Đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng phục vụ thi công đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Chiều 16/6, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chủ trì Hội nghị toàn quốc Dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giải phóng mặt bằng tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Hội nghị được tổ chức trực tiếp, kết hợp trực tuyến, kết nối đến các tỉnh, thành có tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đi qua.

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu tỉnh Thanh Hóa.

Đồng chí Mai Xuân Liêm, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, chủ trì hội nghị tại điểm cầu tỉnh Thanh Hóa. Tham dự hội nghị có lãnh đạo các sở, ngành liên quan và địa phương có tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua.

Theo báo cáo tại hội nghị, tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam có tổng chiều dài khoảng 1.541km, quy mô 23 ga hành khách, 5 ga hàng hóa, đi qua địa phận 15 tỉnh, thành phố (sau sắp xếp đơn vị hành chính). Sơ bộ tổng nhu cầu sử dụng đất của dự án khoảng 10.827ha, gồm đất trồng lúa khoảng 3.655ha đất trồng lúa, 2.567ha đất lâm nghiệp và 4.605 ha các loại đất khác. Để thực hiện dự án, sẽ có khoảng 120.836 người phải di dời, tái định cư. Dự án được áp dụng các cơ chế, chính sách đặt thù, đặc biệt theo quy định của pháp luật.

Thực hiện dự án, Chính phủ đã ban hành nghị quyết, yêu cầu khởi công dự án trong năm 2026. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành Trung ương và tỉnh, thành phố khẩn trương tổ chức thực hiện, đảm bảo tiến độ công việc đề ra.

Tại hội nghị, lãnh đạo các Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, và một số lãnh đạo các tỉnh, thành phố đã báo cáo tiến độ triển khai nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao trong thời gian qua. Đồng thời nêu lên một số vướng mắc khó khăn, kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm chỉ đạo tháo gỡ.

Thực hiện nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về triển khai dự án, đến nay tỉnh Thanh Hóa đã hoàn thành xây dựng hạ tầng 1 khu tái định cư tại xã Yên Mỹ (Nông Cống). Hoàn thành các thủ tục và phê duyệt thiết kế, đang giải phóng mặt bằng 5 khu tái định cư; hoàn thành lập quy hoạch chi tiết và đang triển khai lập dự án 5 khu tái định cư. Tỉnh cũng đang lập quy hoạch chi tiết 26 khu và đang xin ý kiến Nhân dân về vị trí xây dựng 2 khu tái định cư.

Quang cảnh hội nghị (ảnh chụp màn hình).

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Xuân Liêm đã báo cáo khái quát công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện dự án và những kết quả đạt được trong thời gian qua.

Căn cứ vào thực tiễn tình hình, cũng như một số khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư dự án, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Xuân Liêm kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho phép thực hiện thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt liên quan đến quy hoạch, thủ tục đầu tư và cấp vốn.

Theo đó, đề nghị Chính phủ cho phép các địa phương lập, thẩm định, phê duyệt các dự án xây dựng hạ tầng khu tái định cư, hạ tầng kỹ thuật, công trình công cộng phục vụ giải phóng mặt bằng có nội dung khác với quy hoạch liên quan đã phê duyệt thì được tiếp tục thẩm định, phê duyệt nếu phù hợp với thực tế mà không phải thực hiện thủ tục điều chỉnh quy hoạch trước khi phê duyệt. Về thủ tục đầu tư, do đây là dự án trọng điểm quốc gia, kiến nghị Chính phủ đồng ý cho phép địa phương không phải thực hiện các bước trình tự, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Xuân Liêm phát biểu tại hội nghị.

Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Xuân Liêm cho rằng, để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng phục vụ thi công tuyến đường sắt tốc độ cao, tổng số hộ dân trên địa bàn tỉnh phải di dời chỗ ở, bố trí tái định cư lớn. Cùng với đó, tổng kinh phí dự kiến để xây dựng các khu tái định cư là rất lớn, khoảng 3.752 tỷ đồng, trong điều kiện nguồn vốn đầu tư công trung hạn của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 đã bố trí hết. Để đẩy nhanh công tác xây dựng các khu tái định cư phục vụ công tác giải phóng mặt bằng dự án, đồng chí kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho phép UBND các tỉnh được ứng vốn xây dựng các khu tái định cư từ nguồn kinh phí giải phóng mặt bằng dự án và sẽ hoàn ứng trước khi bàn giao mặt bằng cho dự án.

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ghi nhận và biểu dương sự cố gắng, nỗ lực của các bộ, ngành có liên quan cùng một số địa phương trong thực hiện Dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư giải phóng mặt bằng tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Đặc biệt, đồng chí Phó Thủ tướng biểu dương tỉnh Thanh Hóa đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn và là 1 trong 4 địa phương của cả nước thực hiện tốt công tác giải phóng mặt bằng phục vụ dự án.

Phó Thủ tướng cũng đã trực tiếp trả lời, chỉ đạo tháo gỡ một số vướng mắc, khó khăn mà các tỉnh, thành phố kiến nghị tại hội nghị.

Quang ảnh hội nghị tại thủ đô Hà Nội. (ảnh chụp màn hình)

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành phố có tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua, cần xác định rõ: công tác giải phóng mặt bằng là nhiệm vụ chính trị quan trọng trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, với quyết tâm cao nhất, từ đó chủ động triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ được giao, đảm bảo mục tiêu khởi công dự án trong năm 2026.

Trong đó, các tỉnh, thành cần khẩn trương thành lập ban chỉ đạo, tổ giúp việc ban chỉ đạo, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc; đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, vận động người dân ủng hộ dự án, đẩy nhanh tiến độ triển khai công tác giải phóng mặt bằng. Quan tâm đến việc xây dựng các khu tái định cư, đảm bảo người dân có nơi ở mới phải tối thiểu bằng, hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Đồng thời chú trọng tạo sinh kế, nhanh chóng ổn định cuộc sống Nhân dân trên nơi ở mới.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng yêu cầu, trong bối cảnh sắp xếp, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, các tỉnh, thành phố cần chỉ đạo các sở, ngành bám sát cơ sở, trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ chính quyền cấp xã hoàn thành nhiệm vụ giải phóng mặt bằng phục vụ dự án...

Đỗ Đức