Nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng

Những ngày đầu tháng 9/2025, chúng tôi về Thượng Ninh thăm mô hình trồng rừng gỗ lớn của gia đình ông Lê Đức Hạnh ở thôn Đồng Tâm - một trong những mô hình trồng rừng gỗ lớn hiệu quả của xã. Qua trò chuyện được biết, những năm trước đây khi cây keo trồng được 5 - 6 năm gia đình ông đã khai thác. Vì vậy, năng suất, chất lượng thấp, hiệu quả kinh tế không cao. Năm 2018, được cán bộ xã tuyên truyền, vận động ông đã chuyển hóa 17ha rừng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn.

Chăm sóc rừng trồng tại xã Thanh Kỳ.

Ông Hạnh cho biết: "Nhờ chọn được giống keo có chất lượng, được tham gia các lớp tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật về trồng và chăm sóc rừng do xã tổ chức nên diện tích rừng keo của gia đình tôi đang sinh trưởng tốt. Đây chính là động lực giúp gia đình giàu ngay trên mảnh đất quê hương mình".

Xã Thượng Ninh có trên 7.200ha rừng, trong đó diện tích rừng trồng hơn 5.700ha, 1.500ha rừng tự nhiên. Để nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng, xã đã đẩy mạnh công tác vận động, tuyên truyền người dân lựa chọn cây giống chất lượng để trồng rừng; phối hợp với cơ quan chức năng tổ chức hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc rừng. Đồng thời, hướng dẫn người dân chuyển hóa rừng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn, áp dụng các biện pháp trồng rừng thâm canh để nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng. Đến nay, xã Thượng Ninh có hơn 160 hộ tham gia trồng rừng gỗ lớn, với tổng diện tích gần 300ha.

Trưởng Phòng Kinh tế, UBND xã Thượng Ninh Lê Đình Huấn cho biết: Nhờ thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng rừng trồng, năng suất bình quân rừng trồng của xã đạt từ 80 - 100 tấn/ha. Thời gian tới, xã sẽ chú trọng tuyên truyền cho người dân trồng rừng bằng cây lâm nghiệp chất lượng cao, cây nuôi cấy mô, tăng giá trị thu nhập cho chủ rừng. Hướng dẫn các hộ dân kỹ thuật trồng rừng, chăm sóc rừng gỗ lớn và chuyển hóa rừng gỗ nhỏ thành rừng gỗ lớn. Áp dụng mô hình kinh doanh rừng bền vững hỗn giao giữa cây gỗ lớn với các loài cây trồng ngắn ngày để đảm bảo thu nhập trước mắt cho người dân khi rừng gỗ lớn chưa đến kỳ khai thác, góp phần phát triển rừng hiệu quả, bền vững. Thu hút doanh nghiệp đầu tư dự án trồng rừng theo chuỗi liên kết từ sản xuất đến chế biến, xây dựng vùng nguyên liệu thông qua hỗ trợ người trồng rừng thu mua sản phẩm.

Để nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng các xã miền núi đã tập trung cơ cấu lại giống cây trồng lâm nghiệp phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, sử dụng giống chất lượng cao. Triển khai xây dựng mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn để hướng dẫn người dân nhân ra diện rộng. Tính đến tháng 9/2025, toàn tỉnh đã phát triển ổn định được 56.000ha rừng trồng kinh doanh gỗ lớn. Các loài cây trồng chủ yếu là keo tai tượng Úc, trẩu, xoan ta, lim xanh, lát hoa... Nhiều hộ dân khu vực miền núi đã đầu tư xây dựng mô hình trang trại trồng rừng gỗ lớn kết hợp cây ngắn ngày mang lại hiệu quả kinh tế khá cao.

Theo thống kê của Chi cục Kiểm lâm Thanh Hóa, từ năm 2020 đến đầu tháng 9/2025, các đơn vị và người dân đã trồng mới và trồng lại sau khai thác được hơn 7.150ha rừng tập trung bằng cây nuôi cấy mô, chủ yếu là keo, tập trung tại địa bàn Như Xuân, Thường Xuân, Như Thanh, Cẩm Thủy (cũ)... Năm 2025, toàn tỉnh phấn đấu trồng hơn 1.000ha rừng bằng cây nuôi cấy mô, đến ngày 15/9 các đơn vị và người dân đã cơ bản hoàn thành kế hoạch trồng rừng bằng cây nuôi cấy mô. Rừng trồng đang được chăm sóc, bảo vệ, sinh trưởng, phát triển tốt. Việc mở rộng diện tích trồng rừng bằng cây nuôi cấy mô đã góp phần nâng cao năng suất bình quân rừng trồng từ 16m3/ha/năm (năm 2020) lên 20m3/ha/năm vào cuối năm 2024.

Nhằm hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trồng rừng sản xuất bằng cây nuôi cấy mô, góp phần phát triển rừng gỗ lớn, ngày 10/12/2021 HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 185/2021/NQ-HĐND về ban hành chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2022-2025. Theo đó, mức hỗ trợ 1.300 đồng/cây giống, tối đa không quá 2 triệu đồng/ha. Điều kiện hỗ trợ là tổ chức, gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất, cho thuê đất hoặc nhận khoán đất rừng sản xuất để trồng rừng sản xuất. Diện tích trồng rừng sản xuất bằng cây giống nuôi cấy mô phải đảm bảo từ 1ha trở lên đối với hộ gia đình, cá nhân và từ 20ha trở lên đối với tổ chức. Sở Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo các địa phương và các chủ rừng tăng cường quản lý, sử dụng giống chất lượng cao trong trồng rừng (cây mô), góp phần nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng. Các đơn vị là chủ rừng Nhà nước, các hạt kiểm lâm chủ động quy hoạch các nguồn giống, hệ thống vườn ươm cây giống lâm nghiệp đảm bảo nguồn cây mô trồng mới rừng, góp phần nâng cao được chất lượng giống đưa vào phục vụ trồng rừng. Các ngành chức năng, các xã tuyên truyền, vận động người dân, chủ rừng thực hiện mô hình kinh doanh rừng bền vững hỗn giao giữa cây gỗ lớn với các loài cây chu kỳ kinh doanh ngắn để đảm bảo thu nhập trước mắt khi rừng gỗ lớn chưa đến kỳ khai thác.

Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Thanh Hóa Đàm Văn Hùng cho biết: “Chi cục sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về bảo vệ, phát triển rừng; hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp liên kết với các chủ rừng để tạo thành vùng nguyên liệu quy mô lớn, đầu tư trồng rừng gỗ lớn, canh tác bền vững để đạt cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững (FSC). Tăng cường kiểm tra, giám sát công tác quản lý giống, đảm bảo nguồn giống chất lượng, góp phần nâng cao chất lượng và giá trị rừng".

Bài và ảnh: Xuân Anh