Phát huy vai trò thị trường nội địa

Trong những chu kỳ biến động không ngừng của kinh tế toàn cầu, khi cánh cửa xuất khẩu có lúc thu hẹp, đơn hàng sụt giảm, chi phí logistics leo thang..., thì thị trường nội địa lại nổi lên như một “phao cứu sinh” giúp nhiều doanh nghiệp đứng vững. Việc phát huy vai trò thị trường nội địa đang dần trở thành chiến lược phát triển lâu dài, bền vững và mang tính tự cường của nhiều địa phương, trong đó có Thanh Hóa.

Lao động hoàn thiện sản phẩm tại Cơ sở đồ gỗ Hòa Hiếu, xã Hoằng Hóa.

Những con số biết nói cho thấy thị trường nội địa của Thanh Hóa không chỉ lớn về lượng mà ngày càng sâu về chất. Theo Sở Công Thương, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2024 đạt khoảng 177.000 tỷ đồng, tăng hơn 11% so với năm 2023. Đáng chú ý, tỷ trọng tiêu thụ hàng hóa sản xuất tại chỗ đạt khoảng 37%, phản ánh rõ xu hướng người tiêu dùng đang ngày càng ưu tiên sử dụng sản phẩm nội tỉnh. Đây không chỉ là tín hiệu khả quan cho hoạt động sản xuất, thương mại, mà còn thể hiện sự dịch chuyển tích cực trong nhận thức tiêu dùng.

Không chỉ các doanh nghiệp lớn, nhiều HTX, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ cũng đang tìm thấy dư địa phát triển ngay tại chính thị trường quê hương. Tại xã Bá Thước, HTX Nông nghiệp ECO Bá Thước đã xây dựng mô hình trồng rau hữu cơ theo tiêu chuẩn VietGAP. Mỗi tuần, hàng trăm kg rau củ tươi được chuyển về thành phố để phân phối cho các nhà hàng, bếp ăn tập thể... trên địa bàn tỉnh. Tính riêng 6 tháng đầu năm 2025, sản lượng tiêu thụ nội tỉnh đã đạt trên 10 tấn, chiếm gần 70% tổng đầu ra của HTX. Ông Nguyễn Vũ Hùng, đại diện HTX chia sẻ: “Thay vì chỉ trông chờ vào đơn hàng từ Hà Nội hay xuất khẩu, chúng tôi tập trung xây chuỗi tiêu thụ tại chỗ, ít rủi ro hơn mà lại gắn kết người dân địa phương với nông sản bản địa".

Tại xã Hoằng Hóa, cơ sở sản xuất đồ gỗ Hòa Hiếu đang cho thấy hướng đi bền vững khi tập trung phát triển ngay trên thị trường nội tỉnh. Với hơn 20 lao động, cơ sở chuyên sản xuất các sản phẩm đồ gỗ gia dụng và nội thất như bàn ghế, giường tủ, tủ thờ... theo đặt hàng của người dân trong tỉnh. Thay vì đầu tư quảng bá rầm rộ, cơ sở chú trọng tay nghề, mẫu mã hợp thị hiếu và giao hàng tận nơi trong tỉnh. Trung bình mỗi tháng, cơ sở tiêu thụ từ 25 - 30 sản phẩm lớn nhỏ, doanh thu ổn định nhờ “tệp khách hàng” trung lưu trong tỉnh ngày càng mở rộng. “Khách nội tỉnh dễ chăm sóc, dễ bảo hành, lại quay lại mua tiếp nếu ưng ý. Bám thị trường gần, mình chủ động hơn về dòng tiền lẫn nhân công”, chủ cơ sở Nguyễn Văn Hiếu chia sẻ.

Không thể phủ nhận, chính những người tiêu dùng trong tỉnh với ý thức mua sắm ngày càng thông minh và tỉnh táo đang góp phần làm thay đổi tư duy sản xuất và phân phối của doanh nghiệp địa phương. Tuy vậy, để thị trường nội địa thực sự phát huy vai trò là “trụ đỡ”, cần nhìn thẳng vào những điểm nghẽn còn tồn tại. Trước hết, hạ tầng thương mại ở nhiều vùng nông thôn, miền núi còn thiếu và yếu. Nhiều khu vực chưa có điểm bán hiện đại, trong khi hàng hóa địa phương lại chủ yếu phân phối qua kênh truyền thống. Việc thiếu liên kết vùng trong tiêu thụ nội tỉnh cũng khiến sản phẩm khó “ra khỏi xã” để đến với người tiêu dùng ở các đô thị trung tâm. Bên cạnh đó, phần lớn doanh nghiệp, HTX quy mô nhỏ, thiếu năng lực xây dựng thương hiệu, chưa có chiến lược truyền thông dài hơi. Việc áp dụng chuyển đổi số, phân phối qua nền tảng online, kết nối thương mại điện tử vẫn còn manh mún. Tình trạng sản xuất cái mình có, không phải cái thị trường cần vẫn diễn ra, khiến hàng hóa khó tìm được chỗ đứng bền vững.

Tỉnh Thanh Hóa hiện đang triển khai nhiều giải pháp để tháo gỡ các nút thắt này. Một trong những trọng tâm là khuyến khích phát triển hệ thống phân phối hiện đại tại khu vực nông thôn, miền núi, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, HTX mở rộng điểm bán hàng Việt. Đồng thời, các chương trình như “Đưa hàng Việt về nông thôn”, “Phiên chợ hàng Việt”, hội chợ OCOP... sẽ tiếp tục được tổ chức thường xuyên hơn, gắn với hoạt động xúc tiến thương mại nội địa chuyên sâu theo từng vùng, từng ngành hàng.

Ngoài ra, tỉnh cũng sẽ đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, ứng dụng thương mại điện tử trong phân phối sản phẩm địa phương. Việc hình thành sàn thương mại điện tử riêng cho sản phẩm OCOP, nông sản đặc sản của tỉnh đang được nghiên cứu triển khai, nhằm tăng độ phủ hàng hóa địa phương trên môi trường số. Cùng với đó, các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức người tiêu dùng về hàng hóa địa phương từ chất lượng, giá trị cộng đồng cho đến bảo vệ môi trường cũng sẽ được đẩy mạnh để tạo “lực kéo” từ phía thị trường.

Trong chiến lược phát triển kinh tế dài hạn, thị trường nội địa chính là “nền móng” để doanh nghiệp ổn định sản xuất, mở rộng quy mô và từng bước nâng chất lượng sản phẩm. Khi người tiêu dùng tại quê nhà trở thành người ủng hộ bền vững nhất, mỗi doanh nghiệp, mỗi sản phẩm của địa phương sẽ có thêm cơ hội vững vàng bước ra thị trường lớn hơn.

Bài và ảnh: Chi Phạm