Trương Anh Dũng - “Người mở đường” của thể thao Thanh Hóa tại đấu trường SEA Games

Trong dòng chảy của lịch sử thể thao Thanh Hóa, có những cái tên không chỉ đại diện cho một thành tích, mà còn là dấu mốc mở ra một chương mới cho thể thao tỉnh nhà. Vận động viên (VĐV) bắn súng Trương Anh Dũng là một người như thế. Năm 1991, ông trở thành VĐV Thanh Hóa đầu tiên góp mặt tại một kỳ SEA Games. Cảm xúc, niềm tự hào và những khó khăn khi ấy đã được ông chia sẻ trong chuyên mục Ký ức SEA Games của Báo và Đài PTTH Thanh Hóa.

VĐV đầu tiên của Thanh Hóa giành huy chương tại SEA Games

Năm 1991, tại Manila, Philippines, VĐV Trương Anh Dũng đã ghi tên mình vào lịch sử khi là người con xứ Thanh đầu tiên khoác áo đội tuyển quốc gia tham dự Đại hội Thể thao Đông Nam Á - SEA Games 16, giành được 1 HCB (cá nhân) và 1 HCĐ (đồng đội).

Hình ảnh ông Trương Anh Dũng tại SEA Games 16 tại Manila, Philippines.

“Trong thể thao, những điều đầu tiên luôn mang lại ấn tượng đặc biệt,” ông Dũng mở lời. “Tôi là VĐV Thanh Hóa đầu tiên tham dự SEA Games, đó là giai đoạn đầu thể thao Việt Nam chính thức gia nhập khu vực Đông Nam Á sau ngày đất nước thống nhất. Đó là niềm tự hào và ký ức không bao giờ quên trong sự nghiệp thể thao của tôi.”

Sinh ra và lớn lên ở xã Thiết Ống, trước đây thuộc huyện miền núi Bá Thước, có lẽ chưa bao giờ chàng trai Anh Dũng năm ấy nghĩ rằng mình sẽ bước chân vào con đường thể thao và để lại những dấu ấn đáng nhớ như vậy.

Năm 1982, sau khi tốt nghiệp THPT, trong thời gian chờ kết quả thi đại học, ông xuống thị xã Thanh Hóa và thường ra sân vận động tỉnh xem bóng đá (nay thuộc phường Hạc Thành). Ngay cạnh đó, có một khu bắn súng, nơi VĐV phải căng bạt, nằm trên nền đất và bắn vào ụ đất sát khán đài B.

Một lần khi đang chăm chú xem các VĐV tập bắn, thầy Nguyễn Truật - HLV đội tuyển bắn súng khi đó - đã hỏi thăm và khuyến khích Anh Dũng thử sức. Vì ở quê nhà cũng có sở thích đi săn bắn, Anh Dũng thấy hứng thú và tham gia tập luyện. Chỉ sau khoảng 3 tháng, ông tham dự giải bắn súng của tỉnh và giành được giải Nhì.

Ông Trương Anh Dũng đến với thể thao khá muộn.

Thành tích ấy đã giúp ông được gọi vào trường năng khiếu TDTT, chính thức bắt đầu sự nghiệp chuyên nghiệp.

“Tất cả đều rất đơn sơ, chủ yếu dựa vào tinh thần tập luyện là chính"

Thời điểm tập luyện ban đầu của ông Dũng là giai đoạn thể thao Việt Nam nói chung và bắn súng nói riêng còn nhiều hạn chế. Điều kiện vật chất nghèo nàn, súng cũ kỹ, thậm chí không có quần áo chuyên dụng, và đạn tập chỉ là loại đạn thường, không đạt chuẩn thi đấu.

“Tất cả đều rất đơn sơ, chủ yếu dựa vào tinh thần tập luyện là chính. So với bây giờ thì khác xa, khoa học, công nghệ, trang thiết bị hiện đại hơn rất nhiều,” ông Dũng nhớ lại.

Tuy nhiên, bằng nỗ lực phi thường, ông đã nhanh chóng bứt phá. Năm 1985, tại giải trẻ toàn quốc, thành tích 591 điểm của ông đã khiến báo chí gọi là “hiện tượng” và giúp ông được chọn tham dự một giải bắn súng quốc tế ở Moscow, Nga. Thành tích này là bước đệm để ông được triệu tập vào đội tuyển quốc gia và sau đó chính thức tham dự SEA Games 16 - năm 1991.

Báo chí khi đó gọi Trương Anh Dũng là “hiện tượng mới”.

“Bắn súng đòi hỏi súng tốt, đạn tốt, nhưng thời đó chúng tôi không có gì đạt chuẩn. Vì chưa từng dùng đồ tốt nên cứ nghĩ mình như người ta, mãi sau này mới biết là thua kém quá nhiều,” ông tâm sự về sự thiệt thòi.

Trong những năm tháng thi đấu, ông Dũng còn nhớ mãi kỷ niệm tại SEA Games ở Chiang Mai, Thái Lan (năm 1995). Khi kiểm tra trang phục, trọng tài người Nhật Bản phát hiện quần áo tự may của VĐV Việt Nam quá dày, không đạt tiêu chuẩn.

Trước nguy cơ bị loại, vị trọng tài đã gợi ý: “Anh lấy búa đập mỏng chỗ này đi, tôi sẽ đo lại và châm trước cho bắn.” Hành động này không chỉ giúp VĐV được thi đấu mà sau đó, vị trọng tài còn tặng đội tuyển mấy bộ quần áo đạt chuẩn. Đó là minh chứng rõ nhất cho sự khó khăn mà thể thao Việt Nam phải đối mặt thời bấy giờ.

“Phát huy tinh thần quê hương, nỗ lực đạt thành tích cao nhất!”

Sau kỳ SEA Games đầu tiên, Trương Anh Dũng tiếp tục góp mặt tại các kỳ đại hội khu vực tiếp theo trên cả cương vị VĐV và HLV.

Từ năm 1995-1997, ông chuyển sang vừa thi đấu vừa huấn luyện, và đến năm 1997-1998, ông chính thức trở thành huấn luyện viên. Ông đã từng huấn luyện đội tuyển quốc gia, dự 2 kỳ SEA Games với tư cách HLV và có học trò giành được Huy chương Vàng - VĐV Đàm Nga.

Ông Trương Anh Dũng (bên trái) gắn bó với thể thao Thanh Hoá trọn vẹn 9 kỳ Đại hội Thể thao toàn quốc.

Gắn bó hơn 40 năm với bộ môn, trải qua 9 kỳ Đại hội Thể thao toàn quốc, ông Dũng đánh giá: “Tiềm năng của Thanh Hóa rất lớn, nhưng thành tích của Bắn súng chưa phản ánh đúng bởi điều kiện cơ sở vật chất quá thiếu thốn, điều kiện tập luyện khó khăn. Nếu được đầu tư tốt hơn, bắn súng Thanh Hóa hoàn toàn có thể sánh với các đơn vị mạnh trong cả nước.”

Ông Dũng ngắm lại chiếc huy chương bạc cá nhân đầy kỷ niệm ở lần đầu tiên tham dự SEA Games.

Chiếc huy chương cũ đã nhuốm màu thời gian, nhưng ý nghĩa của nó thì không hề phai nhạt.

Đến nay, sau bao thăng trầm, điều đọng lại sâu sắc nhất trong ký ức ông Dũng là khoảnh khắc sau khi trở về từ SEA Games 16: “Khi tôi trở về, Sở TDTT tổ chức một đoàn xe từ Dốc Xây đón về thị xã, đi quanh phố với cờ và loa cổ động. Lúc ấy tôi như một người hùng, dù thành tích không quá lớn, nhưng đó là tấm huy chương SEA Games đầu tiên của Thanh Hóa. Những khoảnh khắc ấy theo tôi suốt cuộc đời.”

Năm 2024, ông Trương Anh Dũng chính thức nghỉ hưu sau hơn 40 năm gắn bó cùng Bắn súng Thanh Hoá.

Kết thúc cuộc trò chuyện, ông Trương Anh Dũng gửi gắm lời nhắn nhủ tới thế hệ VĐV xứ Thanh hôm nay, đặc biệt là các VĐV đội tuyển bắn súng: “Thanh Hóa là nơi có truyền thống thể thao mạnh mẽ. Tôi mong các em hãy phát huy tinh thần quê hương, nỗ lực đạt thành tích cao nhất, mang vinh quang về cho tỉnh nhà.”

Hoàng Sơn