Chú trọng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là mô hình giáo dục vừa mang giá trị nhân văn, vừa mang giá trị tinh thần và khoa học. Với ý nghĩa đó, từ năm 2016 Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã phát động và triển khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”. Từ chuyên đề này các đơn vị trường đã tạo chuyển biến mạnh mẽ cả về môi trường giáo dục cũng như chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ.

Cô, trò Trường Mầm non Hoằng Phong (xã Hoằng Châu) trong một hoạt động học.

Từ mục tiêu và quan điểm “học bằng chơi, chơi mà học”, ngay khi chuyên đề được phát động, Sở GD&ĐT đã chỉ đạo phòng chuyên môn, các nhà trường xây dựng kế hoạch, giải pháp sát với thực tiễn của từng địa phương, đơn vị để triển khai thực hiện. Theo đó, ngoài làm tốt công tác tuyên truyền, định hướng để mỗi giáo viên tích cực, chủ động tham gia, các trường mầm non đã chủ động tham mưu cho chính quyền địa phương, huy động sự ủng hộ, đồng thuận của các nhà hảo tâm, các bậc phụ huynh học sinh xây dựng không gian bên trong và bên ngoài lớp học đáp ứng tiêu chí xanh, sạch, đẹp, an toàn.

Ghi nhận tại các đơn vị trường như Trường Mầm non Hoằng Phong, xã Hoằng Châu; Trường Mầm non Quảng Tâm, phường Quảng Phú; Trường Mầm non Hưng Lộc, xã Vạn Lộc... cho thấy năm học 2025-2026 này các nhà trường tiếp tục triển khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” ở tất cả các nhóm lớp với nhiều hoạt động ý nghĩa, thiết thực. Theo đại diện lãnh đạo Trường Mầm non Hưng Lộc, để thực hiện hiệu quả chuyên đề, ngoài việc cử giáo viên tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực, phương pháp cũng như vận dụng thực tế các quan điểm lấy trẻ làm trung tâm vào giảng dạy, nhà trường đã tích cực tham mưu, kêu gọi đầu tư cơ sở vật chất, tranh thủ sự ủng hộ kinh phí, đồ dùng, đồ chơi của các bậc phụ huynh học sinh... Đồng thời, tổ chức các hoạt động giáo dục đa dạng, linh hoạt, tạo mọi cơ hội cho trẻ được trải nghiệm trong quá trình học theo quan điểm “học bằng chơi, chơi mà học”.

Có thể thấy, trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non, việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là yếu tố cốt lõi giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất, trí tuệ, tình cảm và kỹ năng xã hội; đồng thời, giúp trẻ chủ động, sáng tạo và phát triển khả năng tư duy độc lập. Vì vậy, chủ trương của ngành giáo dục đưa ra là ở từng lứa tuổi, các nhà trường phải có những giải pháp phù hợp. Ví như đối với trẻ 5 - 6 tuổi, việc tạo môi trường học tập phong phú sẽ kích thích sự khám phá và học hỏi của trẻ. Do đó, các nhà trường phải chủ động đổi mới phương pháp, linh hoạt xây dựng môi trường học tập gần gũi, thân thiện ngay tại lớp học bằng cách xây dựng các góc học tập như: góc xây dựng, góc phân vai, góc học tập, góc nghệ thuật... Từ những góc học tập này cùng với sự vận dụng linh hoạt phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của giáo viên sẽ khích thích trẻ tự khám phá, sáng tạo và phát triển theo khả năng riêng của mình.

Tại Trường Mầm non Hoằng Quỳ (xã Hoằng Giang), hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm còn được nhà trường gắn với nhiệm vụ xây dựng “trường học hạnh phúc”. Sự kết hợp này đã mang lại những hiệu ứng tích cực như cảnh quan môi trường sư phạm của nhà trường không ngừng được đổi mới khang trang, xanh, sạch, đẹp và thân thiện; 100% trẻ được bảo vệ an toàn tuyệt đối cả về thể chất và tinh thần; trẻ khỏe mạnh, hứng thú tham gia các hoạt động khám phá, trải nghiệm do giáo viên tổ chức. Đội ngũ giáo viên nhà trường tích cực trong mọi hoạt động, linh hoạt, đa dạng trong hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục; tích cực khai thác, thiết kế các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ...

Theo đại diện Trường Mầm non Hoằng Quỳ, quan điểm và yêu cầu đặt ra của nhà trường là dù có nhiều áp lực trong công việc, đôi khi căng thẳng, mệt mỏi, nhưng mỗi giáo viên phải luôn dành cho trẻ những nụ cười và tình yêu thương; đặt trẻ làm trọng tâm, tập trung vào nhu cầu, sở thích và khả năng riêng của mỗi trẻ để khuyến khích sự chủ động, sáng tạo và phát triển toàn diện của trẻ để trẻ cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.

Theo đánh giá của Phòng Giáo dục Mầm non, Sở GD&ĐT, từ việc thực hiện chuyên đề, nhiều trường mầm non trong tỉnh đã có sự thay đổi toàn diện cả về cảnh quan, môi trường bên trong và bên ngoài lớp học; đồng thời, làm tốt công tác tham mưu, công tác xã hội hóa giáo dục, đặc biệt là sự ủng hộ tích cực của các bậc phụ huynh về xây dựng cơ sở vật chất, cảnh quan trường học. Hầu hết các trường đã tạo được không gian thoáng, các phòng học bảo đảm diện tích, đủ ánh sáng, sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp, sạch sẽ. Giáo viên đã biết thiết kế góc chơi ngay tại lớp học theo hướng mở, linh hoạt, sáng tạo, có nội dung chơi, tên góc rõ ràng, phù hợp. Cũng từ việc thực hiện chuyên đề, nhiều đơn vị trường đã phát hiện những cá nhân điển hình trong việc làm đồ dùng, đồ chơi, trang trí nhóm lớp, tạo môi trường thân thiện cho giáo viên và trẻ cùng tham gia các hoạt động giáo dục. Từ đó, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ và thực hiện phong trào xây dựng trường, lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.

Lê Phong