Phát triển trang trại gắn với bảo vệ môi trường

Cùng với việc mở rộng số lượng trang trại và quy mô sản xuất, người dân tại nhiều địa phương đã có ý thức trong việc bảo vệ môi trường thông qua việc đầu tư xây dựng hầm biogas, hệ thống thoát nước, tận dụng nguồn phụ, phế phẩm nông nghiệp để sản xuất phân bón hữu cơ...

Trang trại tại xã Quảng Hợp (Quảng Xương) nuôi giun quế làm phân hữu cơ bón cho cây trồng.

Tại xã Minh Tiến (Ngọc Lặc), gia đình ông Nguyễn Bá Giang là một trong những hộ có trang trại quy mô lớn. Nhớ lại những ngày đầu khi mới quyết định vay vốn đầu tư xây dựng trang trại, ông cho biết: "Ban đầu tôi có ý định xây chuồng trại để chăn nuôi lợn quy mô nhỏ với tổng đàn ít. Tuy nhiên, khi bắt tay vào việc, do chỉ đầu tư chuồng trại mà không quan tâm đến hệ thống thoát nước thải nên đã xảy ra tình trạng chảy nước thải ra vườn, mùi hôi thối ảnh hưởng đến môi trường sống của gia đình cũng như nhiều hộ dân xung quanh, nhất là vào những ngày thời tiết nắng nóng. Vì vậy, tôi đã tìm hiểu và đầu tư xây dựng hầm biogas gạch để xử lý chất thải, xử lý mùi hôi, tiêu diệt các vi khuẩn mang mầm bệnh, ngăn ngừa phát sinh dịch bệnh nguy hiểm; đồng thời, còn tạo ra được khí gas để đun nấu hằng ngày, nước thải sau hầm biogas để tưới cây"...

Nhiều năm gần đây, khi mở rộng quy mô chuồng trại để nuôi thêm gà, ông Giang cũng sử dụng đệm lót sinh học để phân hủy chất thải, giảm khí độc và mùi hôi chuồng nuôi tạo môi trường trong sạch. Chi phí làm đệm lót có giá thành thấp, nguyên liệu dễ dàng tìm mua trên thị trường, tiết kiệm khoảng 70% lượng trấu sử dụng so với phương pháp truyền thống, từ đó con nuôi có tỉ lệ sống cao. Ông cũng trồng thêm nhiều cây ăn quả xung quanh chuồng nuôi vừa tạo không gian xanh, giúp có bóng mát, vừa có tác dụng hút mùi.

Được biết, xã Minh Tiến hiện có hơn 500 hộ phát triển chăn nuôi. Hầu hết các gia trại, trang trại đều quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường, chú trọng xây dựng hầm biogas, sử dụng đệm lót sinh học và thường xuyên phun tiêu độc khử trùng, phát quang bụi rậm, trồng cây ăn quả, đào ao nuôi cá... để hạn chế ô nhiễm môi trường.

Trong quá trình sản xuất tại các trang trại trồng trọt, việc người dân sử dụng nhiều hóa chất, phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật... sẽ làm ô nhiễm đất, nguồn nước và tạo ra những sản phẩm nông nghiệp chất lượng không bảo đảm. Do đó, để tạo ra sản phẩm rau, củ, quả an toàn, người dân đã áp dụng các biện pháp thân thiện với môi trường như nuôi giun quế, thu mua bã mía, ngô, rơm rạ, vỏ các loài thủy sản và một số loại men vi sinh để sản xuất lượng phân hữu cơ bón cho cây trồng...

Còn bà Nguyễn Thị Hoan ở xã Quảng Hợp (Quảng Xương) cho biết: "Trang trại của tôi kết hợp chăn nuôi gà và trồng cây ăn quả, trồng hoa. Hướng tới phát triển nông nghiệp sạch với những sản phẩm an toàn, tôi đã dành diện tích nhỏ trong trang trại để nuôi giun quế. Sau khi tìm hiểu, tôi biết chất thải của giun quế được xếp vào loại phân hữu cơ vi sinh tự nhiên, giàu hàm lượng dinh dưỡng và hệ vi sinh vật phong phú, phù hợp với tất cả các loại cây trồng. Tôi dùng phân giun quế để bón lót và bón thúc cho cây ăn quả vào các thời điểm trước khi cây ra hoa và sau mỗi đợt thu hoạch hoặc bón vào đầu và cuối mùa mưa, cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho sinh trưởng và phát triển của cây, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, giun quế còn làm thức ăn trực tiếp cho gà hoặc phối trộn với các loại cám ngô, gạo, bột đậu tương... để ép thành cám viên tự chế. Phân gà lại làm thức ăn cho giun, tạo thành vòng tròn khép kín, vừa tận dụng được chất thải, vừa đảm bảo yếu tố môi trường trong chăn nuôi”.

Cùng với mở rộng quy mô sản xuất, nhiều chủ trang trại đã chú trọng đến việc bảo vệ môi trường với nhiều biện pháp đã được áp dụng như quy trình chăn nuôi khép kín, kỹ thuật chăn nuôi tiên tiến, hiện đại, trồng trọt theo hướng VietGAP, hữu cơ. Nhiều địa phương chú trọng quy hoạch các cụm, khu trang trại tập trung để hạn chế ô nhiễm môi trường trong khu dân cư; người dân cũng thuận lợi hơn trong việc đầu tư mở rộng quy mô sản xuất.

Tuy nhiên, để người dân hiểu được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất, các địa phương cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao kiến thức cho người dân về các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Nhất là, vận động các hộ chăn nuôi trong khu dân cư chuyển chuồng nuôi ra khu vực đã quy hoạch để phát triển trang trại, đầu tư đồng bộ các công trình xử lý nước thải; xây dựng trang trại tổng hợp trồng trọt, chăn nuôi, nuôi cá. Cùng với đó, phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn, sản xuất theo chu trình khép kín, sử dụng chất thải, phế phẩm, phụ phẩm làm nguyên liệu đầu vào cho quá trình sản xuất khác thông qua ứng dụng công nghệ sinh học như xử lý chất thải chăn nuôi thành nguồn phân bón hữu cơ bón cho cây trồng.

Bài và ảnh: Lê Ngọc