Tiết kiệm điện - Giải tỏa áp lực mùa nắng nóng

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, mùa hè 2025 được dự báo tiếp tục ghi nhận nhiều đợt nắng nóng kỷ lục. Khi nhiệt độ ngoài trời vượt ngưỡng 40 độ C, nhu cầu sử dụng điện cho các thiết bị làm mát tăng vọt, gây áp lực lên hệ thống lưới điện. Tại Thanh Hóa, ngành điện, doanh nghiệp (DN) và người dân đang triển khai nhiều giải pháp tiết kiệm điện, hướng tới sử dụng điện hiệu quả, an toàn và bền vững.

Kiểm tra thông số kỹ thuật điện tại Trung tâm vận hành Nông Cống.

Ngành điện chủ động trước áp lực tiêu thụ tăng vọt

Mùa hè 2024, Thanh Hóa ghi nhận công suất tiêu thụ điện đỉnh điểm đạt 1.482 MW, tăng gần 16% so với năm 2023. Sản lượng điện tiêu thụ cao nhất trong ngày lên tới 29,51 triệu kWh. Theo dự báo, năm 2025, con số này có thể chạm mốc 1.887 MW- mức tăng trưởng 27,4% chỉ trong một năm. Tình trạng quá tải đã và đang hiện hữu tại nhiều điểm trên lưới điện, trong đó có các trạm biến áp Bá Thước, Núi Một, Thọ Xuân, cùng các đường dây từ trạm 220kV Ba Chè đến khu vực TP Thanh Hóa thường xuyên vận hành từ 90% đến 100% công suất.

Để ứng phó, ngành điện đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Hàng loạt công trình truyền tải trọng điểm được đầu tư và đưa vào vận hành như trạm 220kV Khu Kinh tế Nghi Sơn (250MVA), đáp ứng nhu cầu phụ tải của các nhà máy trọng điểm. Công ty Điện lực Thanh Hóa (PC Thanh Hóa) cũng đẩy nhanh tiến độ nâng cấp các đường dây 110kV, bổ sung thêm 7 trạm biến áp mới, đưa tổng công suất đặt toàn tỉnh lên 2.184 MVA. Bên cạnh đó, công tác hiện đại hóa lưới điện trung - hạ thế, xóa điểm nghẽn, giảm tổn thất điện năng được đẩy mạnh.

Trong khâu vận hành, ngành điện đặc biệt chú trọng kiểm tra định kỳ 100% trạm và đường dây 110kV. Các chỉ số SAIDI, SAIFI, MAIFI phản ánh độ tin cậy cung cấp điện đều giảm sâu so với năm trước. Đáng chú ý, PC Thanh Hóa đã xây dựng 10 kịch bản vận hành ứng phó khi thiếu nguồn, giúp điều tiết phụ tải linh hoạt, tránh cắt điện diện rộng.

Công ty TNHH Điện Nghi Sơn 2 (Khu Kinh tế Nghi Sơn) lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà tích hợp hệ thống pin lưu trữ năng lượng tại cư xá của người lao động.

Song song với đầu tư hạ tầng, công tác tuyên truyền, vận động người dân và DN sử dụng điện an toàn - tiết kiệm - hiệu quả cũng được đẩy mạnh. Các chương trình như “Giờ Trái đất”, “Trường học tiết kiệm điện”, “Tiếp sức mùa thi”... thu hút hàng chục nghìn lượt học sinh, sinh viên, đoàn viên tham gia, góp phần hình thành thói quen tiết kiệm điện trong cộng đồng.

Đồng hành từ doanh nghiệp đến hộ dân

Chiếm gần 59% tổng nhu cầu tiêu thụ điện toàn tỉnh, khu vực công nghiệp - xây dựng là nhân tố then chốt trong bài toán tiết kiệm điện. PC Thanh Hóa đã chủ động làm việc với các DN sản xuất lớn, xây dựng chương trình điều chỉnh phụ tải (DR) theo khung giờ, khuyến khích giãn ca, bố trí lịch sản xuất hợp lý, tránh giờ cao điểm.

Công ty Xi măng Long Sơn (thị xã Bỉm Sơn) là một ví dụ tiêu biểu. Theo ông Lê Tiến Dũng, Phó Tổng Giám đốc công ty, việc tham gia DR không chỉ giúp DN sắp xếp quy trình sản xuất khoa học hơn, mà còn là động lực cải tiến công nghệ, giảm chi phí điện năng. Đáng chú ý, DN đã đầu tư nhà máy phát điện tận dụng nhiệt khí thải từ dây chuyền sản xuất, với công suất 168 triệu kWh/năm, đáp ứng 26% nhu cầu điện phục vụ hoạt động nội bộ.

Tại huyện Hậu Lộc, Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Mạnh Đại Phát đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà gần 1 MWp, ưu tiên phục vụ sản xuất may mặc, tiết kiệm 80 - 150 triệu đồng/tháng vào cao điểm hè. Công ty CP Điện mặt trời Thái Dương (Như Thanh) ứng dụng điện mặt trời trong mô hình chăn nuôi khép kín, giúp tiết kiệm đến 70% chi phí điện hàng tháng.

PC Thanh Hóa đẩy mạnh tuyên truyền tiết kiệm điện bằng hình thức trực quan.

Không chỉ các DN lớn, mô hình hộ gia đình tiết kiệm điện cũng đang lan tỏa mạnh mẽ. Nhiều hộ gia đình đã lắp đặt hệ thống điện mặt trời vừa chống nóng mái nhà, vừa tiết kiệm chi phí sử dụng điện lưới. Cùng với đó, các biện pháp đơn giản, dễ thực hiện như: tắt thiết bị khi không dùng, điều chỉnh điều hòa ở mức 26 độ C, sử dụng đèn LED, tránh dùng thiết bị công suất lớn cùng lúc trong giờ cao điểm (11h - 14h, 18h - 22h)... cũng được nhiều gia đình chú ý, điều chỉnh hành vi sử dụng.

Theo ông Hoàng Đức Hậu, Phó Giám đốc PC Thanh Hóa, đơn vị hiện đang bố trí lực lượng túc trực 24/24h, chuẩn bị đầy đủ vật tư, thiết bị dự phòng, phương tiện di chuyển và lực lượng xử lý sự cố tại chỗ, sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống. Các kịch bản giả định về mất điện trên diện rộng cũng đã được chúng tôi tổ chức diễn tập một cách định kỳ nhằm nâng cao khả năng phản ứng nhanh và hiệu quả trong công tác khắc phục sự cố. Tuy nhiên, với dự báo thời tiết nắng nóng gay gắt tiếp tục diễn biến phức tạp trong thời gian tới, PC Thanh Hóa khuyến cáo các cơ quan, công sở, DN và người dân trên địa bàn cần tiếp tục triệt để sử dụng điện an toàn, tiết kiệm và hiệu quả. Đặc biệt, cần hạn chế sử dụng đồng thời các thiết bị điện có công suất lớn như điều hòa, bếp đun điện, bình nước nóng... vào các khung giờ cao điểm từ 11h - 14h và 18h - 22h. Khi sử dụng điều hòa nhiệt độ, khách hàng nên lưu ý để ở chế độ tối ưu, với mức nhiệt từ 26 độ C trở lên.

Trước áp lực của biến đổi khí hậu và nhu cầu điện tăng cao chưa từng có, tiết kiệm điện không chỉ là giải pháp tình thế mà còn là chiến lược lâu dài để đảm bảo an ninh năng lượng, ổn định kinh tế. Sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành điện - DN - cộng đồng dân cư chính là nền tảng quan trọng giúp Thanh Hóa chủ động vượt qua cao điểm mùa hè 2025.

Bài và ảnh: Tùng Lâm