Nét mới trong quy hoạch xã Quảng Nham thành khu đô thị du lịch

Một dự án đô thị du lịch tầm cỡ đã được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết trên diện tích toàn bộ xã Quảng Nham và một phần nhỏ các xã Quảng Lợi (nay là xã Tiên Trang) và Quảng Thạch (Quảng Xương). Tuy nhiên, đa phần cư dân địa phương vẫn được giữ nguyên chỗ ở và nghề nghiệp sinh kế. Đó chính là nét mới trong quy hoạch Khu đô thị du lịch ven biển rộng tới 546 ha này.

Xã Quảng Nham với đặc thù đất cát nên khó khăn trong phát triển cây trồng nhưng 3 bên giáp sông và biển thuận lợi phát triển du lịch.

Kỳ vọng khu đô thị du lịch hiện đại

Quảng Nham – một xã gần như thuần ngư với nghề khai thác hải sản lâu đời của các thế hệ cư dân ven biển. Toàn xã nằm trên một doi đất nhô ra với 3 bên được bao bọc bởi biển và đoạn cuối dòng sông Yên nơi cửa biển Lạch Ghép. Ngoài những bãi nuôi ngao thuộc các vùng lầy ven sông, đất đai nơi đây chủ yếu là cát chỉ hợp với cây phi lao. Khó khăn trong phát triển các cây trồng nông nghiệp, nhưng “bán đảo” 3 bề là sông nước này lại có tiềm năng du lịch rất lớn nếu được đầu tư bài bản.

Nhận thấy được tiềm năng to lớn ấy, nhất là sắp tới có Dự án Đường bộ ven biển chạy qua, UBND tỉnh Thanh Hóa vừa phê duyệt chi tiết tỷ lệ 1/500 ven biển tại hai xã Quảng Nham và Quảng Thạch (Quảng Xương). Theo đó, khu vực nghiên cứu quy hoạch chi tiết có diện tích 546 ha, gồm toàn bộ xã Quảng Nham và một phần nhỏ các xã Tiên Trang và Quảng Thạch. Hiện tỉnh đang kêu gọi đầu tư và đã có một tập đoàn lớn tại Hà Nội quan tâm, khảo sát.

Theo quy hoạch chi tiết, khu đô thị du lịch này được chia làm 5 phân khu chức năng riêng biệt. Khu A dành cho phát triển khu dân cư mới, có phạm vi, ranh giới chủ yếu là diện tích một phần các xã Quảng Thạch và Quảng Nham, Tiên Trang. Tổng diện tích khu chức năng này khoảng 872.249,1m2 để xây dựng các khu dân cư mới, khu tái định cư, dân cư cải tạo. Khu B chính là các khu dân cư hiện nay, với diện tích 1.637.320,7m2, nhưng sẽ được cải tạo theo hướng hiện đại về kiến trúc. Khu vực này trải dài trên cả diện tích 3 xã, nhưng phần lớn nằm ở xã Quảng Nham, dự kiến sẽ được phát triển thành khu du lịch văn hóa cộng đồng, gắn với trải nghiệm làng nghề ngư nghiệp.

Khu C trong quy hoạch chính là vùng phát triển mới các nhà hàng, khách sạn và khu nghỉ dưỡng, có quy mô diện tích 976.602,9m2. Phạm vi, ranh giới bao gồm một phần diện tích xã Quảng Nham, phân bố gần ven biển và ven sông. Khu D được định hướng để trở thành khu nghỉ dưỡng và sân golf quốc tế cao cấp với quy mô diện tích 975.668,7m2. Khu E là khu du lịch mặt nước, bãi tắm với tổng diện tích 998.362,1m2.

Dịch vụ du lịch và dân cư phát triển tương hỗ

Có thể nhận thấy sự khác biệt trong quy hoạch khu đô thị du lịch này là các dịch vụ cũng như hạ tầng du lịch phát triển xen giữa các khu dân cư hiện tại. Điều này mang lại hy vọng sẽ thuận lợi trong giải phóng mặt bằng bởi sự ảnh hưởng đến đời sống và sinh kế truyền thống là nghề biển của cư dân địa phương là không lớn. Thậm chí, họ còn được hưởng lợi bởi quy hoạch nhiều bến neo đậu tàu thuyền khá hiện đại và đẹp mắt về mặt kiến trúc. Chính nghề biển truyền thống của cư dân địa phương càng có cơ hội phát triển hơn bởi các hoạt động du lịch cộng đồng, trải nghiệm nghề biển cho du khách cũng sẽ được triển khai.

Trong tất cả các hộ dân thuộc vùng quy hoạch, dự kiến có khoảng 700 hộ, chiếm một phần nhỏ phải di dời để phát triển các công trình công cộng, hệ thống giao thông, các hạ tầng du lịch lớn. Tuy nhiên, người dân được lựa chọn tái định cư với hình thức xen cư ngay tại địa phương mình đang sinh sống, nên không ảnh hưởng đáng kể đến sinh kế lâu nay. Trong phát triển các tuyến giao thông, quy hoạch cũng đề cập cụ thể đến việc mở rộng thêm các tuyến đường làng, ngõ xóm hiện tại, xây dựng mới các tuyến giao thông chính để xứng tầm của khu du lịch tầm cỡ.

Quy hoạch cũng dành cả một mục cho thiết kế, cải tạo các khu dân cư hiện tại. Trong đó, sẽ chỉnh trang và cải tạo tại chỗ 10 nhà văn hóa của các thôn: Thắng, Thuận, Hải, Thanh, Điền, Thạch Hải, Đông, Trung thuộc xã Quảng Nham. 2 nhà văn hóa của các thôn Bình và thôn Thạch Nam cùng xã cũng sẽ được hỗ trợ xây dựng ở vị trí mới do ảnh hưởng của việc mở đường giao thông theo quy hoạch. 3 nhà văn hóa sẽ được xây mới cho các khu tái định cư và dân cư mới. Khi quy hoạch được thực hiện, cư dân địa phương cũng được hưởng lợi bởi dự kiến sẽ được xây dựng thêm các hệ thống thoát nước chống ngập úng, cung cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Trên thực tế, đã có nhiều khu đô thị du lịch rất khó khăn trong giải phóng mặt bằng bởi cư dân địa phương phải nhường đất cho nhà đầu tư xây dựng các công trình. Nhiều nơi trong số đó, người dân mất sinh kế bền vững bởi phải tái định cư đi một nơi xa, không phù hợp để phát triển được nghề cũ. Qua quy hoạch này, kỳ vọng về một khu du lịch hiện đại phát triển.

Bài và ảnh: Linh Trường