các xã, thị trấn theo dõi chặt chẽ tình hình khí tượng thủy văn, kiểm tra, nắm chắc tình hình nguồn nước, cân đối khả năng nguồn nước của từng công trình đầu mối với nhu cầu tưới của các loại cây trồng. Thực hiện nghiêm quy trình tưới tiết kiệm nước, điều hòa phân phối nước hợp lý, luân phiên trên các cấp kênh trong từng hệ thống tưới. Điều hành dẫn nước tưới theo phương châm xa, cao trước, thấp gần sau, nhất là trong thời điểm căng thẳng về nguồn nước tưới. Chi nhánh hiện đang quản lý 4 cửa sông, cửa biển, gồm: sông Đơ, Trường Lệ, Ngọc Giáp và Quảng Châu. Hiện chi nhánh đã cho đóng hết các cống để giữ ngọt, ngăn mặn; đồng thời, kiểm tra độ mặn thường xuyên, nếu độ mặn đến ngưỡng thì kiên quyết không thực hiện bơm tưới, tránh ảnh hưởng đến cây lúa. 36 máy bơm tưới và đội ngũ công nhân kỹ thuật trực tại các trạm bơm luôn trong tư thế sẵn sàng vận hành bơm tưới 24/24 giờ khi có nắng hạn diễn ra. Bên cạnh đó, chi nhánh đã chuẩn bị các phương án phối hợp với các địa phương để huy động máy bơm dầu dã chiến để bơm dẫn chuyền nước nếu xảy ra tình trạng khô hạn, nhất là vào thời điểm sản xuất đầu vụ thu mùa.

Ông Đỗ Công Hợi, Giám đốc Chi nhánh Thủy lợi Quảng Xương, cho biết: Từ đầu vụ đông xuân đến nay, chi nhánh cơ bản hoàn thành nhiệm vụ bảo đảm nguồn tưới phục vụ sản xuất và tưới dưỡng cho lúa. Hiện, diện tích lúa trên địa bàn đã trỗ bông, nên chi nhánh đang tiếp tục tập trung phục vụ nước tưới để diện tích lúa sinh trưởng, phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho phòng, trừ sâu bệnh. Thời điểm cuối vụ đông xuân và đầu vụ thu mùa luôn là đỉnh điểm của nắng nóng, khô hạn. Vì vậy, để giảm bớt vấn đề căng thẳng về nguồn nước, chi nhánh đề nghị chính quyền địa phương tuyên truyền cho bà con nông dân giữ nước lại chân ruộng khi thu hoạch lúa đông xuân để chủ động trong việc giải phóng đất và phục vụ gieo cấy vụ thu mùa tiếp theo. Đồng thời, chấp hành tốt lịch tưới nước, tránh việc ngăn giữ nước làm ảnh hưởng đến diện tích sản xuất nông nghiệp của các xã thuộc vùng dưới.

Công ty TNHH MTV Sông Chu nhận định từ tháng 5, dự báo sẽ xảy ra các đợt nắng, nên sẽ có một số diện tích lúa ở vùng đuôi kênh của 2 huyện Quảng Xương, Nông Cống sẽ khó khăn về nước tưới. Hơn nữa, lúa hiện đang bước vào giai đoạn trỗ bông nên dễ phát sinh các loại sâu bệnh, nhất là bệnh rầy nâu, rầy lưng trắng; nhu cầu sử dụng nước tưới cho lúa sinh trưởng, phát triển và phòng trừ sâu bệnh cao. Do đó, để bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất cho thời điểm cuối vụ đông xuân và vụ thu mùa sắp tới, công ty đã chỉ đạo các chi nhánh bơm trữ nước vào đồng ruộng, thực hiện các biện pháp điều tiết nước hợp lý trên hệ thống các tuyến kênh, mương dẫn nước. Công ty cũng đã chuẩn bị các máy bơm dã chiến dự phòng bảo đảm chất lượng để sẵn sàng phục vụ nếu có nắng hạn xảy ra.

Chi cục Thủy lợi tỉnh cũng đưa ra dự báo từ đầu tháng 5, nắng nóng bắt đầu gay gắt trên diện rộng, trên địa bàn tỉnh sẽ có khoảng hơn 25.000 ha cây trồng trong vụ đông xuân 2020-2021 có khả năng thiếu nước, xảy ra hạn cục bộ. Diện tích lúa có khả năng thiếu nước, xảy ra hạn đầu vụ thu mùa 2021 ảnh hưởng đến năng suất của diện tích cấy lúa từ 17.000 - 23.000 ha. Do đó, để chủ động đối phó với tình hình hạn hán có nguy cơ xảy ra, hạn chế tối đa thiệt hại cho diện tích lúa đông xuân có nguy cơ bị thiếu nước, hạn cục bộ, chi cục đề nghị các đơn vị quản lý, khai thác các công trình thủy lợi căn cứ vào dự báo tình hình khí tượng thủy văn để kiểm tra, đánh giá, cân đối khả năng nguồn nước của từng công trình đầu mối với nhu cầu dùng nước, chủ động xây dựng kế hoạch phòng, chống hạn hán và xâm nhập mặn cho vụ đông xuân 2020-2021 và vụ thu mùa 2021. Điều tiết, phân phối nước hợp lý, tiết kiệm, lập lịch tưới luân phiên cho các cấp kênh trên từng hệ thống tưới; đồng thời, tuyên truyền công khai lịch tưới rộng rãi để người dân biết thực hiện. Kiểm tra và sửa chữa kịp thời máy móc, thiết bị, các sự cố, hư hỏng công trình. Các địa phương có kế hoạch bố trí lịch thời vụ phù hợp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng hợp lý; duy trì các máy bơm dã chiến chống hạn đã lắp đặt và có kế hoạch lắp đặt bổ sung nhằm tận dụng mọi nguồn nước để bơm truyền, bơm tiếp nguồn, sẵn sàng các biện pháp đối phó nếu xảy ra hạn hán.

Bài và ảnh: Tiến Xuân