Phát triển kinh tế xanh gắn với nâng cao thu nhập của người dân

Nam Xuân có rừng, có đất, người dân có truyền thống lao động sản xuất, là lợi thế, nhưng cũng là thách thức nếu không biết chuyển hóa hợp lý, không có tư duy đổi mới, không có định hướng rõ ràng thì việc phát triển kinh tế của địa phương sẽ gặp nhiều khó khăn.

Khu du lịch cộng đồng bản Bút, xã Nam Xuân tạo điều kiện cho người dân phát triển kinh tế xanh bền vững.

Chủ tịch UBND xã Nam Xuân Ninh Văn Đông cho biết: "Xác định rõ điều đó, cấp ủy, chính quyền và người dân cần quan tâm đến việc phát triển kinh tế rừng bền vững gắn với chuỗi giá trị nông - lâm - nghiệp sạch và du lịch cộng đồng nhằm trực tiếp nâng thu nhập cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và lực lượng lao động tại chỗ”.

Cũng theo chủ tịch UBND xã Ninh Văn Đông, trước đây rừng chủ yếu mang lại giá trị gián tiếp, phần lớn hộ dân vẫn dựa vào sản xuất nhỏ, thu nhập thấp, thiếu ổn định. Với thu nhập bình quân mới đạt khoảng 33 triệu đồng/người/năm, đời sống người dân còn gặp nhiều khó khăn; mức độ gắn kết giữa tài nguyên rừng và sinh kế người dân chưa rõ nét, trong khi áp lực thiên tai, biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng. Từ thực tế đó, xã đã chọn cách tiếp cận mới đó là lấy phát triển kinh tế xanh làm nền tảng, coi rừng là tài sản và sinh kế bền vững của cộng đồng. Trọng tâm đầu tiên được xã xác định là phát triển kinh tế rừng theo hướng bền vững, gắn với chuỗi giá trị lâm sản có giá trị cao. Đảng ủy và UBND xã chú trọng đẩy mạnh khoanh nuôi tái sinh, trồng rừng gỗ lớn, phát triển cây dược liệu bản địa, đồng thời giao khoán rừng dài hạn cho cộng đồng quản lý. Hướng đi này vừa góp phần bảo vệ tài nguyên, vừa đảm bảo người dân được hưởng lợi trực tiếp thông qua khai thác hợp pháp, chi trả dịch vụ môi trường rừng và các mô hình trồng xen, trồng dưới tán rừng. Việc hình thành các tổ nhóm, HTX lâm nghiệp cộng đồng đang được xã khuyến khích, nhằm đưa sản xuất lâm nghiệp từ tự phát sang có tổ chức, bảo đảm đầu ra ổn định và có giá trị kinh tế cao hơn.

Song song với kinh tế rừng, Nam Xuân hướng tới nâng cao giá trị nông nghiệp bằng việc phát triển các sản phẩm sạch, sản phẩm đặc trưng và Chương trình OCOP. Những năm gần đây, xã đã có sản phẩm OCOP 3 sao và đang tiếp tục hoàn thiện thêm nhiều sản phẩm khác dựa trên lợi thế về tre nứa, lâm sản phụ và nông sản bản địa. Mục tiêu mà địa phương đặt ra là biến những mặt hàng đơn giản như đũa tre, sản phẩm thủ công, dược liệu, sản phẩm nông nghiệp truyền thống thành hàng hóa chế biến có thương hiệu, từ đó tăng giá trị và tạo thêm nguồn thu cho các hộ gia đình. Để thực hiện được điều này, Nam Xuân đang nghiên cứu để hỗ trợ người dân về kỹ thuật, xây dựng tiêu chuẩn chất lượng, đóng gói sản phẩm, kết nối thị trường và đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quảng bá và tiêu thụ hàng hóa.

Một hướng đi quan trọng khác của Nam Xuân là phát triển du lịch sinh thái - văn hóa gắn với cộng đồng. Sở hữu cảnh quan rừng tự nhiên phong phú, bản sắc văn hóa Thái - Mường đặc sắc cùng nhiều điểm du lịch cộng đồng đang khởi sắc, Nam Xuân có lợi thế lớn để thu hút du khách, từ đó tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân. 10 tháng năm 2025, xã đón khoảng 1.500 lượt khách, đạt 70% kế hoạch. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy thị trường đang mở ra. Đảng bộ xã xác định du lịch xanh không chỉ là ngành kinh tế mới mà còn là động lực thúc đẩy người dân bảo tồn văn hóa, bảo vệ môi trường và tham gia các hoạt động dịch vụ như lưu trú, ẩm thực, hướng dẫn viên, trải nghiệm văn hóa bản địa. Mỗi dịch vụ dù nhỏ nhưng nếu được tổ chức bài bản sẽ tạo thêm thu nhập đáng kể cho hàng trăm lao động tại chỗ.

Để kinh tế xanh thực sự mang lại lợi ích thiết thực, Nam Xuân đặc biệt chú trọng con người - yếu tố then chốt của mọi chuyển đổi. Xã từng bước đẩy mạnh đào tạo nghề lâm nghiệp, du lịch cộng đồng, kỹ năng tiếp cận thị trường, kỹ năng số cho thanh niên và phụ nữ. Các chương trình khuyến nông, khuyến lâm, hỗ trợ sản xuất, hướng dẫn xây dựng mô hình sinh kế mới được triển khai rộng. Việc số hóa 100% hồ sơ hành chính, vận hành tốt Trung tâm Phục vụ hành chính công xã cũng giúp người dân thuận tiện hơn khi tiếp cận chính sách, thủ tục vay vốn, hỗ trợ kỹ thuật và triển khai dự án sản xuất nhỏ.

Với chiến lược và những bước đi cụ thể, cấp ủy, chính quyền xã Nam Xuân đang tạo điều kiện thuận lợi để người dân tham gia vào việc phát triển kinh tế xanh, không chỉ bảo vệ được vốn rừng, giảm thiểu rủi ro thiên tai, mà còn mở ra hướng đi bền vững để nâng cao thu nhập cho người dân. Từ những mô hình trồng rừng gỗ lớn, phát triển dược liệu, mở rộng sản phẩm OCOP, đến du lịch sinh thái - văn hóa, xã đang xây dựng những “mạch kinh tế xanh” lan tỏa đến từng bản, từng hộ. Nếu được tiếp sức bằng cơ chế, nguồn lực và sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, Nam Xuân có cơ sở để phát triển bền vững.

Bài và ảnh: Minh Hiếu