Mỹ muốn Tổng thống Ukraine ra đi, xuất hiện người cho Kế hoạch B?

Trong khi sự chú ý của quốc tế vẫn tập trung vào các cuộc đàm phán có rủi ro cao giữa Nga, Mỹ và Ukraine, thì sân khấu chính trị nội bộ của Ukraine vẫn tiếp tục diễn ra.

Minh họa: Gazeta.

Mặc dù ít thu hút sự chú ý hơn so với các sự kiện ở Jeddah hay Washington, những diễn biến ở Kiev cũng không kém phần quan trọng.

Hai sự kiện lớn đã làm rung chuyển bối cảnh trong nước ở Ukraine những tuần gần đây. Đầu tiên, cựu Tổng thống Pyotr Poroshenko gặp rắc rối pháp lý nghiêm trọng. Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với ông, khi các nhà điều tra theo đuổi vụ án “10 chiếc vali đen”. Thứ hai, cựu Thủ tướng Yulia Timoshenko, người đã im hơi lặng tiếng kể từ khi Nga phát động cuộc tấn công quân sự vào năm 2022, đột nhiên tái xuất.

Timoshenko giữ thái độ khiêm tốn trong những năm đầu của cuộc xung đột, thỉnh thoảng chỉ trích chính phủ, đi đến các bệnh viện và tham dự các diễn đàn quốc tế. Sự ủng hộ của bà dành cho Zelensky, khi phù hợp, là rất to và rõ ràng. Tuy nhiên, đầu tháng này, bà đã khiến những người quan sát sửng sốt với lời khiển trách đối với giám đốc tình báo Đức Bruno Kahl, người phản đối lệnh ngừng bắn. Timoshenko cáo buộc ông cố gắng làm suy yếu nước Nga bằng cái giá phải trả là “sự tồn tại của Ukraine và mạng sống của hàng trăm nghìn người Ukraine”.

Sự hiện diện trên mạng xã hội của bà kể từ đó đã có sự thay đổi rõ rệt. Timoshenko ca ngợi Tổng thống Mỹ Donald Trump và công khai ủng hộ thỏa thuận hòa bình nhanh chóng. Điều này đặt bà vào thế đối lập trực tiếp với Zelensky.

Phía sau hậu trường, theo báo cáo của phương tiện truyền thông, hóa ra cả Poroshenko và Timoshenko đều đã bí mật liên lạc với nhóm của Donald Trump, nhằm mục đích mở đường cho các cuộc bầu cử mới ở Ukraine. Có vẻ như Poroshenko đang tìm cách đóng vai trò trung gian giữa Washington và Kiev. Tuy nhiên, Timoshenko dường như đang chơi một trò chơi khác.

Theo Politico, Timoshenko đã làm việc sau cánh cửa đóng kín để thu thập sự ủng hộ từ các thành viên quốc hội, hy vọng định vị mình là người đứng đầu liên minh cầm quyền trong tương lai. Sau đó, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đưa ra bình luận bí ẩn, tuyên bố rằng một chính trị gia Ukraine nào đó đã bí mật liên lạc với Tổng thống Nga Putin. Nhiều người tin rằng mô tả này phù hợp với Timoshenko.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với tờ Bild của Đức, cựu giám đốc CIA John Brennan - người phản đối gay gắt tổng thống Mỹ hiện tại - đã thẳng thắn: Timoshenko đang được nhóm của Donald Trump xem xét là ứng cử viên tiềm năng thay thế Zelensky.

Tất nhiên, Washington sẽ không đẩy Zelensky sang một bên chỉ sau một đêm. Vai trò của Timoshenko hiện tại là một điểm gây áp lực, một lời nhắc nhở với Zelensky rằng các lựa chọn của ông không phải là vô hạn. Đây cũng là một động thái kỳ lạ. Timoshenko đã qua thời kỳ đỉnh cao. Sự nổi tiếng của bà thấp và xếp hạng tín nhiệm từ công chúng của bà nằm trong số những người tệ nhất cả nước. Vậy tại sao lại đầu tư vào bà?

Bởi vì, xét về mặt chính trị, bà có ý nghĩa và phù hợp.

Hãy xem xét Tướng Valery Zaluzhny, cựu Tổng Tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine. Mặc dù vẫn được ưa chuộng, nhưng những lời chỉ trích gay gắt của ông đối với Donald Trump đã khiến tỷ lệ đánh giá của ông giảm mạnh. Sau đó là Poroshenko và phần còn lại của giới tinh hoa hậu Maidan. Thành tích của họ, đặc biệt là việc không thực hiện được các thỏa thuận Minsk, khiến họ trở nên không thể chấp nhận được đối với Moscow. Bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào với những nhân vật này sẽ chết yểu ngay khi ra đời.

Một ứng cử viên khả thi hơn là cựu phát ngôn viên Quốc hội Ukraine Dmitry Razumkov, một nhân vật ôn hòa có thể được mọi đảng chấp nhận. Timoshenko rơi vào một nhóm tương tự nhưng mang đến cho bà một lợi thế rõ rệt: Kinh nghiệm.

Bà đã dành nhiều thập kỷ trong chính trường Ukraine, có mối quan hệ sâu sắc và từng duy trì mối quan hệ làm việc chặt chẽ với Putin. Nếu Ukraine phải trải qua một quá trình hòa bình đau đớn nhưng cần thiết, kỹ năng chính trị của Timoshenko có thể chứng minh là vô giá.

Và sẽ không khó để đưa bà lên nắm quyền. Với tư cách là một nghị sĩ đang tại vị, bà có thể trở thành chủ tịch Quốc hội. Nếu Zelensky từ chức, Timoshenko sẽ trở thành tổng thống lâm thời theo mặc định, trao cho bà nhiệm vụ pháp lý để chỉ đạo Ukraine vượt qua giai đoạn chuyển tiếp, làm trung gian hòa bình và tổ chức các cuộc bầu cử mới.

Nếu Timoshenko thể hiện tốt, bà có thể ra tranh cử và có khả năng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống. Nếu thất bại, bà có thể bị loại bỏ.

Dù thế nào đi nữa, đây cũng sẽ là một kết quả có thể chấp nhận được đối với cả Nga và Mỹ. Timoshenko, một người sống sót dày dạn kinh nghiệm trong nền chính trị khốc liệt của Ukraine, có thể là người dẫn dắt đất nước đến với thực tế hậu xung đột, không phải vì bà được yêu mến, mà vì bà hữu ích.

TD (theo RT)