Hạ tầng khu du lịch cần gắn với phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu

Nhiều công trình hạ tầng các khu du lịch biển hiện nay được xây dựng sát biển nhưng không quan tâm đến phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu.

Hạ tầng một khu khách sạn tại thôn 10, xã Hoằng Hải (Hoằng Hóa) bị hư hỏng do biển xâm thực.

Tại Khu du lịch Hải Hòa (Tĩnh Gia), nhiều nhà hàng ăn uống được xây dựng khá gần mép biển. Nhà thò, nhà thụt không đồng đều làm xấu đi mỹ quan của toàn khu du lịch. Những ngôi nhà lợp mái lá, chênh vênh trước sóng gió sẽ khó trụ vững khi có mưa bão. Tương tự, tại khu làng chài Vinh Sơn (TP Sầm Sơn), có nhà hàng còn “gối đầu” lên các mỏm đá sát mép nước. Dường như, việc xây dựng không theo một quy hoạch nào.

Đáng ngại hơn, ở nhiều nơi, những công trình kiên cố, thậm chí công trình hạ tầng hàng chục tỷ đồng còn toạ lạc không hợp lý, gây nhiều hệ lụy. Điển hình là tại Khu Du lịch sinh thái biển Hải Tiến (Hoằng Hóa), ngay từ những ngày đầu, quần thể khách sạn Ánh Phương đã xây dựng ngay sát biển khiến không gian phía trước bị thu hẹp. Nhiều du khách đến đây đều thấy con đường chạy dọc ngay sát chân sóng, từ khán đài trung tâm thuộc thôn Tiền Thôn, xã Hoằng Tiến xuống qua địa giới xã Hoằng Thanh là không hợp lý. Bãi cát bị ngăn cách với toàn bộ phần hạ tầng khu du lịch còn lại phía trong bởi ta–luy con đường cao tới hơn 1m. Khi nước thủy triều lên, sóng biển dâng lên tận bờ kè của con đường xây dựng ra gần mép nước.

Gần đây, ngay mặt biển đoạn từ phía Nam quần thể khách sạn Ánh Phương xuống đến xã Hoằng Thanh cũng đang “mọc” lên nhiều khách sạn xây dựng chỉ cách mép nước một con đường nhỏ. Có thể kể đến như các khách sạn: Lan Sáu, Ne Va, Hoàng Gia... Cách đó không xa, tại địa bàn thôn 10, xã Hoằng Hải, bờ kè của một cụm khách sạn lớn còn được xây dựng tiến sát ra biển.

Để xây dựng các công trình ra sát mép nước cũng đồng nghĩa nhiều diện tích rừng phi lao ven biển nổi tiếng ở khu vực biển Hải Tiến trước đây đã bị phá bỏ để nhường đất. Khảo sát thực tế, hiện khu vực phía Bắc bãi biển Hải Tiến thuộc quần thể khu biệt thự Eureka Linh Trường và một phần bãi biển chạy qua thuộc xã Hoằng Hải còn giữ được rừng phi lao ven biển. Toàn bộ khu vực bãi biển thuộc 2 xã Hoằng Tiến và Hoằng Thanh đã bị các chủ đầu tư phá hết rừng cây. Trở lại câu chuyện thiệt hại do mưa lũ tháng 10-2017 vừa qua, những công trình và đoạn bờ biển bị sạt lở đều tọa lạc ở nơi không còn rừng phi lao và ngược lại.

Theo thạc sĩ, kiến trúc sư Nguyễn Huy Văn, Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch – Kiến trúc Thanh Hóa, phân tích: Mọi khu du lịch ven biển đều coi bãi cát là linh hồn, là nơi kết nối mặt nước với khu vực trên bờ. Ở Hải Tiến, các công trình xây dựng quá sát biển khiến không gian kết nối này ở nhiều đoạn không còn. Mặt khác, không gian rừng phòng hộ đã cơ bản bị mất nên về lâu dài dễ bị thiên tai tàn phá.

Một yếu tố thiên nhiên khác cũng cần được lưu ý, là sự biến đổi khí hậu, sự lở - bồi khác nhau ở các vùng biển. Ở cùng một vị trí, một công trình công cộng hay khách sạn nay đang cách mép nước 5 – 7m, nhưng gần 10 năm sau, công trình ấy có khi đã nằm ở mép nước bởi sự xâm thực của biển. Đơn cử nhất là vùng biển Quảng Cư (TP Sầm Sơn) liên tục bị xâm thực trong những năm gần đây. Nếu không tính đến vấn đề này, thì những công trình hiện hữu ngày nay, có thể không còn phù hợp trong tương lai không xa. Công tác quy hoạch cần tính toán để mọi công trình phải phù hợp với biến đổi khí hậu, phục vụ cho phát triển bền vững.

Phân tích về xu hướng cần thiết để phát triển các khu du lịch biển ở Thanh Hóa, kiến trúc sư Nguyễn Huy Văn nhận định: Lợi thế ban đầu của các khu du lịch biển ở Thanh Hóa là bãi cát trải dài và rừng phi lao dung dị hiền hòa khiến du khách rất thích. Sẽ là một thất bại nếu công tác quy hoạch các khu du lịch – đô thị biển không góp phần tạo ra nguồn lực để phát triển, không tạo ra nét đẹp riêng và sự bền vững theo hướng sinh thái.