Khai thác tiềm năng, thu hút đầu tư phát triển ở huyện Thạch Thành

Huyện Thạch Thành có địa hình núi đá vôi, đồi đất giàu tiềm năng phát triển; đồng thời, là địa bàn giao lưu kinh tế - văn hoá của các vùng, miền trong tỉnh, với các tỉnh Hòa Bình, Ninh Bình. Hệ thống giao thông kết nối đồng bộ, nằm trên trục Quốc lộ 45 xuyên suốt theo hướng Bắc - Nam nối từ tỉnh Ninh Bình sang vùng đồng bằng qua các huyện Vĩnh Lộc, Yên Định, Thiệu Hoá, Đông Sơn về trung tâm TP Thanh Hoá... Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng, hệ thống giao thông của huyện được nâng cấp, tương đối hoàn thiện.

Nông dân thị trấn Vân Du chăm sóc cây ăn quả.

Đặc biệt, địa hình của huyện Thạch Thành được hình thành bởi các lòng máng lớn kề nhau xuôi theo hướng Bắc - Tây Bắc và thấp dần về phía Nam. Đặc điểm địa hình này đã ban tặng cho huyện Thạch Thành những thác nước dài, nhiều tầng kỳ vỹ, như: Thác Mây, thác Voi, thác Đẹn; những hồ nước rộng lớn quanh năm trong xanh, như: Hồ Đồng Sung, hồ Ba Cầu, hồ Cầu Mùn, hồ Minh Công, hồ Vũng Sú, suối nước nóng Vó Ấm... Ở những vùng núi đá vôi có nhiều hang động khá đẹp gắn với di tích lịch sử văn hoá, di chỉ khảo cổ, như: Hang Con Moong, hang Mang Chiêng, hang Lai, hang Diêm, hang và mái đá Mộc Long, hang Treo... thuận lợi cho phát triển du lịch khám phá, du lịch lịch sử.

Thạch Thành là địa phương có hệ thống di tích lịch sử không chỉ có giá trị đặc trưng mà còn phong phú về số lượng và thể loại, với 46 di tích và địa điểm di tích đã được kiểm kê; trong đó có 16 di tích được xếp hạng. Đồng thời, có những di tích lớn có giá trị cao về ý nghĩa lịch sử cũng như về kiến trúc nghệ thuật, như: Di chỉ khảo cổ học hang Con Moong đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng cấp quốc gia đặc biệt - đây là di tích có giá trị lịch sử quan trọng ghi lại dấu vết của người tiền sử sinh sống tại đây liên tục cách ngày nay khoảng 60.000 năm và hiện đang được Chính phủ chỉ đạo xây dựng hồ sơ để trình UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới; Khu Di tích Chiến khu Ngọc Trạo được xếp hạng Di tích Quốc gia; Di tích thắng cảnh Phố Cát là trung tâm thờ Mẫu Liễu Hạnh lâu đời, một trong những trung tâm sinh hoạt văn hóa tâm linh tiêu biểu của người dân xứ Thanh và cả nước... Thạch Thành còn có những ngôi làng bảo tồn được hàng trăm ngôi nhà sàn cổ có tuổi đời hàng trăm năm với kiến trúc Mường xưa độc đáo, hấp dẫn khách du lịch ở các thôn Nội Thành, thôn Đăng Thượng, thôn Đồi xã Thạch Lâm. Hệ thống di sản văn hoá phi vật thể của huyện Thạch Thành cũng rất đa dạng và độc đáo, mang sắc thái văn hoá riêng của 2 dân tộc Kinh - Mường...

Nhận thức rõ những lợi thế về tài nguyên thiên nhiên và nhân văn phong phú, huyện Thạch Thành đã xây dựng, triển khai nhiều chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế, từng bước tăng tỷ trọng ngành du lịch - dịch vụ, phát triển các sản phẩm tiêu biểu, nhất là sản phẩm nông nghiệp. Những năm gần đây, huyện tập trung quy hoạch vùng cây ăn quả công nghệ cao, cây công nghiệp, cây đặc sản; phát triển kinh tế trang trại, gia trại; thu hút các doanh nghiệp may mặc, chế biến lâm sản, chăn nuôi gia súc, gia cầm; xây dựng các nhà máy chế biến trái cây, mở ra triển vọng lớn cho ngành công nghiệp chế biến. Huyện đã quy hoạch và phát triển vùng cây ăn quả tập trung theo quy mô lớn, ứng dụng khoa học công nghệ cao, với diện tích hơn 1.000 ha và hiện nay trong vùng quy hoạch đã trồng hơn 500 ha các loại cây ăn quả, như cam, bưởi... Tiến hành phục tráng cây đầu dòng giống cam Vân Du để xây dựng thương hiệu và phát triển các mô hình sản xuất thâm canh, nhân giống cung cấp cho sản xuất cây ăn quả trên địa bàn, nâng cao hiệu quả kinh tế. Đi đôi với đó, huyện khuyến khích các hộ dân cải tạo vườn tạp, tận dụng đất ven đồi để trồng mía tím, hiện trên địa bàn huyện đã trồng được 250 ha và đang thực hiện phục tráng, đề nghị cấp chỉ dẫn địa lý để xây dựng thương hiệu mía tím Kim Tân. Tiếp tục phát triển cây nghệ vàng và một số cây dược liệu, như: Diêm mạch, hy thiêm, ích mẫu... Trong đó, tổng diện tích thâm canh cây nghệ vàng trên địa bàn đạt hơn 100 ha, tập trung chủ yếu tại Nông trường Thạch Quảng, với sản lượng tiêu thụ hàng năm khoảng 2.000 tấn nghệ tươi, để chế biến cung cấp cho thị trường các sản phẩm tinh bột nghệ, rượu nghệ. Tập trung phát triển sản xuất vùng lúa nếp hạt cau tại hai xã Thạch Bình, Thạch Đồng, với diện tích hơn 100 ha, năng suất bình quân đạt 44 tạ/ha, hiệu quả kinh tế cao hơn 3 đến 4 lần so với sản xuất lúa đại trà, để phát triển sản xuất hàng hóa, làm cơ sở xây dựng, đề nghị cấp chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm...

Bên cạnh việc đẩy mạnh phát triển các cây trồng chủ lực, hiệu quả kinh tế cao, huyện cũng đẩy mạnh liên kết và xúc tiến đầu tư, ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp trong, ngoài tỉnh. Đồng thời, gắn phát triển kinh tế với phát triển văn hoá, thể thao, du lịch, nhất là mô hình du lịch kết hợp nông nghiệp sạch, công nghệ cao nhằm đáp ứng nhu cầu trải nghiệm của du khách, tạo điều kiện cho nông dân nâng cao thu nhập từ hoạt động du lịch. Bản sắc văn hoá được bảo tồn, các di tích danh thắng, di tích lịch sử văn hóa, như: Di tích Chiến khu Ngọc Trạo đã được đầu tư xây dựng; Di tích hang Con Moong, đền Phố Cát, đền Tam Thánh, đền thờ Tống Duy Tân, chùa Cảnh Yên - Cảnh Tĩnh... đang được từng bước trùng tu tôn tạo và đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả nhằm phát triển du lịch và đáp ứng một phần nhu cầu đời sống tâm linh cho nhân dân. Lượng khách du lịch đến huyện Thạch Thành ngày một tăng và hiện đón gần 60.000 lượt khách/năm (trong đó có nhiều khách quốc tế); doanh thu từ các hoạt động du lịch đạt gần 100 tỷ đồng... Với kết cấu hạ tầng phát triển, nhiều nhà đầu tư trong nước quan tâm, đã có một số dự án đăng ký đầu tư vào địa bàn huyện, như: Khu Du lịch sinh thái Thác Mây, Khu Du lịch Di tích và thắng cảnh Phố Cát, Khu Du lịch sinh thái Thác Voi, Khu Du lịch sinh thái nghỉ dưỡng cao cấp làng Luông Thành Minh... Những nỗ lực của huyện Thạch Thành trong phát triển kinh tế, văn hoá - xã hội đã nâng cao thu nhập cho người dân và bình quân đầu người hiện nay đạt hơn 40 triệu đồng/người/năm.

Thời gian tới, huyện Thạch Thành tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, kế hoạch, đề án để phát triển các sản phẩm tiêu biểu trong nông nghiệp; văn hoá - xã hội. Đồng thời, nghiên cứu lập mới một số quy hoạch chi tiết các điểm, khu du lịch làm cơ sở cho việc hình thành một số sản phẩm du lịch đặc trưng có tính cạnh tranh cao, phục vụ nhu cầu đa dạng của khách du lịch, như: Du lịch sinh thái gắn với cộng đồng (Khu vực thác Mây - xã Thạch Lâm, Khu vực thác Voi - xã Thành Vân), du lịch lịch sử văn hóa, tâm linh (đình Mường Đòn, đền Phố Cát, chùa Cảnh Yên, Chiến khu du kích Ngọc Trạo...), du lịch khám phá (hang Con Moong, hang Mang Chiêng, hang Lai, hang Diêm)... Thực hiện lồng ghép việc quy hoạch một cách đồng bộ giữa các ngành khác với quy hoạch phát triển du lịch, như: Quy hoạch bảo tồn, tôn tạo phát huy các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh; quy hoạch hệ thống dịch vụ thương mại; quy hoạch các vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, các làng nghề truyền thống tiêu biểu gắn với phát triển du lịch. Đồng thời, khuyến khích, kêu gọi, tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển hạ tầng du lịch, dịch vụ du lịch, như: Nhà hàng, nhà nghỉ, khách sạn, trung tâm vui chơi giải trí tại địa bàn du lịch trọng điểm; các dự án đầu tư xây dựng khách sạn từ 2 - 3 sao, hệ thống nhà hàng đạt chuẩn, nhà hàng cao cấp phục vụ khách du lịch.

Bài và ảnh: Xuân Hùng