Ươm chồi cho những mùa sau

Khi không khí tết đã nhạt dần trong mỗi nhà, cũng là thời điểm những người thợ vườn đi gom những gốc đào, quất. Những chiếc xe máy, xe ba gác... tỏa đi khắp các phố để nhặt hoặc thu mua lại những gốc đào, quất chở về vườn, tiếp tục ươm chồi cho những mùa sau.

Những bụi quất đã tàn sau tết được những người thợ chuyên trồng thu gom, chăm sóc, ươm chồi cho những mùa sau.

Năm nào cũng vậy, khoảng từ mùng 10 tháng giêng trở đi, khi các chậu đào, quất đã tàn, người dân bỏ ra đường, là lúc “cánh” thợ vườn đi thu gom cây. Ngoài những cây đào thế, đại thụ, thường các gia đình thuê các chủ vườn chăm sóc để dành cho tết năm sau thì các loại đào còn lại như: Đào cây loại non, đào Nhật Tân, được nhiều thợ vườn “lùng” mua lại. Anh Lê Văn Phúc, ở thôn 3, Xuân Du (Như Thanh), cho biết: Năm nào cũng vậy, cứ khoảng mùng 7 tháng giêng anh lại thuê người đi “gom” đào về vườn nhà mình. Năm nay, anh thu gom được trên 100 gốc đào về tiếp tục chăm sóc. “Hết tết, khi hoa tàn, lá rụng, người dân đều vứt bỏ để dọn dẹp nhà cửa. Không chỉ gia đình tôi mà nhiều chủ vườn khác cũng đi thu gom đào, quất. Một gốc đào cũ mua lại với giá khoảng 50.000 – 100.000 đồng, tùy loại. Có nhiều cây đào thế đẹp, phải trả giá từ 150.000 - 200.000 đồng, thậm chí 500.000 đồng mới có thể mua lại được” - anh Phúc cho biết thêm.

Năm nay, số người đi thu mua lại gốc đào, quất tăng hơn. Nhiều chủ vườn đã thuê hoặc vận động họ hàng, con em trong gia đình đi vào tận các ngõ ngách đường phố để “lùng” những gốc đào đẹp đã tàn. Anh Thanh - một người thu mua đào bộc bạch: “Để có được một gốc đào, quất to, đẹp mất rất nhiều thời gian. Để ươm trồng cây giống đến lúc có thể bán vừa tốn công sức, lại hao tiền bạc, cộng thêm thời tiết thay đổi, khắc nghiệt, cây có thể chết, chột, còi cọc. Không chỉ vậy, các phương pháp sang, chiết cành hoặc nuôi gốc đào to cỡ cổ tay mất đến 2 - 3 năm, gốc to hơn phải mất 5 - 7 năm. Nếu đi thu mua lại gốc đào, vừa tiết kiệm được kinh phí đầu tư lại vừa tiết kiệm công sức, thời gian cho chủ vườn. Do vậy, những năm gần đây, việc đi gom cây đào, quất sau tết ngày một tấp nập hơn”.

Một số hộ chuyên trồng đào ở Triệu Sơn cho hay: Những cây đào thu gom về được trồng lại, việc chăm sóc, cắt tỉa không tốn nhiều công sức như các cây giống mới ươm, vì các cây đều có dáng, thế sẵn. Tuy nhiên, chăm sóc những gốc đào, quất bị khô héo cả tháng trời không đơn giản. Số tiền bỏ ra để mua lại gốc đào, quất tuy không lớn, song độ rủi ro lại cao, bởi sự sống của mỗi gốc đào khi mang về vườn còn phụ thuộc nhiều yếu tố. Những gốc đào, quất khi đem về trong tình trạng tàn, héo úa, gãy cành, gãy tán... thì việc phục hồi càng khó khăn hơn. Theo ông Lê Ngọc Luận, xã Quảng Phú (TP Thanh Hóa): “Cây đào vốn “quen” được thợ vườn phun thuốc, chăm bón kỹ lưỡng. Tuy nhiên, nhiều người dân mua về chơi tết thường không biết chăm sóc, vì vậy, chỉ qua một, hai tuần, cây héo úa, còi cọc. Nhiều gia đình không biết cách giữ cây, đổ nước nóng vào gốc hoặc không tưới cho cây khiến cây bị tổn hại, rất khó phục hồi”.

Tại vùng trồng quất xã Hợp Lý (Triệu Sơn) các thợ vườn chia sẻ kinh nghiệm: Cây quất “gom” về, đều phải qua “xử lý” trước khi đem trồng xuống đất: Trước hết làm sạch, tỉa lá, tiếp nước cho cây, sau đó mới hạ đất, phải thường xuyên tưới, bón phân khoáng. Việc tạo thế, tạo tán, cắt tỉa phải dùng dao, kéo chuyên dùng, tiến hành vào những ngày nắng ráo. Còn đối với gốc đào, việc “hồi sức” gốc bằng cách để trong bóng râm, tưới nước cho cây, sau vài ngày mới hạ trồng trên đất mới. Mất 2-3 tuần mới đến công đoạn cắt tỉa, hãm cành, tạo thế... Ngoài ra, việc tạo thế phải tiến hành liên tục 5-7 ngày/lần, kết hợp uốn, buộc các cành non vào nhau hoặc cố định khung nhôm, tre tạo hình. Làm nghề cũng lắm gian nan, vì chỉ cần một cây bị sâu bệnh thì cả vườn cây bị nhiễm là chuyện thường.

Mỗi dịp tết đến, xuân về những cây đào lại khoe sắc hồng tươi, chồi non mơn mởn; những cây quất lại xum xuê trĩu quả, mang xuân đến với mọi nhà. Nhưng ít ai biết rằng để có được điều ấy đã thấm đẫm biết bao mồ hôi, công sức của những người làm vườn – những người làm đẹp cho đời.

Bài và ảnh: Trần Hằng