Trải nghiệm du lịch để được sống như người bản địa

Thời gian gần đây, nhiều bạn trẻ chọn hình thức du lịch trải nghiệm. Ở những miền đất mới, họ vừa được tham quan, khám phá, vừa được trực tiếp trải nghiệm đời sống, phong tục tập quán của cư dân bản địa.

Khách du lịch đến xã Pù Luông được hòa vào nhịp sống của người dân bản địa.

Những ngày tháng 8, tạm xa ồn ào, náo nhiệt của thành phố, chị Đỗ Thị Phương, du khách người Hà Nội ngược ngàn về xã Pù Luông để hòa vào không gian yên ả của núi rừng. Đón chị và mọi người trong đoàn là cái nắng dịu dàng chạy dọc trên sườn núi, trải dài trên những thửa ruộng bậc thang xanh mướt.

Làng Bầm, xã Pù Luông đang từng bước thay đổi theo hướng du lịch cộng đồng, với các homestay giản dị nhưng đầy đủ tiện nghi. Mỗi ngày, chị Viên Thị Trâm, chủ homestay Trang Hoa Viên dậy sớm chuẩn bị bữa sáng cho khách. Chị Phương cùng những vị khách sau một đêm ngon giấc với không khí mát mẻ, trong lành thức giấc thưởng thức bữa sáng. Sau đó, chị cùng đoàn tới thác, tới rừng, tới những nơi hoang sơ hùng vĩ và tham gia lễ mừng cơm mới - nét văn hóa truyền thống, đặc sắc của người Thái làng Bầm. Đây là lễ hội được các gia đình người Thái địa phương tổ chức sau mùa gặt, thể hiện lòng biết ơn tổ tiên, mong ước mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no. Chị Phương cảm nhận rõ ánh mắt tự hào của người dân nơi đây khi kể về nếp nhà, nếp bản, những nương lúa trĩu bông. Chị nhận ra, văn hóa chính là “linh hồn” của mảnh đất Pù Luông xinh đẹp. Điều đó được thể hiện rõ nét qua các làng du lịch cộng đồng, như: Bầm, Lặn Ngoài, Đôn, Hiêu hay Son - Bá - Mười - nơi văn hóa truyền thống không chỉ được gìn giữ, mà còn sống động qua cuộc sống lao động, sinh hoạt của người dân. Bước vào làng Lặn Ngoài, chị được chào đón bởi những nụ cười từ người dân địa phương. Những người phụ nữ ngồi bên khung cửi, đôi tay thoăn thoắt tạo nên tấm thổ cẩm đầy màu sắc. Những họa tiết trên từng tấm vải không đơn thuần là hoa văn, mà là câu chuyện về núi rừng, cuộc sống gắn bó bền chặt với thiên nhiên. Ngoài thổ cẩm, những chiếc gùi đan tay, vốn là vật dụng hằng ngày của người dân, nay cũng trở thành món quà lưu niệm được du khách yêu thích.

Những ngày ở Pù Luông, chị Phương thấy mình như đang sống thực sự ở mảnh đất này. Chị đến những nơi người dân hay lui tới, dậy sớm như nếp sinh hoạt của họ, ghé chợ dân sinh, ăn các món dân dã. Chị cũng dành nhiều thời gian đạp xe lang thang quanh các làng để cảm nhận nhịp sống và trò chuyện với người dân địa phương. Đêm xuống, trong cái se lạnh của núi rừng, mọi người quây quần bên bếp củi, cùng uống rượu cần, nghe hát và hòa trong những vòng xòe say mê. Ở nơi đây, chị Phương được rửa trôi những khói bụi thành phố bằng gió núi, sương rừng, được biết thế nào là “nếp nhà” của người Thái, Mường ở miền Tây xứ Thanh. “Sau mỗi hành trình như vậy, khi trở về, mình học được cách trân trọng những gì đang có và không ngại thể hiện tình cảm đối với những người quan trọng xung quanh" - chị Phương cho biết.

Không chỉ riêng chị Phương mà nhiều du khách trong và ngoài nước khi đến Pù Luông đều thực sự ấn tượng với loại hình du lịch trải nghiệm văn hóa bản địa các dân tộc. "Ngoài cảnh quan thiên nhiên trong lành, mát mẻ, đất Pù Luông đa số là đồng bào dân tộc Thái, Mường sinh sống nên nhiều nét văn hóa truyền thống vẫn được gìn giữ như cồng chiêng, khua luống, khặp Thái... và những ngôi nhà sàn truyền thống. Tận dụng dư địa từ các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số bản địa một cách sáng tạo là cách làm du lịch ở xã. Từ đó, thiết lập nền tảng cho sản phẩm du lịch đặc trưng, có chiều sâu trong dịch vụ du lịch” - ông Trần Duy Tiến, Chủ tịch UBND xã Pù Luông khẳng định.

Trong định hướng phát triển du lịch của tỉnh đã xác định yếu tố văn hóa bản địa chính là “chìa khóa”, là “thỏi nam châm” hút khách du lịch suốt bốn mùa. Thời gian qua, tỉnh đã quan tâm, ban hành nhiều đề án phát triển du lịch gắn với việc khai thác giá trị văn hóa bản địa; trong đó có 10 đề án phát triển du lịch cộng đồng trên cơ sở khai thác các giá trị tự nhiên và văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số khu vực miền núi. Đồng thời, khuyến khích các địa phương tích cực khai thác giá trị độc đáo từ bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc và coi đây là một trong những yếu tố để thu hút du khách, từ đó sớm đưa du lịch của tỉnh thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Câu chuyện du lịch cộng đồng không chỉ dừng lại ở Pù Luông, mà tiếp tục lan tỏa tới bản Năng Cát, xã Linh Sơn; bản Bút, xã Nam Xuân; bản Mạ, xã Thường Xuân. Du lịch cộng đồng, trải nghiệm ở miền núi xứ Thanh đang dần bừng sáng, không nhờ những công trình xa hoa lộng lẫy, mà bằng chiều sâu văn hóa và vẻ đẹp mộc mạc khiến lòng người rung động.

Bài và ảnh: Tăng Thúy