Từ nghĩa cử quốc tế cao đẹp đến tình hữu nghị bền lâu

Là một trong những tỉnh có số lượng chuyên gia và quân tình nguyện đông nhất tham gia giúp đỡ cho cách mạng Campuchia giai đoạn 1979-1989, Thanh Hóa đã cùng cả nước làm nên một nghĩa cử quốc tế cao đẹp. Câu chuyện nghĩa tình đó, đến nay vẫn còn sáng mãi.

Đại hội lần thứ II, nhiệm kỳ 2020-2025, Hội Hữu nghị Việt Nam - Campuchia tỉnh Thanh Hóa.

Sự giúp đỡ chí nghĩa, chí tình

Cách đây hơn 43 năm, thể theo lời kêu gọi của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia, đề nghị Việt Nam giúp đỡ giải phóng đất nước Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, quân tình nguyện Việt Nam cùng quân và dân Campuchia đã đánh đổ chế độ Khmer Đỏ. Ngày 7-1-1979, Thủ đô Phnôm Pênh được hoàn toàn giải phóng.

Tuy nhiên, tàn quân Pôn Pốt dựa vào sự giúp đỡ bên ngoài đã dần tập hợp lại lực lượng, tổ chức phản kích, khủng bố Nhân dân Campuchia tàn bạo, đe dọa nền hòa bình của đất nước. Trước tình hình đó, thể theo nguyện vọng của Nhân dân, Nhà nước Cộng hòa Nhân dân Campuchia chính thức đề nghị Chính phủ Việt Nam để quân tình nguyện ở lại giúp bạn một thời gian. Tiếp tục với nhiệm vụ mới, quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đã tích cực giúp Nhân dân Campuchia ổn định lại cuộc sống, xây dựng lực lượng nhằm bảo vệ thành quả cách mạng đã đạt được.

Giai đoạn 1978-1989, Đảng, Nhà nước Việt Nam đã cử gần 3,5 vạn cán bộ sang giúp bạn. Trong ban lãnh đạo đoàn chuyên gia có những đồng chí là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương giữ các chức vụ Phó Thủ tướng Chính phủ, thủ trưởng các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương, Bí thư, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh... và nhiều cán bộ cấp cục, vụ có phẩm chất, năng lực sang giúp cách mạng Campuchia.

Viết nên những trang sử trên, có sự cống hiến, hy sinh của rất nhiều chuyên gia và bộ đội tình nguyện tỉnh Thanh Hóa, bao gồm cả những đồng chí nguyên là lãnh đạo của tỉnh, như đồng chí Trịnh Ngọc Bích, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh, là người từng gắn bó lâu dài với cách mạng Campuchia, đảm nhiệm vai trò Bí thư Đảng ủy đoàn chuyên gia Việt Nam tại Campuchia; hay đồng chí Lê Văn Lục, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh và nhiều đồng chí là giám đốc các sở, ngành cấp tỉnh.

Trong số đó, có những người đã hy sinh anh dũng trên đất bạn, có những người đã trở về và tiếp tục đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những hy sinh, cống hiến đó đến nay đã đi vào lịch sử song vẫn mang giá trị lớn lao, khẳng định tinh thần hữu nghị cao cả và là niềm tự hào của người Thanh Hóa nói riêng, Nhân dân Việt Nam nói chung.

Tiếp tục thắt chặt tình hữu nghị thời bình

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ giúp bạn, trở về nước, các cựu chuyên gia tiếp tục công tác trên các cương vị khác nhau. Hiện nay, các cựu quân tình nguyện, cựu chuyên gia của tỉnh Thanh Hóa hầu hết đều đang sinh hoạt trong Hội Hữu nghị Việt Nam - Campuchia, một trong 9 hội hữu nghị đã được thành lập của tỉnh. Với số lượng khoảng 2 nghìn người, chưa kể những đồng chí đang cùng tham gia hoạt động hội nhưng chưa chính thức, tổ chức hội từ cấp tỉnh đến cấp huyện là địa chỉ để những người lính, chuyên gia từng sống, chiến đấu, làm việc trên đất Campuchia gặp nhau, động viên quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống và đẩy mạnh các hoạt động nghĩa tình.

Đặc biệt hơn, thông qua hoạt động của hội, tình hữu nghị Việt Nam - Campuchia tiếp tục được khẳng định và thắt chặt. Ngay từ những ngày đầu thành lập, hội đã tập trung triển khai, thực hiện hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về đối ngoại Nhân dân, góp phần củng cố, vun đắp tình đoàn kết, hữu nghị tốt đẹp giữa Nhân dân hai nước Việt Nam - Campuchia. Đồng thời, đổi mới, phát huy vai trò và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hội trong tình hình mới.

Trải qua 2 kỳ đại hội, các hoạt động hòa bình, hữu nghị được tổ chức thường xuyên với nhiều hình thức phong phú, đa dạng góp phần quan trọng thúc đẩy tình hữu nghị đoàn kết truyền thống giữa hai nước. Có thể kể đến như hoạt động giao lưu Nhân dân nhân các ngày lễ lớn của hai nước, ngày chiến thắng chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam Việt Nam và cùng quân dân Campuchia chiến thắng chế độ diệt chủng Pôn Pốt (7-1), ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (24-6); đẩy mạnh các hoạt động nhân đạo từ thiện, tìm kiếm, đưa hài cốt liệt sĩ hy sinh tại Campuchia về nước để an táng; tuyên truyền, giáo dục truyền thống cho các thế hệ trẻ về quan hệ hữu nghị và mối quan hệ truyền thống của cách mạng hai nước, về sự đóng góp to lớn của quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam nói chung, Thanh Hóa nói riêng với sự nghiệp cách mạng của Nhân dân Campuchia; đóng vai trò “cầu nối” trong các hoạt động hợp tác thương mại...

Ngoài ra, hội đã tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức đón Đoàn đại biểu Ban đối ngoại Trung ương Campuchia đến thăm và làm việc với Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh; tổ chức đón đoàn sứ quán và lưu học sinh Campuchia đang học tập tại Việt Nam đến thăm Thanh Hóa; tham gia đoàn cựu quân tình nguyện, cựu chuyên gia và thân nhân liệt sĩ hy sinh tại chiến trường Campuchia đi thăm Campuchia.

Theo đồng chí Kim Ngọc Hiệp, Tổng thư ký Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Thanh Hóa, Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Campuchia tỉnh: Thanh Hóa là tỉnh có số lượng đông nhất bộ đội và chuyên gia sang giúp nước bạn Campuchia những năm 1979-1989. Trong số đó, có những người đi suốt 8 - 9 năm liền, có những đồng chí là nguyên lãnh đạo tỉnh cũng tham gia góp sức. Phát huy mối quan hệ ngoại giao đã được thiết lập 55 năm qua (24-6-1967 - 24-6-2022), hiện nay, Hội Hữu nghị Việt Nam - Campuchia tỉnh tiếp tục bám sát các chủ trương, định hướng của Đảng, Nhà nước, chỉ đạo của Trung ương Hội Hữu nghị Việt Nam - Campuchia, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và tỉnh Thanh Hóa, chương trình đối ngoại của tỉnh, triển khai nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, nhằm góp phần gìn giữ và phát huy mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài giữa 2 nước.

Năm 2019, Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng cho lực lượng chuyên gia Việt Nam giúp cách mạng Campuchia giai đoạn 1979-1989. Đây là niềm vinh dự, tự hào, là sự ghi nhận, đánh giá công lao, thành tích to lớn, đặc biệt xuất sắc của lực lượng chuyên gia Việt Nam trong đó có lực lượng chuyên gia của tỉnh Thanh Hóa. Cùng với những khen thưởng do Trung ương Hội và tỉnh trao tặng những năm qua, những cựu quân tình nguyện, cựu chuyên gia của tỉnh sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, góp phần cùng Đảng, Nhà nước, Nhân dân vun đắp quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị, hợp tác toàn diện Việt Nam - Campuchia ngày càng phát triển, thiết thực, hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực.

Bài và ảnh: Nguyễn Mai