Thị xã Nghi Sơn đầu tư các khu tái định cư để người dân an cư

Giải phóng mặt bằng (GPMB) và sắp xếp lại dân cư là một trong 4 chương trình trọng tâm mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị xã Nghi Sơn đã xác định tập trung thực hiện trong nhiệm kỳ 2020-2025. Để thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này, việc đầu tư xây dựng hoàn thiện các khu tái định cư (TĐC) là tiền đề quan trọng để làm tốt công tác GPMB.

Thi công hạ tầng kỹ thuật một khu TĐC tại xã Tân Trường, thị xã Nghi Sơn.

Thị xã Nghi Sơn đang trong quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa nhanh, số lượng các dự án phải thu hồi đất, GPMB trên địa bàn tương đối lớn. Những năm qua, trên địa bàn thị xã Nghi Sơn có nhiều khu TĐC được Nhà nước đầu tư đồng bộ về hạ tầng bảo đảm cho người dân có đất thu hồi đã chuyển về các khu TĐC sinh sống ổn định. Riêng trong giai đoạn 2021 đến tháng 6-2023, thị xã Nghi Sơn đã thực hiện giao đất TĐC cho 310 hộ dân tại 21 dự án, trong đó một số dự án có số hộ dân TĐC lớn như: Dự án cao tốc Bắc - Nam (185 hộ); dự án đường Đông Tây 4 đi Cảng Nghi Sơn (19 hộ); dự án đường điện 500KW (32 hộ dân)... Công tác xét và giao đất TĐC cho người dân bị thu hồi đất, phải di chuyển chỗ ở được thực hiện công khai, chặt chẽ, công bằng, đúng đối tượng, đúng quy định, bảo đảm ổn định cuộc sống cho người dân tại nơi TĐC.

Đặc biệt, thị xã luôn quan tâm, chủ động phối hợp với các ngành chức năng triển khai quyết liệt công tác bồi thường, hỗ trợ, TĐC các dự án đầu tư trên địa bàn, nhất là các dự án trọng điểm của Trung ương và của tỉnh. Hiện tại, trên địa bàn thị xã đã xây dựng hoàn thành 10 khu TĐC gồm: 4 khu TĐC tại địa bàn các xã Phú Lâm, Phú Sơn, Tân Trường, Trường Lâm bố trí quỹ đất phục vụ di dân Dự án đường cao tốc Bắc - Nam và dự án đường điện 500KV đấu nối Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn 2 vào lưới điện quốc gia; 1 khu TĐC tại phường Tân Dân phục vụ Dự án Khu Du lịch sinh thái Tân Dân T&T; 2 khu TĐC tại phường Hải Hòa phục vụ Dự án đường BT Hải Hòa - Bình Minh, 2 khu TĐC cho dự án đường bộ ven biển tại phường Hải Châu và Hải Ninh, 1 khu TĐC phục vụ di dân thôn Lâm Quảng, xã Tân Trường.

Các khu TĐC phục vụ Đề án di dân xã Hải Hà, dự án Khu Công nghiệp Đồng Vàng tại xã Tùng Lâm, Phú Lâm; khu TĐC Hải Thượng giai đoạn 1 mở rộng, TĐC phục vụ dự án điện năng lượng mặt trời tại xã Phú Lâm... hiện đang triển khai các thủ tục đầu tư xây dựng.

Theo đại diện lãnh đạo Ban GPMB, hỗ trợ và TĐC thị xã Nghi Sơn, quan điểm, định hướng của thị xã khi thực hiện các khu TĐC đó là phải được đầu tư đồng bộ về hạ tầng, theo tiêu chí đô thị, phù hợp quy hoạch, cảnh quan. Các khu TĐC phải được thực hiện với tiến độ khẩn trương, bảo đảm khi Nhà nước thu hồi đất yêu cầu người dân di dời phải có quỹ đất để người dân an cư. Hiện nay, đối với các khu TĐC có quy mô lớn phục vụ Đề án di dân xã Hải Hà, Đề án GPMB các khu công nghiệp (giai đoạn trước mắt là khu công nghiệp số 20)... bên cạnh việc bố trí đất ở cho dân, phải tính toán đến quỹ đất di chuyển các khu hành chính, các công trình hạ tầng xã hội, công trình thiết chế văn hóa phục vụ đời sống Nhân dân theo đúng tinh thần của hai từ “di dân”, chứ không chỉ là cấp đất ở cho người dân có đất phải thu hồi”.

GPMB là một nhiệm vụ khó, trong đó công tác bố trí TĐC là vấn đề không đơn giản bởi liên quan trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt, tài sản của nhiều hộ gia đình. Sự thành công trong công tác bồi thường, GPMB và TĐC cho các hộ dân xuất phát từ cách làm đáp ứng nguyện vọng, quyền lợi chính đáng của Nhân dân, từ đó mới tạo sự đồng thuận, ủng hộ trong Nhân dân. Tuy nhiên, công tác GPMB, bố trí TĐC hiện còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Số lượng dự án phải thu hồi đất, GPMB trên địa bàn lớn, nguồn gốc sử dụng đất phức tạp, nguồn lực để đầu tư xây dựng đồng bộ các khu TĐC còn hạn chế. Theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 Nghị định 47/NĐ-CP ngày 15-5-2014 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất, thì “Dự án TĐC phê duyệt độc lập với phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC nhưng phải bảo đảm có đất ở, nhà ở TĐC trước khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất”. Song, hiện nay trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, do hạn chế về nguồn ngân sách nên ngoài một số khu TĐC đã đầu tư xây dựng từ trước phục vụ di dân cho một số xã, phường như: Hải Hà, Hải Yến, Hải Thượng, Tĩnh Hải, Mai Lâm, đối với các xã, phường còn lại, thực tế phổ biến hiện nay là khi có dự án đầu tư vào địa bàn thì vừa phải thực hiện GPMB dự án chính, vừa phải thực hiện các thủ tục để GPMB và đầu tư xây dựng khu TĐC, dẫn đến tiến độ GPMB chung của các dự án còn chậm so với yêu cầu. Việc triển khai các trình tự, thủ tục để đầu tư xây dựng một số khu TĐC còn vướng mắc về quy hoạch.

Theo tính toán của UBND thị xã Nghi Sơn, trong giai đoạn từ 2023-2025, diện tích đất dự kiến thu hồi trung bình hàng năm trên địa bàn thị xã từ 400 ha - 500 ha, phê duyệt dự toán kinh phí bồi thường, hỗ trợ GPMB hàng năm khoảng 15.000 lượt hộ gia đình, bố trí TĐC cho khoảng 700 hộ dân... Khối lượng GPMB lớn, do vậy thị xã Nghi Sơn đang tập trung thực hiện nhiều giải pháp phấn đấu hoàn thành GPMB đạt từ trên 90% kế hoạch tỉnh giao, nhất là bảo đảm GPMB thực hiện các dự án trọng điểm, dự án có tác động lớn đến sự phát triển của thị xã Nghi Sơn và Khu Kinh tế Nghi Sơn. Thị xã phối hợp với Ban Quản lý Khu Kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp để đầu tư xây dựng mở rộng các khu TĐC hiện có trên địa bàn Khu Kinh tế Nghi Sơn; rà soát nhu cầu TĐC tại địa bàn các xã, phường trọng điểm về GPMB báo cáo UBND tỉnh cho chủ trương lập quy hoạch các khu TĐC tập trung mới, lồng ghép với các dự án quy hoạch đấu giá quyền sử dụng đất tại các xã, phường để có quỹ đất bố trí TĐC phục vụ GPMB các dự án.

Bài và ảnh: Việt Hương