Hướng đến chuyển đổi xanh

Đến trang trại Vinamilk Green Farm Thanh Hóa thuộc Công ty TNHH MTV bò sữa Thống Nhất Thanh Hóa, chúng tôi thực sự ấn tượng về một không gian xanh, môi trường trong lành và thoáng đãng. Ông Vũ Đức Huy, Giám đốc trang trại Vinamilk Green Farm Thanh Hóa, cho biết: Hiện trang trại đang nuôi 8.000 con bò sữa với lượng chất thải khoảng 50 tấn/ngày. Với mục tiêu “không còn gì bị loại bỏ”, trang trại đã áp dụng nghiêm ngặt nguyên tắc: “Đầu ra của quá trình này được tận dụng triệt để, để làm đầu vào cho quá trình khác, từ đó giảm khai thác tài nguyên, chi phí xử lý chất thải và ô nhiễm môi trường”.

Tỷ lệ cây xanh che phủ tại trang trại Vinamilk Green Farm Thanh Hóa, thuộc Công ty TNHH MTV bò sữa Thống Nhất Thanh Hóa chiếm 70% diện tích khuôn viên trang trại.

Thực hiện nguyên tắc này, trang trại đã đầu tư, xây dựng hệ thống xử lý chất thải với kinh phí 1.175 tỷ đồng. Nhờ đó, toàn bộ chất thải được thu gom tự động, vận chuyển qua hệ thống mương kín về khu tập kết. Tại đây, chất thải sau khi được bơm lỏng sẽ chuyển qua máy tách thành 2 dạng: rắn và lỏng. Nguồn phân rắn, được ủ hoai theo công nghệ của Nhật Bản để chuyển hóa thành nguồn dinh dưỡng hữu cơ, thay thế cho phân hóa học và phân bón vô cơ.

Nguồn phân lỏng được xử lý yếm khí tại hồ biogas cho ra khí metan dùng để làm năng lượng chạy máy sấy cỏ, đun nước thanh trùng sữa cho bê, sấy khăn và quần áo... Riêng nguồn nước còn lại sẽ tiếp tục trải qua nhiều công đoạn như sục khí, bể lắng cặn, lọc, tách cặn... để có thể tái sử dụng vào việc rửa chuồng và cải tạo đất.

Theo ông Huy, nguồn phân hữu cơ này không chỉ được sử dụng bón cho 350ha trồng cỏ và ngô phục vụ chăn nuôi mà còn sử dụng bón cho cây xanh và các loại cây ăn quả khác với tỷ lệ cây xanh được trồng chiếm tới 70% diện tích trong khuôn viên trang trại. Qua sử dụng nguồn phân này vừa giúp trang trại tiết kiệm được khoản chi phí lớn dùng mua phân bón hóa học, đồng thời giúp đất tơi xốp, cây trồng phát triển xanh tốt, đặc biệt khi bón cho cây ăn quả, chất lượng quả rất ngon.

Ngoài sử dụng trong trang trại, nhiều hộ dân khác canh tác theo hướng hữu cơ đã đặt mua với số lượng lớn. Đặc biệt, năm 2023, nguồn nước thải sau xử lý của trang trại đạt quy chuẩn QCVN 01-195:2022/BNNPTNT về nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng, trang trại đã đầu tư hệ thống máy bơm cung cấp miễn phí nguồn tài nguyên này cho các hộ dân trong chương trình liên kết trồng ngô sinh khối với diện tích 200ha, để tưới cải tạo đất trồng cho các cánh đồng ngô.

Theo quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Thanh Hóa có 23 phân khu khu công nghiệp tại Khu Kinh tế Nghi Sơn và có 19 khu công nghiệp. Hiện Khu Kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp (KKTNS&CKCN) đã thu hút được 731 dự án, trong đó có 75 dự án đầu tư FDI và 656 dự án đầu tư trong nước (số liệu tính đến tháng 1/2025 tại hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Ban Quản lý KKTNS&CKCN tỉnh).

Với quy mô sản xuất lớn và tập trung, các KCN thường chiếm tỷ lệ lớn trong tổng lượng khí nhà kính và ô nhiễm môi trường do hoạt động sản xuất công nghiệp. Do đó, chuyển đổi xanh là yêu cầu bắt buộc, đảm bảo phát triển bền vững, phù hợp với chiến lược tăng trưởng xanh của địa phương. Đồng thời, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp FDI, trong việc lựa chọn KCN xanh để đầu tư. Mặt khác thực hiện chuyển đổi xanh còn góp phần cùng Chính phủ thực hiện Cam kết Netzero vào năm 2050.

Hướng đến chuyển đổi xanh, thời gian qua Ban Quản lý KKTNS&CKCN đã triển khai, thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của Trung ương, các bộ, ngành liên quan về thực hiện chuyển đổi xanh. Tại các KCN, nhiều doanh nghiệp đã chủ động gắn sản xuất với bảo vệ môi trường. Ngoài đạt tỷ lệ cây xanh trong khuôn viên theo quy định, một số doanh nghiệp đã tái chế một phần chất thải, giảm lượng chất thải ra môi trường như Công ty CP Môi trường Nghi Sơn, ngoài đã tận dụng các phi sắt hoặc nhựa thu gom từ Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn tái chế, sử dụng làm thành thùng rác, cấp cho khách hàng, công ty còn tái chế dầu thải thành nguồn nước phục vụ hoạt động của đơn vị... Việc tái chế này, vừa tiết kiệm được chi phí sản xuất, giảm chất thải ra môi trường, đồng thời góp phần vào chuyển đổi xanh.

Chuyển đổi xanh vừa giúp cho việc cải thiện, phát triển môi trường bền vững, đồng thời mang lại nhiều lợi ích cho chính doanh nghiệp. Song chưa được nhiều doanh nghiệp hưởng ứng, một phần do năng lực tài chính có hạn, mặt khác, nhận thức về chuyển đổi xanh còn nhiều hạn chế. Vì vậy, để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi xanh, theo ý kiến từ phía chuyên gia: Ngoài hỗ trợ khuyến khích các doanh nghiệp trong KCN nguồn vốn vay ưu đãi để đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất, sử dụng tối đa các nguồn lực và giảm thiểu đến mức thấp nhất những ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận với các phương thức sản xuất tiên tiến, cải tiến công nghệ để sản xuất sạch hơn. Đồng thời, tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn để nâng cao trình độ, năng lực cho cán bộ, công chức; hỗ trợ về kỹ năng, kỹ thuật trong giám sát và đánh giá các tác động của hoạt động của KCN tới môi trường. Từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt là tuân thủ các tiêu chí của KCN xanh.

Bài và ảnh: Minh Lý