Căng thẳng biên giới Thái Lan - Campuchia: Kinh tế vùng biên đứng trước phép thử lớn

Ngày 9/12, Thái Lan và Campuchia tiếp tục cáo buộc lẫn nhau khơi mào các vụ đụng độ mới, làm suy yếu lệnh ngừng bắn vốn mong manh do Tổng thống Mỹ Donald Trump làm trung gian. Bên cạnh những rủi ro an ninh cho khu vực, gây thương vong về người và làm thiệt hại hạ tầng cơ sở, cuộc xung đột dọc biên giới Thái Lan - Campuchia bùng phát từ tháng 6/2025 và leo thang mạnh vào cuối năm còn giáng đòn nặng nề lên hệ sinh thái kinh tế - xã hội, vốn phụ thuộc lớn vào giao thương vùng biên.

Căng thẳng biên giới Thái Lan - Campuchia khiến giao thương vùng biên suy giảm mạnh. Ảnh: Matichon.

Trước khi nổ ra căng thẳng, dải biên giới từ các tỉnh Trat, Chanthaburi, Sa Kaeo đến Surin, Si Sa Ket, Buri Ram và Ubon Ratchathani là “mạch máu thương mại” với 18 cửa khẩu hoạt động liên tục - gồm 8 cửa khẩu chính, 9 cửa khẩu tạm và 1 lối mở du lịch. Tuy nhiên, các biện pháp hạn chế qua lại được áp dụng từ giữa năm đã khiến hầu hết điểm thông thương bị đóng hoặc kiểm soát nghiêm ngặt, làm tê liệt dòng chảy hàng hóa.

Số liệu do các cơ quan kinh tế Thái Lan cung cấp cho thấy, thương mại song phương năm 2024 đạt hơn 174 tỉ baht với mức thặng dư lớn cho Bangkok. Nhưng trong 10 tháng đầu năm nay, tổng giao thương qua biên giới giảm xuống chỉ còn khoảng 95 tỉ baht, tương đương mức sụt giảm 36%. Riêng trong tháng 10, kim ngạch gần như chạm đáy, chỉ còn khoảng 9 triệu baht - mức thu hẹp gần 100%. Thiệt hại ước tính lên tới 500 triệu baht mỗi ngày.

Suy giảm thương mại lập tức xáo trộn chuỗi cung ứng. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Thái Lan - từ đồ uống, sản phẩm tiêu dùng, phụ tùng ô tô, dầu diesel đến máy móc nông nghiệp đều bị ách tắc. Ngược lại, nguồn nguyên liệu đầu vào quan trọng như sắn, phế liệu kim loại và linh kiện từ các nhà máy Campuchia cũng không thể vận chuyển kịp thời, khiến nhiều nhà sản xuất Thái Lan phải tìm nguồn thay thế với chi phí cao hơn.

Chuỗi cung ứng bị xáo trộn do căng thẳng biên giới giữa Thái Lan và Campuchia. Ảnh: Thaipost.

Thị trường lao động vùng biên càng thêm áp lực khi hàng trăm nghìn lao động Campuchia - nhóm lực lượng thiết yếu trong nông nghiệp, xây dựng và dịch vụ rời Thái Lan về nước hoặc đối mặt với hạn chế di chuyển, gây ra tình trạng thiếu nhân công, gián đoạn sản xuất và chi phí vận hành gia tăng.

Trong khi đó, du lịch - vốn là thế mạnh quanh các khu di sản như Prasat Ta Muen Thom hay khu vực gần đền Preah Vihear cũng lao dốc. Trong giai đoạn cuối tháng 7 đến đầu tháng 8/2025, lượng khách quốc tế đến Thái Lan giảm 18% so với cùng kỳ, riêng khách Campuchia gần như biến mất, kéo thiệt hại toàn ngành du lịch vùng biên xuống mức 2.900–3.000 triệu baht mỗi tháng.

Theo giới phân tích, những tác động kinh tế sâu rộng từ cuộc xung đột biên giới Thái Lan - Campuchia đang đặt ra bài toán dài hạn cho chiến lược phát triển biên giới của đất nước chùa Vàng cũng như sự ổn định kinh tế của cả khu vực.

Ngọc Liên

TNN Thailand.