Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn có phá kênh thủy lợi?

Liên quan đến thông tin Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn tự ý phá kênh chính hồ chứa nước Quế Sơn khi thi công Dự án Nhà máy Cơ khí công nghệ cao Nghi Sơn được dư luận quan tâm những ngày qua, phóng viên Báo Thanh Hóa đã thực hiện khảo sát hiện trường, đồng thời làm việc với nhiều bên liên quan để tìm hiểu, phản ánh đầy đủ sự việc.

Doanh nghiệp chấp hành đúng trình tự về thủ tục đầu tư xây dựng

Dự án Nhà máy Cơ khí công nghệ cao Nghi Sơn được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư ngày 27/6/2023, với mục tiêu sản xuất các loại cấu kiện kim loại, gia công cơ khí và lắp đặt máy móc, thiết bị công nghiệp cung cấp cho các dự án, công trình của Việt Nam và hướng tới xuất khẩu. Quy mô dự án sử dụng khoảng hơn 10 ha, với công suất 50.000 tấn sản phẩm/năm. Địa điểm xây dựng nhà máy tại phường Mai Lâm (thị xã Nghi Sơn).

Dự án Nhà máy Cơ khí công nghệ cao Nghi Sơn đang được tập trung máy móc, nhân lực để thi công, phấn đấu hoàn thành trong quý I/2025.

Sau khi được chấp thuận chủ trương đầu tư, doanh nghiệp (DN) đã phối hợp với các cơ quan, ban, ngành của tỉnh thực hiện đầy đủ trình tự, thủ tục pháp lý liên quan để triển khai xây dựng dự án, đưa vào hoạt động đúng tiến độ đề ra. Điển hình như, DN được thông báo kết quả thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi tại Văn bản số 497/BQLKKTNS&KCN-QLXD ngày 23/4 của Ban Quản lý KKTNS và các KCN; được cấp Giấy chứng nhận số 216/TD-PCCC ngày 4/4/2024 của Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH - Công an tỉnh Thanh Hóa thẩm duyệt thiết kế và phòng cháy chữa cháy.

Ngày 4/5/2024, DN được Ban Quản lý Khu Kinh tế Nghi Sơn (KKTNS) và các Khu công nghiệp (KCN) cấp giấy phép xây dựng nhà máy.

Ông Võ Nguyên Giáp, Tổng Giám đốc Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn, cho biết: “Mặc dù rất nôn nóng tổ chức khởi công do thời điểm bàn giao mặt bằng sạch đã chậm 4 tháng so với kế hoạch (31/12/2023). Tuy nhiên, hiện trạng mặt bằng khi giao đất và cấp phép xây dựng, người dân sắp thu hoạch lúa nên chúng tôi đã chờ thêm 10 ngày để bà con thu hoạch xong mùa vụ mới tổ chức tiến hành thi công”.

Mương đất được Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn hỗ trợ đào và bơm nước, bảo đảm cho nông dân gieo cấy kịp thời vụ.

Được biết, diện tích đất nông nghiệp hiện đã giao cho Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn triển khai dự án cũng như diện tích thuộc phạm vi tưới nước của tuyến thủy lợi được phản ánh ở khu vực cân lận, trước đó đã được UBND tỉnh thu hồi đất theo Quyết định số 1749/QĐ-UBND ngày 11/6/2009 để triển khai Nhà máy phân đạm Công Thanh và đã chi trả bồi thường; tuy nhiên do dự án chưa triển khai theo kế hoạch nên nông dân vẫn sử dụng để canh tác.

“Kênh chính” cũ xuống cấp, không “chủ” khi kiểm kê, công khai phương án bồi thường GPMB

Kênh chính hồ Quế Sơn, phường Mai Lâm (thị xã Nghi Sơn) được đầu tư xây dựng năm 2001, làm nhiệm vụ tưới thiết kế cho 95 ha đất nông nghiệp. Kênh có chiều dài 1.277 m, được kiên cố kết cấu bê tông, tường xây gạch. Đoạn kênh qua dự án từ K1+013 đến K1+120,6 có chiều dài hơn 107 m, hiện làm nhiệm vụ tưới nước cho 14 ha đất nông nghiệp của các tổ dân phố: Hải Lâm, Hữu Nhân, Hữu Tài, Hữu Lại thuộc phường Mai Lâm.

Công nhân Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn hỗ trợ nông dân thu hoạch hoa màu.

Mặc dù được gọi là “kênh chính”, tuy nhiên khảo sát tại hiện trường (ngay đoạn tuyến tiếp giáp với khu vực dự án còn tồn tại) và hình ảnh tư liệu trước khi được cải dịch; cũng như theo biên bản làm việc ngày 17/6 của các bên liên quan (Ban Quản lý KKTNS và các KCN, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND thị xã Nghi Sơn, Công ty TNHH MTV Sông Chu, UBND phường Mai Lâm và Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn) sau khi đi thực địa để kiểm tra, chấn chỉnh công tác quản lý các hoạt động thuộc phạm vi bảo vệ công trình thuỷ lợi sau phản ánh của báo chí, “kênh chính” hồ chứa nước Quế Sơn, đoạn tuyến qua dự án chỉ có kích thước 30x40 cm. Nhiều đoạn đã xuống cấp và cây cối mọc che lấp.

Hiện trạng kênh Quế Sơn đoạn qua mặt bằng dự án khi chưa được Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn hỗ trợ cải dịch có kích thước nhỏ, lâu không được duy tu, bảo dưỡng, cây cối mọc che lấp.

Đồng chí Trịnh Trọng Trình, Phó Chủ tịch UBND phường Mai Lâm, cho biết: “Nhiều năm nay, kênh thuỷ lợi này ít phát huy hiệu quả do đã xuống cấp và ít được duy tu bảo dưỡng. Vì vậy, diện tích đất nông nghiệp thuộc khu vực thiết kế tưới đa phần chỉ sản xuất được một vụ do phụ thuộc thiên nhiên hoặc bà con nông dân chủ động bơm tưới”.

Còn theo lãnh đạo thị xã Nghi Sơn, khi thực hiện thủ tục kiểm kê, bồi thường GPMB dự án này, Ban GPMB & hỗ trợ tái định cư thị xã Nghi Sơn đã kiểm kê sự tồn tại của tuyến kênh đoạn qua mặt bằng dự án. Hội đồng bồi thường GPMB đã thực hiện đầy đủ trình tự, thủ tục, công khai và niêm yết phương án bồi thường, GPMB theo quy định của pháp luật nhưng không có tổ chức, cá nhân thông tin về quyền chủ sở hữu đối với tuyến kênh này. Do đó, Ban GPMB & hỗ trợ tái định cư thị xã Nghi Sơn đã ban hành quyết định thu hồi đất; đồng thời đang thực hiện thủ tục, quy trình bồi thường tài sản này cho chính quyền địa phương sở tại là UBND phường Mai Lâm.

Không có chuyện “tự ý phá kênh thuỷ lợi”, ảnh hưởng nước tưới

Chiều 19/6, ghi nhận tại hiện trường khu vực đoạn kênh qua dự án, Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng đã hoàn thành cải dịch đoạn kênh từ K1+013 đến K1+120,6 với kích thước 40X40 cm, kết cấu đáy bê tông và tường xây gạch, thông dòng dẫn vào các ruộng lúa để Nhân dân gieo cấy vụ mùa.

Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng hỗ trợ hoàn thành cải dịch đoạn kênh từ K1+013 đến K1+120,6 với kích thước 40X40 cm, kết cấu đáy bê tông và tường xây gạch, thông dòng dẫn vào các ruộng lúa để Nhân dân gieo cấy vụ mùa.

Tổng Giám đốc Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng cho biết: “Khi được bàn giao mặt bằng sạch và cấp phép xây dựng, chúng tôi cũng đã phát hiện ra tuyến kênh tồn tại trong phạm vi đất đã GPMB và giao cho DN. Mặc dù diện tích thuộc phạm vi tưới của kênh đã được kiểm kê, GPMB và chi trả tiền bồi thường cho dự án Nhà máy phân đạm Công Thanh. Tuy nhiên, do dự án chưa triển khai và nắm bắt nguyện vọng của Nhân dân về việc tiếp tục muốn tận dụng để sản xuất nên DN đã chủ động làm việc với UBND phường và các tổ dân phố về phương án bảo đảm nước tưới cho Nhân dân kịp thời gieo cấy vụ mùa, đồng thời bảo đảm tiến độ triển khai dự án theo kế hoạch phê duyệt”.

Theo đó, trích biên bản làm việc giữa UBND phường Mai Lâm và Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng ngày 10/5 về việc bảo đảm công tác phòng, chống ngập lụt và tưới tiêu khu vực thi công Nhà máy cơ khí công nghệ cao Nghi Sơn, trước nguy cơ ảnh hưởng đến việc sản xuất của 14 ha diện tích đất nông nghiệp phía Đông dự án, các bên đã thống nhất “để công ty bố trí hệ thống mương hoàn trả phía cuối nhà máy sau khi bà con thu hoạch vụ mùa, bảo đảm yêu cầu kỹ thuật thiết kế và hoàn thành trước vụ mùa kế tiếp để phục vụ tưới tiêu trong khu vực đất dự án giáp tường phía Nam của công ty”.

Sau khi thống nhất với chính quyền địa phương, sau khi nông dân thu hoạch lúa mùa, chỉ trong 10 ngày, từ ngày 5/6-15/6, Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng đã huy động cán bộ, công nhân tức tốc thi công cải dịch kênh, đồng thời chủ động nắn tuyến kênh bảo đảm kỹ thuật và thẩm mỹ. Từ ngày 15/6, tuyến kênh đoạn qua dự án đã hoàn thành, kịp thời cấp nước cho nông dân canh tác vụ mùa.

Tuyến kênh mới hoàn thành, bảo đảm tốt hơn điều kiện thông nước phục vụ đồng ruộng.

Phó Chủ tịch UBND phường Mai Lâm cho biết thêm: “Hiện nay tuyến kênh mới đã thi công xong từ ngày 15/6, bảo đảm chất lượng và kịp thời dẫn nước tưới cho nông dân triển khai cấy. Trong thời gian tiến hành cải dịch kênh, các hộ dân có nhu cầu lấy nước tưới sớm hơn đã được Công ty CP Cơ khí công nghệ cao Đại Dũng đào tạm mương đất và huy động máy bơm phục vụ tưới tiêu".

Nông dân gieo cấy vụ mùa trên khu vực cánh đồng của tổ dân phố Hữu Tài, phường Mai Lâm.

Theo Ban Quản lý KKTNS và các KCN, trong quá trình triển khai thực hiện dự án, Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn là nhà đầu tư chuyên nghiệp, luôn chấp hành các quy định của pháp luật. Công ty đã triển khai xây dựng theo đúng giấy phép xây dựng số 1287/GPXD do Ban cấp ngày 4/5/2024. Trong quá trình thực hiện, công ty đã chủ động đưa ra giải pháp xây dựng tuyến mương tạm nhằm bảo đảm việc tưới tiêu của bà con nhân dân tại khu vực, không làm ảnh hưởng đến hoạt động canh tác của Nhân dân khu vực xung quanh”.

Bà Nguyễn Thị Niên, tổ dân phố Hữu Tài cho biết: “Gia đình tôi có 4 sào lúa tại cánh đồng này. Tuyến kênh mới được xây dựng dẫn nước tốt hơn, giúp chúng tôi gieo cấy kịp thời vụ”.

Ông Trịnh Văn Cấp, tổ trưởng tổ dân phố Hữu Tài thông tin thêm: “Kênh này cấp nước cho tuyến Đồng Trước, Đồng Lỡ và Bò Đực của 4 tổ dân phố. Trước khi triển khai, công ty đã thông tin và tổ chức họp với các tổ dân phố để bảo đảm phương án hỗ trợ bơm nước, làm kênh tạm mới để bà con gieo cấy mùa vụ kịp thời”.

Cần đính chính thông tin, tránh ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp

Trước đó, theo phản ánh của Công ty TNHH MTV Sông Chu tại Văn bản số 42/CNCNNS-KT ngày 21/5/2024 về bảo vệ công trình thủy lợi kênh chính hồ Quế Sơn và thực hiện kiểm kê GPMB (văn bản 42), "trong khi thực hiện nhiệm vụ, công nhân Chi nhánh cấp nước Nghi Sơn phát hiện Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng sử dụng máy đào, đào vào phạm vi vùng phụ cận kênh Quế Sơn, Tổ quản lý Đồng Chùa - Chi nhánh cấp nước Nghi Sơn và UBND phường Mai Lâm đã lập biên bản, yêu cầu công ty dừng thi công. Đến ngày 21/5, công ty tiếp tục sử dụng máy đào phá tài sản, đơn vị quản lý đã yêu cầu dừng để báo cáo các cấp chính quyền nhưng công ty vẫn tiếp tục cố tình thực hiện hành vi phá hoại tài sản”.

Tuyến kênh nối với đoạn kênh qua dự án Nhà máy Cơ khí công nghệ cao Nghi Sơn mới được thông dòng.

Theo biên bản làm việc ngày 17/6, Ban Quản lý KKTNS và các KCN có ý kiến: “Việc Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh cấp nước Nghi Sơn” đã có văn bản số 42 đưa ra nhận định “Công ty Đại Dũng sử dụng máy đào phá tài sản kênh Quế Sơn”, "yêu cầu Công ty Đại Dũng dừng ngay việc phá hoại tài sản, kết cấu công trình thuỷ lợi kênh Quế Sơn..." đã làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư tại KKTNS nói riêng và tỉnh nói chung, cũng như uy tín của DN. Ban Quản lý KKTNS và các KCN đã đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo Công ty TNHH MTV Sông Chu xác minh và làm rõ các nội dung chưa phù hợp với thực tế mà đơn vị đã cung cấp cho báo chí để không làm ảnh hưởng đến hoạt động và uy tín của DN.

Theo đại diện lãnh đạo UBND thị xã Nghi Sơn, tuyến kênh chính hồ Quế Sơn có đoạn đi qua 3 dự án của các nhà đầu tư trong khu vực; khi kiểm kê bồi thường GPMB không thực hiện di dời, bồi thường công trình. Do đó, trong quá trình thi công tường rào về phía Tây (đoạn giáp mương) xảy ra sạt lở kênh. Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn không cố tình phá dỡ đoạn kênh tưới đi qua mặt bằng dự án và trước đó đã chủ động làm việc với phường Mai Lâm có phương án hoàn trả, hỗ trợ bảo đảm tưới tiêu. UBND thị xã Nghi Sơn cũng đề nghị Công ty TNHH MTV Sông Chu rút kinh nghiệm trong phối hợp xử lý công việc liên quan; đồng thời có văn bản đính chính nội dung tại văn bản số 42.

Được biết, sau khi nhận được phản hồi về các nội dung liên quan tại văn bản 42, Ban GPMB&HTTĐC thị xã Nghi Sơn đã yêu cầu Công ty TNHH MTV Sông Chu cung cấp tài liệu có liên quan và lập hồ sơ bồi thường GPMB bổ sung cho đoạn kênh này với chiều dài 107,3 m. Đến ngày 5/6, Công ty TNHH MTV Sông Chu mới cung cấp hồ sơ liên quan đến đoạn kênh. Ban GPMB&HTTĐC thị xã Nghi Sơn đã thực hiện áp giá bồi thường và thực hiện quy trình để phê duyệt phương án trong tháng 6/2024.

Đoàn khảo sát thực địa gồm: Ban Quản lý KKTNS và các KCN, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND thị xã Nghi Sơn, Công ty TNHH MTV Sông Chu, UBND phường Mai Lâm và Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn ngày 17/6 xác nhận Công ty CP Cơ khí chế tạo Đại Dũng Nghi Sơn đã hoàn thành tuyến kênh, bảo đảm cấp nước tưới cho 14 ha đất nông nghiệp.

Cũng theo thông tin từ Sở Nông nghiêp và Phát triển nông thôn, sau khi khảo sát thực địa cùng các đơn vị liên quan ngày 18/6 để báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh xác minh thông tin báo chí phản ánh, đến ngày 15/6, Công ty CP Cơ khí Đại Dũng Nghi Sơn đã hoàn trả tạm đoạn kênh K1-013 đến K1-120,6 với kích thước 40x40 cm, kết cấu đáy bê tông, tường xây gạch bảo đảm cấp đủ nước tưới cho khoảng 14 ha đất canh tác của phường Mai Lâm (trong quá trình tháo dỡ, cải tạo tuyến kênh, công ty đã chủ động bơm, cấp nước tưới phục vụ sản xuất của bà con nông dân khi có nhu cầu).

Tùng Lâm