Cơn sốt “Mưa đỏ”: Tiết học lịch sử qua những thước phim

Sự ra đời của bộ phim “Mưa đỏ”, chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Chu Lai đã tạo nên một cơn sốt hiếm có. Không chỉ gây xúc động mạnh mẽ trong công chúng, bộ phim còn trở thành nguồn cảm hứng thôi thúc thế hệ trẻ tìm hiểu, khám phá sâu hơn về lịch sử dân tộc. Nhiều giáo viên, học sinh thậm chí còn gọi đây là “tiết học lịch sử ngoài trang sách” - một tiết học sống động, giàu cảm xúc và đầy ý nghĩa.

Các em học sinh của hệ thống giáo dục Nobel School tham gia hoạt động ngoại khóa “Mưa đỏ & Tuổi trẻ”.

Mỗi lần ngồi trong rạp là một lần bạn Đặng Thu Hương, 18 tuổi, phường Hạc Thành hiểu rõ hơn về một chi tiết lịch sử mới trong bộ phim “Mưa đỏ”. Ban đầu, Hương cùng bạn bè đi xem phim vì tò mò khi bộ phim được rất nhiều người xem khen ngợi trên các diễn đàn mạng xã hội. Sau khi xem lần thứ nhất, rất nhiều chi tiết trong phim Hương không hiểu vì bản thân còn thiếu kiến thức lịch sử về trận chiến 81 ngày đêm ở Thành cổ Quảng Trị. Từ đó, Hương tìm hiểu sâu hơn về trận chiến ở Thành cổ và dần dần mới hiểu những phân cảnh ẩn dụ trong phim. Đó cũng là lý do dù đã xem đến lần thứ 3 nhưng bộ phim vẫn để lại ấn tượng sâu sắc đối với Hương. “Mỗi một lần xem, em lại hiểu thêm những chi tiết, phân cảnh ẩn dụ trong phim. Vì thế, dù xem nhiều lần nhưng càng xem em lại càng nghiền ngẫm và tò mò muốn tìm hiểu thêm về lịch sử Việt Nam”, Hương chia sẻ.

Trên mạng xã hội, nhiều bạn trẻ cũng giống như Hương, chia sẻ về trải nghiệm xem phim “Mưa đỏ” nhiều lần. Thậm chí, có hàng nghìn bài viết phân tích các phân cảnh đặc sắc, chi tiết ẩn dụ và chỉ ra cả ưu, nhược điểm của bộ phim. Nhiều bạn thừa nhận rằng lịch sử thường khô khan, nặng nề bởi con số, sự kiện, nhưng đối với phim “Mưa đỏ” đã thay đổi điều đó. Bộ phim đưa lịch sử đến gần hơn với người trẻ bằng cảm xúc, bằng câu chuyện của những con người bằng xương, bằng thịt. Chính vì vậy, một số trường học đã tận dụng sức lan tỏa của bộ phim để đưa vào bài giảng. Tại hệ thống giáo dục Nobel School đã tổ chức cho các em học sinh cùng thầy cô đến rạp chiếu phim thưởng thức tác phẩm “Mưa đỏ”. Hoạt động này như một tiết học lịch sử ngoại khóa. Thông qua những thước phim lịch sử, các em học sinh có dịp nhìn lại một giai đoạn lịch sử hào hùng nhưng cũng đầy mất mát của dân tộc.

Cô Lường Thị Duyến, giáo viên bộ môn Lịch sử, Trường Tiểu học, THCS&THPT Nobel School III, cho biết: “Nhiều bạn vốn ít quan tâm đến lịch sử nhưng sau khi xem bộ phim lại chủ động tìm hiểu, đặt câu hỏi, thậm chí còn chia sẻ cảm xúc rất chân thành, cảm động sau khi xem phim. Tôi nhận ra các em không chỉ nhớ sự kiện, mà còn thấu hiểu hơn những mất mát, hy sinh của thế hệ cha anh. Đây là những điều mà sách vở trong nhà trường khó thể hiện sống động”. Bên cạnh đó, cô Duyến còn cho rằng, trong các tiết học lịch sử, giáo viên có thể chọn những phân đoạn phù hợp để minh họa, để khơi gợi thảo luận, dẫn dắt học sinh đến nội dung bài học. Như vậy, điện ảnh trở thành kênh dạy học hiệu quả, tiết học không còn chỉ một chiều mà trở thành không gian đối thoại, nơi các em được bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của mình.

Điều đáng chú ý là “Mưa đỏ” không chỉ dừng lại ở một tác phẩm điện ảnh thành công, mà còn trở thành một hiện tượng văn hóa. Bộ phim góp phần khẳng định rằng: Để giáo dục lịch sử, cần có cách tiếp cận mới mẻ, gần gũi, giàu cảm xúc. “Trước khi xem phim, em đã được biết về cuộc chiến 81 ngày đêm tại Thành cổ Quảng Trị năm 1972 thông qua các bài học lịch sử. Thế nhưng, chỉ khi xem bộ phim, những kiến thức lịch sử mà em đã được học mới thực sự trở nên sống động và khắc sâu trong trí nhớ. Từ những con số, dấu mốc khô khan mà em phải mất nhiều giờ học thuộc thì giờ thông qua bộ phim, từng chi tiết em đều dễ dàng ghi nhớ và thôi thúc em tìm hiểu thêm về lịch sử dân tộc”, em Lê Thu Hà, học sinh chuyên Anh, Trường THPT Chuyên Lam Sơn, chia sẻ.

Các rạp chiếu phim như Lotte Cinemas và Beta Cinemas tại Thanh Hóa cho biết, từ khi ra mắt, bộ phim đã thu hút đông đảo khán giả ở nhiều lứa tuổi, từ trẻ em trên 13 tuổi đến người lớn tuổi đều muốn thưởng thức bộ phim này. Vì vậy, các rạp chiếu cũng ghi nhận sức hút chưa từng có của một bộ phim đề tài chiến tranh. Đặc biệt, vào các dịp nghỉ lễ và ngày cuối tuần, bộ phim luôn trong tình trạng “cháy” vé. Ông Nguyễn Xuân Giỏi, cựu chiến binh, sinh sống tại phường Đông Tiến, xúc động chia sẻ: “Với tôi, bộ phim không chỉ thể hiện được tinh thần bất khuất của bộ đội ta mà còn khiến thế hệ thanh, thiếu niên về sau bồi đắp thêm về lịch sử dân tộc và lòng yêu nước. Phải thấy được những gian khổ, mất mát không thể bù đắp của bộ đội ta bằng những thước phim chân thực như này thì người trẻ mới có thể tự hào và có ý thức gìn giữ đất nước”.

“Mưa đỏ” tái hiện cuộc chiến cách đây hơn 50 năm, nhưng thông điệp mà bộ phim mang lại vẫn còn nguyên giá trị hôm nay. Đó là bài học về lòng yêu nước, về sự kiên cường trước thử thách và về khát vọng hòa bình. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, khi giới trẻ có nhiều cơ hội tiếp cận văn hóa đa dạng, những tác phẩm như “Mưa đỏ” càng trở nên cần thiết. Bởi lẽ, chỉ khi hiểu rõ lịch sử dân tộc, thế hệ trẻ mới có nền tảng vững chắc để hội nhập, tự tin sánh vai cùng bạn bè quốc tế.

Bài và ảnh: Phương Đỗ