Đồng bào vùng cao chung tay giữ gìn bản sắc văn hóa

Trên mảnh đất sinh sống và định cư nhiều đời, đồng bào các dân tộc miền núi xứ Thanh luôn biết cách gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Nhảy sạp là sinh hoạt văn hóa truyền thống được nhân dân huyện Thường Xuân bảo tồn và phát huy.

Hiện nay, nhiều địa phương đã và đang nỗ lực tìm giải pháp để lưu giữ, bảo tồn, phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống. Điển hình như xã Mường Chanh (Mường Lát) có trên 90% đồng bào Thái, trong đó hầu hết các hộ dân vẫn sinh sống với nhiều thế hệ trong ngôi nhà sàn truyền thống; vẫn còn lưu giữ nguyên vẹn nét văn hóa trang phục cũng như các loại hình nghệ thuật, trò chơi, trò diễn dân gian độc đáo, như: làn điệu khặp, điệu xòe, nhảy sạp, khua luống, ném còn, đánh cồng chiêng, bắn nỏ, kéo co...

Đối với xã Quang Trung (Ngọc Lặc) lại luôn chú trọng xây dựng, hỗ trợ phát triển câu lạc bộ (CLB) văn nghệ dân gian, góp phần nuôi dưỡng nghệ thuật âm nhạc ở địa phương. Trong đó, đã thành lập CLB văn hóa dân gian dân tộc Mường và CLB cồng chiêng. Thông qua các CLB này, xã đã phát động toàn thể hội viên tham gia sưu tầm vốn văn hóa dân gian của dân tộc Mường, đồng thời tổ chức dàn dựng, biểu diễn những làn điệu dân ca, dân vũ đặc sắc đã bị mai một, như: hát xường, múa cây bông, đánh cồng chiêng...

Tại huyện Cẩm Thủy, trong những năm qua cũng có nhiều giải pháp bảo tồn, phát huy các làn điệu dân ca, dân vũ, lễ hội và những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Mường, như: văn hóa cồng chiêng, hát ru, hát sắc bùa... Bên cạnh đó, huyện chỉ đạo các địa phương hỗ trợ, đầu tư công tác sưu tầm, bảo tồn các làng nghề thủ công truyền thống, các lễ hội truyền thống; phục dựng, duy trì tổ chức nét văn hóa đặc sắc như: Nhảy sạp, ném còn, đánh cù, bắn nỏ, đẩy gậy... từ đó tạo sân chơi lành mạnh, góp phần nâng cao đời sống tinh thần trong các tầng lớp Nhân dân.

Cùng với việc giữ gìn, phát huy nét văn hóa đặc sắc, việc bảo tồn nghề, làng nghề truyền thống cũng được nhiều địa phương duy trì hoạt động. Các nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, thêu ren, đan lát, mây tre đan, đan cót, ủ rượu cần, nấu rượu siêu men lá, rèn... được khôi phục. Trong đó, có nhiều làng nghề được đánh giá là có khả năng phát triển gắn với du lịch, như: Làng nghề dệt thổ cẩm, nấu rượu siêu men lá, mây tre đan ở bản Năng Cát, xã Trí Nang (Lang Chánh) gắn với du lịch sinh thái thác Ma Hao; làng nghề dệt thổ cẩm, nấu rượu siêu men lá bản Thanh Xuân, thôn Thác Mạ, xã Xuân Cẩm (Thường Xuân) gắn với du lịch hồ Cửa Đạt; làng nghề dệt thổ cẩm, nấu rượu siêu men lá bản Hiêu, xã Cổ Lũng (Bá Thước) gắn với du lịch sinh thái thác Hiêu...

Có thể thấy rằng, trong xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội, tạo nên nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng chứa đựng nhiều thách thức, trong đó có thách thức về giữ gìn bản sắc văn hóa. Việc đồng bào các dân tộc miền núi xứ Thanh chung tay gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mình là điều đáng trân quý và cần được nhân rộng.

Bài và ảnh: Gia Bảo