Khơi dậy đất phèn chua Nga Vịnh

Không những thuộc vùng chiêm trũng thường xuyên ngập úng, nhiều đồng đất xã Nga Vịnh (Nga Sơn) còn nhiễm phèn chua nên cây trồng, thủy sản cũng khó có thể phát triển bình thường. Một số hộ dân địa phương đã mạnh dạn đấu thầu, từng bước khắc phục để xây dựng thành các mô hình nông nghiệp tổng hợp cho thu nhập khá.

Màu xanh cây trái và những mô hình sản xuất đang được mở rộng trên đồng đất phèn chua xã Nga Vịnh.

Ở cánh đồng Đồng Quan của các thôn Tuân Đạo và Nghi Vịnh, những khu sản xuất đang phủ xanh một vùng đất mà trước kia gần như hoang hóa. Bởi lẽ, đây là cánh đồng nhiễm phèn, đất chua nên các đối tượng cây trồng khó phát triển, lại thường xuyên ngập úng vào mùa mưa nên người dân không mặn mà cày cấy. Gần chục năm trở lại đây, địa phương kêu gọi người dân tích tụ để xây dựng thành các trang trại, gia trại tổng hợp, những người đi đầu đã thành công sau nhiều năm khắc phục những bất lợi trong sản xuất.

Mô hình kinh tế tổng hợp lớn nhất tại đây thuộc về gia đình ông Đỗ Văn Dũng, người ở thôn Nghi Vịnh. Từ năm 2016, ông Dũng đã mạnh dạn dồn đổi đất sản xuất cơ bản của 3 gia đình anh em họ hàng không mặn mà sản xuất để hình thành khu gia trại hơn 6.000m2 này.

“Cánh đồng nhiễm phèn nặng, chỉ cần lội nước đã bị nhuộm vàng cả chân, nhưng tôi vẫn quyết tâm cải tạo. Ban đầu là vay mượn và thuê máy xúc đào 2 ao với tổng diện tích 1.000m2, vừa nuôi cá, vừa lấy đất tôn cao nền khu sản xuất tránh ngập lụt. Giai đoạn đầu, nhiều loại cây trồng còn không sống nổi, hoặc mãi không lớn. Tuy nhiên, tôi vẫn quyết tâm hành trình rửa đất, bón các loại phân chuồng, phân hữu cơ trong nhiều năm để cải tạo”, ông Dũng kể lại.

Cũng theo ông Dũng, đến các loài cá nước ngọt nuôi trong ao cũng chậm phát triển. Sau mỗi đợt mưa lớn, nước chua chảy xuống, nhiều lứa cá còn chết trắng bụng. Thế rồi những bờ ao được ông đắp cao thêm tránh nước chua thâm nhập vào trong những mùa mưa. Ngoài miệt mài rải vôi bột để cải tạo, bờ ao cũng được ông trồng cỏ và che rơm rạ để tránh nước thẩm thấu sâu vào phần đất xung quanh, ngăn nước chua mặn chảy ra ao.

Do thủy sản và cây trồng kém hiệu quả, ông lấy hoạt động chăn nuôi làm hướng đi chính để có thu nhập và duy trì phát triển mô hình. Thế rồi, từng đàn gà thả vườn, đàn ngan, vịt quanh năm đẻ trứng, gần 10 con lợn được duy trì. Chỉ vỏn vẹn 2 lao động, vợ chồng ông còn tận dụng nguồn cỏ quanh gia trại để nuôi một vài con bò mỗi năm.

Nguồn chất thải trong chăn nuôi được ủ hoai mục làm phân bón, rồi nhiều cây trồng được ông thử nghiệm thành công, mua giống trồng đại trà. Đến nay, khu sản xuất tổng hợp của ông Đỗ Văn Dũng đã có hàng chục bóng dừa Bến Tre, những khu trồng bưởi da xanh và bưởi Diễn trồng rải rác khắp khu đất. Theo ông, đây đều là những cây trồng có thể chịu được mặn và chua nên tất cả đều đã cho quả, nâng cao hiệu quả kinh tế cho gia đình.

Gần đó, một số hộ dân thôn Tuân Đạo cũng đào ao, trồng cây ăn quả và phát triển nuôi vịt với số lượng hàng nghìn con mỗi lứa. Những khu trồng dừa, trồng mít, bưởi... lần lượt phát triển trong những năm gần đây. Màu xanh của cây trồng và sự nhộn nhịp của các hoạt động sản xuất đã tạo nên diện mạo mới cho một khu đồng vốn hoang hóa và ngập lụt thường xuyên trước đây.

Thông tin từ UBND xã Nga Vịnh cho biết, trên những cánh đồng nhiễm phèn của xã hiện đã phát triển được 10 mô hình kinh tế tổng hợp, trong đó 5 mô hình có diện tích từ 2.500m2 trở lên. Điển hình như mô hình của gia đình các ông: Mai Văn Bình, Đinh Văn Dự, Mai Xuân Kính, Đỗ Văn Dũng...

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Nga Vịnh Lê Văn Dự: “Những mô hình ở đây chủ yếu lấy công làm lãi, tuy khó so sánh được lợi nhuận với nhiều nơi khác, song đã khơi dậy được quỹ đất phèn chua, giải quyết việc làm và thu nhập cho nhiều lao động địa phương”.

Bài và ảnh: Linh Trường