Giải “bài toán” việc làm cho lao động hồi hương

Dịch COVID-19 lần thứ 4 bùng phát khiến nhiều lao động là người Thanh Hóa đang làm việc tại các tỉnh, thành “ồ ạt” trở về quê. Trong số hàng trăm nghìn lao động hồi hương có không ít người chọn ở lại quê nhà lập nghiệp. Để giải bài toán việc làm cho người lao động, tỉnh đã ban hành phương án đào tạo nghề, giải quyết việc làm, hỗ trợ sinh kế cho lao động hồi hương.

Công ty may Hoàng Tùng (huyện Nông Cống) sẵn sàng tiếp nhận lao động hồi hương. Ảnh: Mai Phương

Thực trạng từ những con số

Với số lượng lao động làm việc ở tỉnh ngoài trên 330.000 người, độ tuổi chủ yếu từ 15 - 35 chiếm 65%, lao động nữ chiếm trên 50%. Phần lớn họ làm nghề tự do hoặc làm việc trong các khu công nghiệp, khu kinh tế tại các tỉnh, thành phố lớn, như: Hà Nội 77.500 người, Bình Dương 48.000 người, TP Hồ Chí Minh 43.200 người, Bắc Ninh 25.000 người, Đồng Nai 12.500 người... Theo số liệu báo cáo, cập nhật của các huyện, thị xã, thành phố, số người Thanh Hóa trở về từ vùng dịch từ ngày 27-4-2021 đến nay là trên 200.000 người. Trong đó, lao động có nhu cầu giải quyết việc làm, đào tạo nghề là 42.566 người (1.101 người có nhu cầu đào tạo nghề, chủ yếu là nghề lái xe ô tô, may công nghiệp, xây dựng, điện dân dụng, điện lạnh, cơ khí, hàn, điện tử, điện nước...; 2.119 người có nhu cầu vay vốn giải quyết việc làm, với tổng số vốn đề nghị vay là trên 169 tỷ đồng). Nhiều địa phương có số lao động trở về từ vùng dịch lớn, như: huyện Triệu Sơn gần 9.200 người trong đó có 378 người có nhu cầu học nghề, 2.125 người có nhu cầu việc làm và 221 người có nhu cầu vay vốn tự tạo việc làm; huyện Thiệu Hóa có 7.365 người, trong đó có 4.582 người có nhu cầu việc làm và 221 người có nhu cầu vay vốn tự tạo việc làm; huyện Quảng Xương có 14.133 lao động, trong đó có 19 người có nhu cầu học nghề, 374 người có nhu cầu việc làm và 77 người có nhu cầu vay vốn tự tạo việc làm; thị xã Nghi Sơn có 10.310 lao động, trong đó có 24 người có nhu cầu học nghề, 251 người có nhu cầu việc làm, 96 người có nhu cầu vay vốn...

Nhằm hỗ trợ cho đối tượng lao động nay, UBND tỉnh đã ban hành Phương án số 198/PA-UBND về đào tạo nghề nghiệp, giải quyết việc làm cho người lao động trở về từ vùng dịch sau khi thực hiện xong việc cách ly. Điều đáng nói, Thanh Hóa là tỉnh đầu tiên trong cả nước ban hành được phương án trên, cho nên đã tạo được sự đồng tình, phấn khởi của Nhân dân, cộng đồng các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh.

Để người lao động “an cư lạc nghiệp” tại quê hương

Ngay sau khi Phương án số 198 được ban hành, các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã nhanh chóng triển khai, chỉ đạo các xã, thị trấn rà soát, khảo sát nắm bắt nhu cầu và tập trung giải quyết việc làm, tạo sinh kế cho người lao động. Song song với thực hiện Phương án số 198, các sở, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị trong tỉnh có liên quan tích cực triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, đề án, chính sách hỗ trợ, thúc đẩy phát triển thị trường lao động. Thực hiện các giải pháp hỗ trợ kết nối cung - cầu lao động; tạo điều kiện thuận lợi, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh và người lao động bảo đảm phù hợp với tình hình, diễn biến của dịch bệnh COVID-19 trên địa bàn. Thường xuyên theo dõi, nắm bắt nhu cầu tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp để có giải pháp hỗ trợ, cung ứng lao động, khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động, góp phần ổn định sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và bảo đảm đời sống cho người lao động.

Phát huy vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp với người lao động, thời gian qua, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Thanh Hóa (Sở Lao động - Thương binh và Xã hội) đã tổ chức 34 phiên giao dịch việc làm, phối hợp với các đơn vị, doanh nghiệp có nhu cầu tiến hành phỏng vấn, tuyển dụng lao động. Tư vấn việc làm, xuất khẩu lao động và các chế độ, chính sách liên quan đến lao động - việc làm cho gần 125.000 lượt người; hỗ trợ giới thiệu 30 doanh nghiệp xuất khẩu lao động về các huyện, thị xã, thành phố để tuyển chọn lao động đưa đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài. Các khu công nghiệp, khu kinh tế, cụm công nghiệp, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh cũng tạo mọi điều kiện để người lao động trở về từ vùng dịch có cơ hội tìm được việc làm phù hợp với trình độ tay nghề, sức khỏe, độ tuổi, giới tính. Ngân hàng Chính sách xã hội tạo điệu kiện hỗ trợ người lao động trở về từ vùng dịch vay vốn ưu đãi với mức 100 triệu đồng/người để tự tạo việc làm.

Với những giải pháp thiết thực, cách làm linh hoạt của các địa phương và các ngành chức năng trong tỉnh, đến nay đã có 23.000 lao động được tạo việc làm; số lao động đi làm việc tại các tỉnh phía Bắc là 4.700 người; số lao động được vay vốn giải quyết việc làm là 73 người, với tổng số tiền đã giải ngân là 5,515 tỷ đồng. Bà Vũ Thị Hương, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, cho biết: Do tập trung thực hiện các giải pháp ổn định, phát triển thị trường lao động, cùng với việc triển khai có hiệu quả Phương án số 198/PA-UBND ngày 2-9-2021 của UBND tỉnh về đào tạo nghề nghiệp, giải quyết việc làm cho người lao động trở về từ vùng dịch sau khi thực hiện xong cách ly, nên đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh đã tạo việc làm mới cho 56.230 lao động, đạt 95,3% mục tiêu kế hoạch năm và bằng 111,3% so với cùng kỳ năm 2020. Ước năm 2021, toàn tỉnh giải quyết việc làm mới cho trên 67.000 lao động, vượt 13,6% mục tiêu kế hoạch đề ra.

Tiếp tục thực hiện các giải pháp căn cơ

Theo khảo sát, nhu cầu tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh hiện nay là khoảng trên 35.000 người. Do yêu cầu về trình độ chuyên môn kỹ thuật không cao, chủ yếu là lao động phổ thông nên khả năng đáp ứng nhu cầu lao động của các doanh nghiệp là khoảng 90% - 95%. Tới đây, dự kiến tỉnh sẽ chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương tổ chức khoảng 40 lớp đào tạo nghề cho những lao động có nhu cầu.

Với những thuận lợi cùng khó khăn và thách thức đan xen, các sở, ngành, địa phương, đơn vị chức năng cần tiếp tục tăng cường kết nối cung - cầu lao động; hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp tuyển dụng lao động để khôi phục và phát triển sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 theo Nghị quyết số 68/NQ-CP, Nghị quyết số 116/NQ-CP, Nghị quyết số 126/NQ-CP của Chính phủ và Phương án số 198 của UBND tỉnh. Phối hợp hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho lao động hồi hương tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi giúp tăng cường khả năng và cơ hội tiếp cận với việc làm. Tập trung phát triển mạng thông tin việc làm, dự báo thị trường lao động theo vùng miền, theo từng lĩnh vực, ngành nghề để nâng cao hiệu quả kết nối cung - cầu lao động. Tăng tần suất và đa dạng hóa hình thức tổ chức các phiên giao dịch việc làm định kỳ, lưu động và trực tuyến bảo đảm phù hợp với tình hình, diễn biến của dịch bệnh COVID-19. Phối hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu lao động có đơn hàng việc làm ổn định, thu nhập tốt về các địa phương trong tỉnh tuyển chọn lao động đưa đi làm việc ở nước ngoài...

Tin rằng, trong bối cảnh dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, khó lường thì phương án đào tạo nghề, giải quyết việc làm, cùng các giải pháp căn cơ, lâu dài sẽ giúp người lao động có nguyện vọng làm việc tại địa phương sẽ yên tâm làm ăn, ổn định cuộc sống ngay tại quê hương.

Mai Phương