Thu hút, trọng dụng nhân tài

Vấn đề thu hút nhân tài dù đã được Đảng ta rất quan tâm ban hành nhiều nghị quyết, tuy nhiên thực tế việc thu hút nhân tài ở nhiều bộ, ngành, địa phương lại chưa được như mong muốn, mà rào cản lớn nhất là do chúng ta chưa có một chiến lược cụ thể, dài hơi với cơ chế đồng bộ, thống nhất để tạo ra sức hấp dẫn đủ lớn.

Ảnh minh họa.

Theo số liệu công bố trên báo chí, tại TP Hồ Chí Minh - thành phố năng động, có môi trường kinh doanh được cho là tốt nhất Việt Nam, nhưng chương trình thu hút nhân tài trong các năm từ 2018 đến 2022 lại diễn ra với kết quả là 14 trong số 19 nhà khoa học rời đi sau khi được chiêu mộ.

Thời gian qua nhiều bộ, ngành, địa phương, cơ sở đào tạo cũng xây dựng đề án gửi cán bộ đi đào tạo ở nước ngoài và kết quả là có cán bộ tìm cách ở lại sau khi đào tạo xong. Có cán bộ về nước làm việc cho xong nghĩa vụ, sau đó ra nước ngoài làm việc. Còn có những cán bộ xin nghỉ không lương, xin đền bù kinh phí đào tạo hoặc viện những lý do khác để trì hoãn việc về nước.

Mỗi năm trường đào tạo quản lý uy tín hàng đầu thế giới INSEAD đều có báo cáo đánh giá mức độ cạnh tranh về nhân tài trên toàn cầu của 134 quốc gia theo 4 tiêu chí chủ yếu gồm: Hỗ trợ (phát hiện) nhân tài; Thu hút nhân tài; Bồi dưỡng nhân tài và Giữ được nhân tài. Trong đó, Singapore thường đứng ở nhóm thứ hạng cao nhất và đứng đầu châu Á; Việt Nam đứng thứ 82, xếp sau các nước khác trong khu vực như Thái Lan, Philippines, Indonesia. Kết quả mà Singapore có được là nhờ chính sách tổng thể về trọng dụng nhân tài vốn không ngừng được cải thiện kể từ khi lập nước đến nay.

Cố Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Khoan - người kinh qua nhiều vị trí công tác và đều rất thành công, đã cho rằng việc thu hút nhân tài có thể nhìn từ bốn góc độ: Thứ nhất, phải trả lời được câu hỏi ta có thật lòng cần họ không và cần những loại nhân tài nào? Thứ hai, đã cầu hiền thì phải tạo môi trường, điều kiện cho người ta cống hiến bằng cách giao cho họ những công việc có giá trị đích thực, đòi hỏi gay gắt và đánh giá đúng công việc họ làm. Thứ ba, cần có sự đãi ngộ thỏa đáng. Người tài thường không đòi hỏi vật chất nhiều, mà điều quan trọng hơn với họ là sự tôn trọng, công bằng. Thứ tư, phải rộng lượng vì người tài hay có tật...

Việt Nam đang từng bước thay đổi cách tiếp cận thu hút nhân tài. Mới nhất, ngày 31-7-2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 899/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, với mục tiêu tổng quát là xây dựng và thực hiện có hiệu quả các chính sách, giải pháp mạnh, đột phá để thu hút và trọng dụng nhân tài cả trong và ngoài nước, đặc biệt trong các ngành, lĩnh vực mũi nhọn như khoa học - công nghệ; giáo dục và đào tạo; văn hóa; khoa học xã hội; y tế; thông tin và truyền thông, chuyển đổi số... Quyết định đề ra 15 nhiệm vụ cụ thể giao các bộ, ngành, địa phương phối hợp thực hiện. Trong chiến lược cũng đề ra những nhiệm vụ, giải pháp rất căn bản đó là khuyến khích và phát hiện, tiến cử nhân tài. Cụ thể, việc tìm kiếm nhân tài nhằm phát hiện người có phẩm chất đạo đức, lối sống chuẩn mực; có khát vọng cống hiến, phụng sự Tổ quốc và Nhân dân; có trình độ, năng lực sáng tạo vượt trội; có công trình, sản phẩm, cống hiến đặc biệt tạo nên sự tiến bộ, phát triển của một lĩnh vực, một ngành, của địa phương hoặc đất nước. Một giải pháp nữa là nâng cao chất lượng, tạo đột phá trong đào tạo, bồi dưỡng nhân tài...

Với việc phê duyệt chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, cho thấy Việt Nam đã nhận diện đúng thực trạng hiện nay và yêu cầu phát hiện, thu hút nhân tài. Thông tin này tạo ra cảm hứng rất lớn trong đội ngũ cán bộ, trí thức, hứa hẹn về một tương lai tươi sáng hơn cho đất nước, qua đó càng đòi hỏi việc tổ chức thực hiện phải khẩn trương, trách nhiệm hơn, để Việt Nam sớm trở thành điểm dừng chân thật sự của người tài.

Thái Minh