Để nhà văn hóa tổ dân phố, thôn phát huy hiệu quả sử dụng

Thời gian qua, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đã đưa ra nhiều giải pháp phát huy tối đa tác dụng của nhà văn hóa (NVH), góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân, xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.

Nhà văn hóa xã Sơn Thủy (Quan Sơn).

Xã Nga An (Nga Sơn) luôn xác định hệ thống thiết chế văn hóa giữ vai trò quan trọng trong tổ chức các hoạt động tuyên truyền nhiệm vụ chính trị - xã hội ở địa phương; vì vậy, trong những năm qua, xã đã tập trung nguồn kinh phí xây dựng hoàn thành 100% NVH thôn, đầu tư các thiết bị nhằm khuyến khích người dân hội họp, thể dục, thể thao, vui chơi giải trí, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân. Hiện nay, hầu hết các NVH thôn trên địa bàn xã đều phát huy tốt hiệu quả. Đây là nơi diễn ra các cuộc họp triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với nhân dân. Ông Mai Văn Hùng, thôn Thuần Hậu cho biết: Từ khi có NVH khang trang sạch đẹp, có tường bao quanh, sân rộng, nhân dân rất tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao. Buổi sáng, các cụ trong câu lạc bộ dưỡng sinh luyện tập, chiều đến thanh niên tổ chức các hoạt động thể thao lành mạnh. Mỗi NVH có 1 tủ sách lịch sử truyền thống của địa phương, mọi người đều có thể đọc. Trong các dịp kỷ niệm lớn, sân NVH là nơi tổ chức văn nghệ buổi tối.

Cách đây 10 năm, từ chỗ toàn huyện không có xã nào đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới (NTM), đến nay 29/29 xã trên địa bàn huyện Quảng Xương đã được công nhận xã đạt chuẩn văn hóa NTM và thị trấn Quảng Xương đạt chuẩn văn minh đô thị; toàn huyện xây dựng được 282/292 khu văn hóa, thể thao thôn, phố (10 thôn sử dụng NVH liên thôn), diện tích nhà văn hóa đạt từ 300 - 1.000m2, khu thể thao đạt 500 - 3.000m2. Các trung tâm văn hóa thôn đều có tủ sách, sân bóng chuyền, sân cầu lông... Để khai thác, sử dụng hiệu quả NVH thôn, các ban, ngành, đoàn thể tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã tích cực đẩy mạnh các phong trào thể dục, thể thao, văn hóa, văn nghệ tại địa phương. Bên cạnh đó, huyện Quảng Xương cũng khuyến khích các hộ gia đình tổ chức đám cưới cho con em mình tại NVH theo nếp sống mới. Chị Nguyễn Thị Hà, thôn Ninh Dụ, xã Quảng Ninh cho biết: Việc tổ chức đám cưới ở NVH là một hình thức tích cực, với diện tích sân rộng, có chỗ ngồi, để xe, nên tôi đã mượn NVH thôn để tổ chức đám cưới cho con trai, vừa văn minh lại tiết kiệm chi phí.

Theo số liệu thống kê, tính đến hết năm 2018, toàn tỉnh có 5.625 thiết chế văn hóa, thể thao, trong đó có 9 thiết chế văn hóa, thể thao cấp tỉnh; 33 thiết chế văn hóa thể thao cấp huyện; 494/635 trung tâm văn hóa thể thao xã đạt chuẩn; xây dựng được 5.089/6.031 NVH, khu thể thao thôn, trong đó có 3.731/6.031 NVH, khu thể thao thôn đạt chuẩn, đạt tỷ lệ 61,8%. Trong những năm qua, bên cạnh việc thực hiện có hiệu quả nguồn đầu tư ngân sách, việc huy động nguồn lực của toàn xã hội cho việc xây dựng NVH và cải tạo, nâng cấp, trang bị mới các thiết chế văn hóa ở thôn, làng, khu dân cư đã được các địa phương chú trọng. Phần lớn các NVH đều phát huy hiệu quả và đóng vai trò tích cực trong các hoạt động tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn minh, giao tiếp, ứng xử văn hóa trong sinh hoạt cộng đồng và chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần nâng cao hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”. Từ khi có các NVH thôn, mọi hoạt động cộng đồng, như: Ngày hội đại đoàn kết, hội diễn văn nghệ quần chúng, trao học bổng cho học sinh, sinh viên vượt khó, học giỏi, tiễn thanh niên trong thôn lên đường nhập ngũ... đều được nhân dân ở từng thôn tổ chức. Cũng từ khi có các NVH thôn, nhân dân các xã, thị trấn ngày càng nhận thức đúng hơn về việc xây dựng các hương ước, nhờ đó, tình làng, nghĩa xóm được khơi dậy và thắt chặt thêm.

NVH luôn được nhấn mạnh như một phần không thể thiếu trong hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở, giữ vai trò quan trọng trong việc phổ biến, nâng cao tri thức, thỏa mãn nhu cầu văn hóa của người dân. Tuy nhiên, hoạt động của NVH ở một số địa phương chưa phát huy đúng tầm quy mô đầu tư xây dựng, gây tốn kém, lãng phí. Việc xây dựng và vận hành các thiết chế văn hóa mới chỉ đáp ứng được phần “vỏ”; nội dung hoạt động và công tác quản lý, vận hành thiết chế này hiện vẫn còn nhiều bất cập; hiệu quả hoạt động chưa đồng đều, một số nơi chưa phát huy tốt điều kiện cơ sở vật chất của thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động, phát huy vai trò của hệ thống NVH, hằng năm, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đều tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng, hướng dẫn nâng cao kiến thức về công tác quản lý, tổ chức hoạt động các thiết chế văn hóa, thể thao cho công chức văn hóa cấp huyện, xã; người quản lý NVH thôn, tổ dân phố nắm rõ được các văn bản chỉ đạo của Trung ương, tỉnh, quy chế về quản lý hoạt động thiết chế văn hóa, từ đó vận dụng triển khai thực hiện có hiệu quả ở địa phương phù hợp với tình hình thực tiễn. Tuy nhiên, để NVH thôn, tổ dân phố phát huy hiệu quả thì các địa phương cần phải quan tâm lồng ghép thêm nhiều hoạt động như: Xây dựng các phòng chức năng phục vụ đọc sách báo, thư viện, hoạt động truyền thanh, tập luyện các môn thể thao đơn giản... Cùng với đó là đầu tư các công trình phụ trợ, như nhà để xe, khu vệ sinh, vườn hoa; các thiết bị, bàn ghế, dụng cụ thể dục, thể thao đáp ứng nhu cầu văn hóa tinh thần của người dân.

Bài và ảnh: Trần Hằng