Đưa pháp luật đến với học sinh miền núi, dân tộc thiểu số

Khi pháp luật trở nên gần gũi, dễ hiểu, thì hành trình đến trường của các em không chỉ là học chữ, mà còn là học cách trưởng thành, tự bảo vệ mình và góp phần xây dựng cộng đồng văn minh, an toàn hơn.

Ban Tổ chức trao cờ lưu niệm cho các đội tham dự Hội thi “Tìm hiểu pháp luật” năm 2025 tại Trường Phổ thông DTNT THCS Cẩm Thủy.

Việc tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật cho học sinh miền núi, dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa không chỉ giúp các em hiểu về quyền và nghĩa vụ của công dân, mà còn mở ra “lá chắn” bảo vệ trước những nguy cơ của đời sống hiện đại, từ tảo hôn, bỏ học, đến an toàn giao thông, mạng xã hội hay các tệ nạn xã hội đang len lỏi vào từng bản làng. Nhiều hình thức tuyên truyền được các cấp, ngành, địa phương, nhà trường thực hiện đa dạng trong trường học như triển khai sân khấu hóa, biểu diễn tiểu phẩm pháp luật, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật...

Những năm qua, thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021-2025, Sở Dân tộc và Tôn giáo Thanh Hóa phối hợp triển khai thực hiện nhiều nội dung, trong đó thực hiện Nội dung số 02, Tiểu dự án 01, Dự án 10: Phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS.

Không chỉ thực hiện công tác tuyên truyền, vận động cho người dân ở các bản, làng, dự án còn hướng đến các em học sinh trong các trường học, nhất là học sinh ở các trường phổ thông dân tộc nội trú (DTNT), thông qua hình thức tổ chức hội thi tìm hiểu pháp luật, sân khấu hóa học đường, giúp pháp luật đến gần với các em học sinh một cách dễ hiểu, dễ nhớ.

Năm 2025, Sở Dân tộc và Tôn giáo phối hợp tổ chức hội thi dành cho học sinh Trường Phổ thông DTNT THCS Cẩm Thủy, Trường Phổ thông DTNT THCS Thường Xuân và Trường THPT DTNT tỉnh Thanh Hóa. Đây đều là những cơ sở giáo dục, nơi nuôi dưỡng, ươm mầm cho con em đồng bào DTTS, vì vậy hoạt động phổ biến pháp luật trong trường học được xem là một giải pháp quan trọng, góp phần xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh. Đối tượng được tuyên truyền gồm cán bộ, giáo viên và toàn thể học sinh các nhà trường. Thông qua hình thức hội thi sinh động, trực quan, học sinh có cơ hội tiếp cận, tìm hiểu và củng cố kiến thức về các văn bản pháp luật gần gũi với đời sống như: Luật Căn cước; Luật Giao thông đường bộ; Luật Phòng, chống ma túy; Luật Phòng, chống mua bán người; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; Luật Hôn nhân và Gia đình; Luật Bình đẳng giới; Luật Trẻ em, cùng các vấn đề đang được quan tâm như tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Ngày 30/11, Sở Dân tộc và Tôn giáo đã chủ trì, phối hợp với xã Cẩm Thủy, Trường Phổ thông DTNT THCS Cẩm Thủy tổ chức hội thi tìm hiểu pháp luật năm 2025. Thầy giáo Phạm Văn Huy, Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông DTNT THCS Cẩm Thủy, cho biết: "Nhà trường hiện có tổng số 191 học sinh là con em đồng bào dân tộc Mường, Dao. Những năm qua, ngoài công tác dạy và học theo chương trình giáo dục phổ thông, nhà trường chú trọng công tác tuyên truyền pháp luật cho các em học sinh thông qua các tiết học, kỹ năng sống, hoạt động ngoại khóa. Thực hiện công tác phối hợp, Sở Dân tộc và Tôn giáo, nhà trường tổ chức hội thi “Tìm hiểu pháp luật” năm 2025 với 4 đội thi là học sinh lớp 6, 7, 8, 9 mang tên đội Hoa Mai vàng; Hoa Phượng đỏ; Hoa Sen hồng; Hoa Ban trắng. Các đội đem đến cho hội thi các phần thi sôi nổi, hấp dẫn, trình bày những hiểu biết, tìm hiểu các quy định của pháp luật. Thông qua hình thức sân khấu hóa, các tiểu phẩm dự thi có nội dung tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước về Luật Hôn nhân và Gia đình; Luật Phòng chống ma túy; Luật Phòng, chống mua bán người; an toàn giao thông; phòng chống xâm hại trẻ em, bạo lực học đường, an ninh mạng... Hoạt động góp phần trang bị cho học sinh những hiểu biết cần thiết để tự bảo vệ mình, biết sống và học tập, làm theo pháp luật; đồng thời nâng cao trách nhiệm của cán bộ, giáo viên trong việc đồng hành cùng học sinh xây dựng nếp sống văn minh, kỷ cương trong trường học".

Học sinh Trường Phổ thông DTNT THCS Cẩm Thủy tham gia Hội thi “Tìm hiểu pháp luật” năm 2025.

Em Bùi Thị Khánh Huyền, học sinh lớp 7B, Trường Phổ thông DTNT THCS Cẩm Thủy là đội trưởng đội Hoa Phượng đỏ tham gia hội thi tìm hiểu pháp luật, chia sẻ: "Khác với kiến thức pháp luật được học trong sách vở, khi tham gia hội thi tìm hiểu pháp luật qua hình thức sân khấu hóa, được xem các tiểu phẩm do các bạn học sinh trong trường thực hiện và được trả lời các câu hỏi, em thấy pháp luật gần gũi hơn nhiều. Em rất vui vì được tiếp thu kiến thức pháp luật dễ hiểu, dễ nhớ, ngoài giúp ích cho bản thân, em còn có cơ hội để tuyên truyền pháp luật cho gia đình, bà con trong thôn, bản về những điều đúng, sai theo quy định".

Có thể khẳng định, giáo dục pháp luật cho học sinh vùng DTTS, miền núi là nhiệm vụ vừa cấp thiết vừa bền bỉ. Khi hiểu luật, biết tự bảo vệ mình, học sinh sẽ có nền tảng vững vàng hơn cho tương lai. Đưa pháp luật đến từng lớp học nơi miền núi, với con em đồng bào DTTS chính là cách gieo mầm tri thức và mở ra những cánh cửa an toàn cho thế hệ trẻ. Để công tác tuyên truyền trong học sinh DTTS và miền núi tiếp tục đạt hiệu quả, cần kết hợp nhiều giải pháp đồng bộ như sử dụng hình thức trực quan, sinh động bằng tranh, áp phích, video song ngữ; đổi mới phương pháp bằng sân khấu hóa, tiểu phẩm, câu lạc bộ pháp luật; lồng ghép tuyên truyền vào hoạt động giáo dục, sinh hoạt nội trú; phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và chính quyền địa phương, già làng, người có uy tín; đồng thời quan tâm đời sống, tâm lý học sinh để các em dễ dàng tiếp nhận thông tin, tự tin giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống, phòng tránh rủi ro; nâng cao năng lực cho đội ngũ những người làm công tác truyền thông...

Bài và ảnh: Ngọc Huấn