Thế giới dõi theo quyết định của Tòa án Tối cao Mỹ về thuế quan của Tổng thống Donald Trump

Ngày 5/11, Tòa án Tối cao Mỹ sẽ bắt đầu phiên thảo luận xem xét một trong những vụ kiện kinh tế gây chấn động nhất trong lịch sử hiện đại: tính hợp pháp của các mức thuế toàn cầu do Tổng thống Donald Trump áp dụng. Phiên tòa diễn ra giữa lúc các doanh nghiệp nhỏ và một số bang lập luận rằng phần lớn các mức thuế này là bất hợp pháp và nên bị hủy bỏ.

Tòa án Tối cao Mỹ sẽ ra phán quyết về chính sách quan trọng của Donald Trump trong tuần này. Ảnh: Getty Images

Nếu Tòa án đứng về phía các nguyên đơn, chiến lược thương mại “Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống Donald Trump sẽ bị đảo lộn, cùng với hàng tỷ USD thuế đã thu từ các mặt hàng nhập khẩu có thể phải hoàn trả.

Tổng thống Trump trong tuyên bố ngày 3/11 đã gọi vụ kiện này là “quyết định quan trọng nhất trong lịch sử Tòa án Tối cao Mỹ” và cảnh báo rằng thất bại có thể khiến Mỹ rơi vào “khủng hoảng kinh tế”. Tuy nhiên, ông sẽ không tham dự phiên tòa trực tiếp để tránh gây xao nhãng, dù trước đó từng cân nhắc việc xuất hiện.

Sau hai thất bại tại tòa cấp dưới, Tổng thống Trump kêu gọi tòa án Tối cao xem xét lại việc sử dụng Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp thuế “đáp trả” và thuế liên quan đến fentanyl. Chính quyền Mỹ cảnh báo rằng nếu các mức thuế này bị hủy bỏ, kinh tế và chiến lược thương mại của Mỹ có thể chịu “tác động nghiêm trọng”.

Tâm điểm tranh luận là Luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế năm 1977 (IEEPA), mà chính quyền Trump sử dụng để áp thuế. Luật này cho phép tổng thống hành động trong tình trạng khẩn cấp, nhưng các nhà phê bình cho rằng luật không đề cập đến việc áp thuế, quyền lập thuế thuộc về Quốc hội theo Hiến pháp. Hai tòa cấp dưới đã phán quyết thuế này vượt quyền hạn tổng thống.

Các mức thuế của Trump bao gồm thuế “tương xứng” với gần mọi quốc gia và các mức thuế nhắm vào Trung Quốc, Mexico, Canada. Tổng thống lý giải rằng thâm hụt thương mại và buôn lậu ma túy là những “tình trạng khẩn cấp” để áp thuế.

Tòa án Tối cao Mỹ sẽ xem xét các khiếu nại liên quan đến việc Tổng thống Trump sử dụng Đạo luật IEEPA để áp thuế quan vào ngày 5 tháng 11, tập trung vào quyền hạn khẩn cấp của Tổng thống trong thương mại. Ảnh: AP

Các doanh nghiệp Mỹ và đối tác quốc tế theo dõi sát sao phiên tòa. Với đa số bảo thủ 6-3, Tòa án Tối cao Mỹ có thể đảo ngược phán quyết của tòa cấp dưới hoặc giữ nguyên, một quyết định có thể ảnh hưởng đến hàng chục tỷ USD thuế nhập khẩu đã thu về của Mỹ và chiến lược thương mại của Mỹ trong tương lai gần.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent bày tỏ lạc quan về khả năng tòa án ra phán quyết có lợi cho chính quyền Trump.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Caroline Leavitt ngày 3/11 xác nhận trong cuộc phỏng vấn với kênh Fox News rằng, đội ngũ thương mại của Tổng thống đang khẩn trương chuẩn bị các phương án dự phòng trong trường hợp Tòa án Tối cao Mỹ tuyên bố việc áp thuế của Tổng thống Donald Trump là bất hợp pháp, song bà bày tỏ hy vọng Tòa án Tối cao sẽ “ra phán quyết đúng đắn”.

Nhật Lệ

Nguồn: Reuters, Arriang, Bussiness Insider