Phiên họp thứ 9 Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Chất vấn và trả lời chất vấn đối với lĩnh vực công thương, tài nguyên - môi trường

Ngày 16-3, tại hội trường Diên Hồng, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn đối với lĩnh vực công thương và tài nguyên - môi trường. Đây là hoạt động chất vấn đầu tiên được tổ chức tại Phiên họp thứ 9 Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong nhiệm kỳ Khóa XV, được thực hiện trực tiếp và kết nối trực tuyến từ Nhà Quốc hội đến Đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố cả nước.

Các đại biểu tham dự phiên chất vấn tại điểm cầu Thanh Hóa.

Dự phiên chất vấn tại điểm cầu Thanh Hóa có các đồng chí: Lại Thế Nguyên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh; Mai Văn Hải, Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh; Nguyễn Quang Hải, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh; Đầu Thanh Tùng, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; các đại biểu Quốc hội đang công tác tại tỉnh Thanh Hóa; đại diện lãnh đạo Ủy ban MTTQ tỉnh và các sở, ngành liên quan.

Các đồng chí: Lại Thế Nguyên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh; Mai Văn Hải, Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh tham dự phiên chất vấn tại điểm cầu Thanh Hóa.

Phát biểu khai mạc phiên chất vấn Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết: Để chuẩn bị cho phiên chất vấn lần này, trước diễn biến phức tạp của dich COVID-19 nhưng với tinh thần, trách nhiệm, nỗ lực cao, các cơ quan của Quốc hội và các cơ quan liên quan đã phối hợp chặt chẽ, khoa học, cố gắng chuẩn bị tốt nhất về các điều kiện tổ chức cũng như nội dung phiên họp.

Trên cơ sở tình hình phát triển kinh tế - xã hội, thực tiễn đời sống của Nhân dân, tổng hợp đề xuất chất vấn của ĐBQH thông qua văn bản tập hợp kiến nghị của 54 Đoàn ĐBQH, phiếu chất vấn của đại biểu Quốc hội, ý kiến, kiến nghị của cử tri, ý kiến về kinh tế - xã hội được ĐBQH quan tâm từ kỳ họp thứ 2 đến trước phiên họp thứ 9, căn cứ quy định về tiêu chí lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định tổ chức chất vấn đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực của Ngành Công thương liên quan đến trách nhiệm của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường liên quan đến trách nhiệm của Bộ trưởng Trần Hồng Hà.

Các đại biểu tham dự phiên chất vấn tại điểm cầu Thanh Hóa.

Đây là hai nội dung chất vấn có phạm vi rộng, ảnh hưởng và tác động rất lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống của Nhân dân, quản lý nhà nước không chỉ tập trung ở 2 Bộ quản lý nghành nêu trên mà còn liên quan đến các bộ, nghành liên quan.

Để đảm bảo hiệu quả của phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các vị đại biểu trên cơ sở các tài liệu đã được gửi, quá trình công tác, kinh nghiệm thực tiễn, nghiên cứu kỹ, mỗi nhóm vấn đề chất vấn cần tập trung vào việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội đã ban hành, những vấn đề phát sinh có tính cấp thiết, thời sự, ảnh hưởng đến đời sống Nhân dân... để đặt các câu hỏi có trọng tâm, phản ánh đúng và trúng vấn đề thuộc phạm vi nội dung chất vấn.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các thành viên Chính phủ được mời dự họp cần bố trí thời gian, sắp xếp công việc, đảm bảo tham dự đầy đủ phiên chất vấn, trừ những trường hợp bất khả kháng; đồng thời căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, phạm vi quản lý, các quy định của pháp luật, thực tiễn hoạt động, tập trung lắng nghe, giải trình thỏa đáng, không né tránh, vòng vo, làm rõ thực trạng, có câu trả lời, đáp áp cụ thể, rõ ràng đối với từng nhóm vấn đề cả trước mắt cũng như định hướng lâu dài đối với những vấn đề mà đại biểu Quốc hội, cử tri và Nhân dân quan tâm.

Trong quá trình trả lời chất vấn, Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách lĩnh vực và một số bộ trưởng, trưởng ngành có liên quan sẽ cùng tham gia giải trình.

Các đại biểu tham dự phiên chất vấn tại điểm cầu Thanh Hóa.

Ngay sau khi khai mạc phiên chất vấn, trong phiên họp buổi sáng dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực công thương, gồm: tình hình sản xuất, nhập khẩu, cung ứng xăng dầu, công tác điều hành giá xăng dầu thời gian qua; việc thực hiện các nghị quyết, kết luận về chất vấn của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội liên quan đến công tác quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc; giải pháp bảo đảm lưu thông, xuất, nhập khẩu hàng hóa trong tình hình dịch COVID-19, nhất là mặt hàng nông sản.

Trách nhiệm trả lời chính là Bộ trưởng Bộ Công thương; Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành và Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông - Vận tải, Y tế, Công an, Quốc phòng cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình những vấn đề có liên quan.

Buổi chiều, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, các đại biểu tiếp tục tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường.

Các đại biểu dự phiên chất vấn tại điểm cầu Thanh Hóa.

Nội dung chất vấn tập trung vào việc thực hiện nghị quyết về chất vấn và giám sát chuyên đề của Quốc hội liên quan đến quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị; trách nhiệm và giải pháp ngăn chặn tình trạng lợi dụng việc trả giá trong các phiên đấu giá đất với mức giá vượt xa giá trị của thị trường để đẩy giá đất các khu vực lân cận lên cao nhằm mục đích trục lợi cá nhân; việc thực hiện các hợp đồng mua bán, chuyển nhượng, hứa mua, hứa bán về đất đai thời gian qua và việc giải quyết các khiếu nại, tố cáo liên quan đến lĩnh vực này; việc kiểm soát hoạt động xả thải của các nhà máy; xử lý chất thải công nghiệp; vấn đề thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt; chất thải liên quan đến phòng, chống dịch COVID-19; vấn đề ô nhiễm nước thải, rác thải sinh hoạt và giải pháp đầu tư xây dựng nhà máy xử lý tại các địa phương.

Các đại biểu dự phiên chất vấn tại điểm cầu Thanh Hóa.

Trách nhiệm trả lời chính là Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành, Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Y tế, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Xây dựng, Công an và Thanh tra Chính phủ cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Phát biểu kết luận phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao Bộ trưởng Bộ Công thương, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chuẩn bị tốt nội dung, tập trung trả lời vào các vấn đề được ĐBQH quan tâm; giải trình khá đầy đủ các vấn đề còn bất cập, hạn chế. Đồng thời, ghi nhận nỗ lực của các Bộ trưởng trong việc đề xuất một số giải pháp, nhằm khắc phục những bất cập trong phạm vi phụ trách.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, để khắc phục bất cập, hạn chế, tiếp thu ý kiến của các vị ĐBQH tại phiên chất vấn, đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công thương, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ, ngành triển khai hiệu quả các giải pháp trước mắt và lâu dài liên quan đến nhiệm vụ, lĩnh vực đã được chất vấn.

Theo đó, Chính phủ, Bộ Công thương cần xây dựng kịch bản nâng cao năng lực dự báo, sát sao, quyết liệt hơn để ổn định nguồn cung, bình ổn giá xăng dầu, đảm bảo sản xuất, kinh doanh và đời sống của Nhân dân. Có giải pháp phù hợp hơn để giải quyết được nguồn cung từ nhà máy lọc dầu Nghi Sơn. Cân đối, điều hành kịp thời, linh hoạt giữa sản xuất, nhập khẩu dự trữ để đảm bảo nguồn cung trong ngắn hạn và dài hạn.

Phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, các cơ quan, đơn vị liên quan để điều hành giá xăng, dầu theo sát với diễn biến của thị trường. Quản lý, sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu, kết hợp với các giải pháp về phí, thuế, hỗ trợ sản xuất và tiêu thụ. Có giải pháp hiệu quả để đảm bảo giá xăng, dầu phù hợp với mục tiêu kiểm soát lạm phát, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đảm bảo an ninh kinh tế. Tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý, trái quy định.

Tiếp tục thực hiện tốt các nghị quyết, kết luận về chất vấn của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong công tác quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu, hàng giả. Kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân sai phạm. Có giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường tiêu thụ, nhất là mặt hàng nông sản.

Khẩn trương ban hành, xây dựng quy định về tiêu chuẩn, điều kiện chất lượng đối với hàng hóa xuất khẩu chính ngạch qua biên giới và cơ chế, chính sách khuyến khích xuất khẩu chính ngạch đối với một số mặt hàng xuất khẩu nông sản, nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa theo hình thức chính ngạch để đa dạng hóa và các phương thức vận tải...

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường cần hoàn thiện chính sách điều tiết các nguồn thu từ đất để cân đối, phân phối hợp lý tạo nguồn lực phát triển đồng đều giữa các vùng, miền. Hoàn thiện cơ chế, chính sách theo hướng đẩy mạnh cải cách hành chính, rút gọn các thủ tục hành chính; bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch thông tin quy hoạch sử dụng đất.

Nghiên cứu hoàn thiện các quy định về thu hồi đất, giải phóng mặt bằng tạo không gian cho phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, tạo quỹ đất ở vùng phụ cận dự án hạ tầng kỹ thuật, xây dựng, chỉnh trang đô thị, khu dân cư nông thôn để đấu giá quyền sử dụng đất, tăng nguồn thu từ đất đai.

Bảo đảm nguồn lực, nhất là nguồn lực tài chính để hoàn thiện hệ thống thông tin đất đai, cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia tập trung, thống nhất; bảo đảm nguồn lực thực hiện các chỉ tiêu trong quy hoạch sử dụng đất. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Đẩy mạnh kiểm tra, thanh tra, giám sát, xử lý tình trạng lãng phí đất đai, đất được giao, cho thuê nhưng chậm đưa vào sử dụng; xử lý nghiêm các hành vi gây ô nhiễm, làm hủy hoại đất, thoái hóa đất. Thực hiện tốt các chính sách mới trong bảo vệ môi trường; đấu tranh phòng, chống tội phạm về môi trường; đẩy mạnh tuyên truyền nhận thức về môi trường, nhất là việc xử lý chất thải rắn, rác thải sinh hoạt…

Kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết làm cơ sở để triển khai thực hiện.

Quốc Hương