Văn hóa chung cư: Vấn đề cần được quan tâm

Cùng với quá trình đô thị hóa, chung cư đang là mô hình tất yếu ở các đô thị. Với nhiều tiện ích, văn minh, hiện đại, các căn hộ chung cư đang là lựa chọn của nhiều người dân. Tuy nhiên, những hành động thiếu ý thức, văn hóa ứng xử thấp kém của một bộ phận người dân ở chung cư đang trở thành vấn đề bức xúc. Thực tế này đặt ra vấn đề cần phải xây dựng văn hóa chung cư.

Chung cư AT home, phường Đông Hương (TP Thanh Hóa) hướng đến xây dựng môi trường sống văn minh, hiện đại. Ảnh: Thùy Linh

“Khoảng trống” trong văn hóa, ứng xử

Bề ngoài chung cư đang phát triển theo hướng hiện đại, văn minh, sạch sẽ, tiện lợi. Nhưng thực tế, chưa hẳn đã như vậy. Ghi nhận tại một số chung cư, tình trạng những hành vi “kém duyên”, thiếu ý thức vẫn luôn hiện hữu.

Cách đây không lâu, tại chung cư Tecco, phường Đông Vệ (TP Thanh Hóa), hình ảnh một quả dừa rơi từ trên cao xuống một chiếc xe ô tô, làm kính của chiếc xe vỡ tan đã khiến người dân hoang mang và bức xúc. Bà T.T.H. - cư dân sống tại chung cư Tecco chứng kiến cảnh tượng này, chia sẻ: “Tôi đang dẫn cháu chơi dưới sân chung cư, tiếng rơi mạnh khiến tôi giật mình ôm chặt lấy cháu. May thay, quả dừa không rơi vào người trẻ con đang chơi dưới sân”. Đây quả là một hành vi thiếu ý thức cần lên án. Còn anh T.M.T. cho biết: “Những vụ việc như thế này tại đây không phải hiếm gặp. Có lần tôi và con đang chơi dưới sân chung cư thì bị nước từ tầng trên đổ xuống, việc làm này khiến tôi thật sự bức xúc...”.

Những vụ việc tương tự cũng thường xuyên xảy ra tại chung cư AT home (phường Đông Hương). Chị L.T.N. - cư dân AT home, chia sẻ: “Ở trong môi trường tập thể nhưng nhiều người dân ý thức rất kém, tiện tay vứt rác qua ban công, rác rơi xuống những nhà phía dưới. Ban công nhà tôi thường xuất hiện mì tôm, cơm nguội, tàn thuốc lá không biết từ đâu “bay” vào!?”.

Không chỉ vứt rác, hắt nước, nhiều chuyện bức xúc như nôn mửa, nuôi thú cưng, mở nhạc ầm ĩ tại chung cư cũng gây bức xúc cho cư dân. Sống tại chung cư Phú Sơn khoảng 2 năm nhưng chị N.T.T. rất bức xúc với hàng xóm vì thường xuyên mở nhạc to, tổ chức ăn uống ầm ĩ. Chị T. chia sẻ: Mỗi người có một sở thích riêng, nhưng khi sống trong môi trường tập thể thì nên có ý thức. Đôi lúc muốn yên tĩnh nghỉ ngơi sau những giờ làm việc căng thẳng cũng khó khăn. Thậm chí, nhiều người nuôi chó, mèo không nhốt lại, thả chúng đi vệ sinh lung tung ngay ở lối đi lại mà không dọn. Nhiều người bức xúc đã góp ý nhưng đâu rồi cũng vào đó.

Những hành vi thiếu ý thức gây ảnh hưởng đến môi trường tập thể không chỉ diễn ra một vài lần, mà đã xuất hiện trong thời gian dài nhưng vẫn không có cách giải quyết triệt để. Điều này đã đặt ra vấn đề về việc hình thành văn hóa chung cư, văn hóa ứng xử cho mỗi cư dân sống tại các chung cư.

Cần tạo dựng lối sống văn minh

Hiện nay, TP Thanh Hóa có khoảng 10 cụm nhà chung cư với hàng chục nghìn người dân đến từ mọi vùng, miền trong và ngoài tỉnh sinh sống. Sự khác biệt về lối sống, tập quán, đặc biệt là thói quen, lối sống tùy tiện, thiếu văn hóa đã làm xuất hiện những hành vi “kém duyên” tại các chung cư. Hầu hết, các chung cư đã xây dựng bản nội quy, quy tắc ứng xử, song việc xả rác bừa bãi, mở âm thanh quá giờ quy định, âm lượng quá lớn; nghịch chuông báo cháy khiến mọi người chạy tán loạn; tranh nhau chỗ đậu xe, “lời qua, tiếng lại” dẫn đến đánh nhau,... vẫn xảy ra tại các chung cư.

Những hành vi xấu, kém văn hóa đều bị phản đối, lên án, tuy nhiên, việc xử lý các hành vi này lại gặp nhiều khó khăn. Chị Lê Thị Dung, Ban Quản lý chung cư Tecco, chia sẻ: Việc tự ý bấm nút báo cháy, xả rác ở không gian chung, qua ban công là hành vi tùy tiện đáng lên án. Để hạn chế tình trạng trên, ban quản lý chung cư đã lắp camera giám sát. Tuy nhiên, từ độ cao khó có thể phát hiện chính xác tất cả các trường hợp gây ra những hành vi thiếu ý thức như vậy. Nếu phát hiện chính xác nhà nào vi phạm, ban quản lý cũng chỉ nhắc nhở mà không thể xử phạt, thậm chí những trường hợp gây ảnh hưởng đến tài sản cũng khó xử lý. Bởi, chưa có chế tài xử phạt những hành vi này...

Để ngăn chặn những hành vi “kém duyên” nói trên, góp phần xây dựng văn hóa chung cư, tạo dựng môi trường sống an toàn, văn minh, mỗi người dân cần nâng cao ý thức, trách nhiệm, luôn thể hiện sự văn minh, văn hóa trong cách nghĩ, cách làm, ứng xử hòa nhã trong mọi hoàn cảnh, nhất là khi sống tại không gian chung chiếm phần nhiều. Cùng với đó, các cơ chức năng, đặc biệt là chính quyền địa phương và ban quản lý các khu chung cư cần đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân tổ chức, xây dựng lối sống văn hóa, văn minh; tổ chức các hoạt động nhằm tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống, văn hóa gia đình, tôn vinh những gia đình tiêu biểu.

Để văn hóa chung cư dần đi vào nền nếp, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 02/2016/TT-BXD về quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư. Trong đó nội quy quản lý, sử dụng nhà chung cư có những điều quy định chặt chẽ đối với chủ sở hữu, người sử dụng, người tạm trú và khách ra vào chung cư; các hành vi bị nghiêm cấm trong việc sử dụng nhà chung cư; sử dụng phần sở hữu chung của nhà chung cư; trách nhiệm của ban quản lý nhà chung cư và của cư dân. Đây có thể được coi là công cụ pháp lý quan trọng, là cơ sở để xây dựng văn hóa chung cư. Tuy nhiên, để thông tư này đi vào cuộc sống, cần nhiều cuộc trao đổi, tọa đàm, tham khảo ý kiến giữa nhà đầu tư và cộng đồng cư dân, sự vào cuộc của cơ quan chức năng, trong đó hai chủ thể quan trọng nhất vẫn là cư dân và chủ đầu tư. Bởi lẽ, để xây dựng được nếp sống văn hóa ở chung cư thì trước hết phải có những quy định, chế tài xử lý phù hợp, công bằng, được sự đồng thuận của cộng đồng. Nhờ đó, văn hóa chung cư mới thật sự thấm sâu và nhận được sự đồng tình, ủng hộ cũng như tự nguyện thực hiện của mọi cư dân.

Thùy Linh