Giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường ở Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân

Những năm qua, cán bộ, chính quyền và người dân Khu phố 6, thị trấn Thọ Xuân, huyện Thọ Xuân luôn bức xúc trước tình trạng trang trại chăn nuôi bò, gà tại xã Xuân Trường và thị trấn Thọ Xuân của Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân bốc mùi hôi thối, gây ô nhiễm môi trường, khiến đời sống sinh hoạt của người dân gặp nhiều khó khăn.

Toàn cảnh trang trại chăn nuôi bò, gà tại xã Xuân Trường và thị trấn Thọ Xuân của Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân.

Sau khi nhận được phản ánh của người dân về tình trạng ô nhiễm môi trường từ trang trại, gần Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 chúng tôi có mặt tại khu dân cư Khu phố 6, thị trấn Thọ Xuân. Thời điểm nhà nhà đang tất bật dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa để đón xuân, ông Hồ Xuân Tuấn - hộ dân ở Khu phố 6 bức xúc, cho biết: “Vào mùa đông còn đỡ, chứ mùa hè gió Tây Nam thổi vào, cả khu dân cư sống chung với mùi hôi thối từ trang trại chăn nuôi. Các hộ dân ở đây phải lấy tôn che chắn kín mít cửa sổ, cửa ra vào, bờ tường, nhưng không ngăn hết được mùi xú uế. Mấy năm nay người dân bức xúc kiến nghị trong các cuộc tiếp xúc cử tri cũng như các cuộc họp ở khu phố, thị trấn và các cơ quan đã vào cuộc. Hơn 2 tháng nay, mùi hôi thối cũng giảm đi một phần rồi. Hy vọng năm nay, dân được đón một cái tết “sạch””.

Qua tìm hiểu được biết, trang trại chăn nuôi bò, gà của Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân (hoạt động trên địa bàn thôn 5, xã Xuân Trường và Khu phố 6, thị trấn Thọ Xuân) được tiếp quản từ Công ty Giống Thọ Xuân (doanh nghiệp Nhà nước) sau khi hoàn thành việc cổ phần hóa vào năm 2017 và bắt đầu đưa vào hoạt động chăn nuôi bò, gà từ năm 2018 với tổng diện tích khu đất là 122.154m2, với quy mô, công suất của dự án nuôi 20.000 con gà úm/lứa; 10.000 con gà thịt/lứa và 900 con bê, bò/lứa. Qua quá trình hoạt động, mặc dù công ty đã thực hiện các quy trình về bảo vệ môi trường, song chưa đầy đủ theo các nội dung bảo vệ môi trường nêu trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt, dẫn đến khí thải từ chuồng nuôi, kho chứa phân, khu xử lý nước thải thoát ra môi trường, bốc mùi hôi thối, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.

Trao đổi những phản ánh của người dân với Chủ tịch UBND thị trấn Thọ Xuân Ngô Văn Hùng, được ông cho biết: Trang trại hình thành từ trước khi có khu dân cư. Theo thời gian, khu dân cư ngày càng phát triển với mật độ dân số đông. Trong đó có khoảng 200 hộ dân ở Khu phố 6, thị trấn Thọ Xuân nằm trên trục đường Lê Lợi và trục đường Trần Quang Khải bị ảnh hưởng bởi mùi hôi thối từ trang trại bay ra. Nhất là những ngày công ty cho xe vận chuyển phân ra nơi khác, đi qua khu dân cư, làm ảnh hưởng đến môi trường sống của Nhân dân. Trước ý kiến, kiến nghị của bà con Nhân dân, UBND thị trấn đã báo cáo với huyện, huyện và các ngành cấp tỉnh đã thành lập đoàn kiểm tra, đề nghị công ty khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường. Gần 2 tháng nay, tình trạng hôi thối đã giảm, người dân cũng không còn ý kiến phản ánh với chính quyền địa phương nữa.

Trước tình trạng ô nhiễm môi trường từ trang trại chăn nuôi bò, gà của Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân, UBND huyện Thọ Xuân đã nhiều lần thành lập đoàn kiểm tra về công tác bảo vệ môi trường tại đây. Qua kiểm tra đã chỉ ra những tồn tại mà công ty cần khắc phục để giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân chưa xử lý dứt điểm việc ô nhiễm môi trường dẫn đến người dân vẫn tiếp tục kiến nghị với chính quyền địa phương.

Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Thọ Xuân Mai Văn Linh, cho biết: Từ năm 2021 đến nay, Sở TN&MT, UBND huyện Thọ Xuân đã nhiều lần kiểm tra, làm việc để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường do công ty gây ra. Trong đó, ngày 14-6-2021 Phòng TN&MT huyện đã tham mưu cho UBND huyện Thọ Xuân tổ chức buổi kiểm tra việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường của công ty. Qua kiểm tra cho thấy công ty vẫn chưa thực hiện đúng và đầy đủ các nội dung theo yêu cầu tại Kết luận thanh tra số 04/KL-STNMT và các biên bản kiểm tra của đoàn kiểm tra Sở TN&MT, cũng như chưa thực hiện đầy đủ các nội dung theo báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt.

Ngày 21-6-2021, UBND huyện Thọ Xuân đã có Công văn số 1407/UBND-TNMT đề nghị UBND tỉnh tạm dừng hoạt động chăn nuôi của Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân. Sau 3 tháng dừng hoạt động để xử lý môi trường, công ty đã có công văn báo cáo kết quả hoạt động xử lý môi trường tại trang trại chăn nuôi bò, gà tại xã Xuân Trường và thị trấn Thọ Xuân, đề nghị UBND tỉnh được hoạt động chăn nuôi trở lại.

Ngày 1-11-2021 UBND tỉnh có Công văn 17167/UBND-NN về việc giải quyết đề nghị cho phép tiếp tục hoạt động chăn nuôi tại trang trại chăn nuôi bò, gà tại xã Xuân Trường và thị trấn Thọ Xuân của Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân, đồng thời Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu công ty chỉ duy trì quy mô chăn nuôi theo như cam kết với chính quyền địa phương (10.000 con gà, 500 con bò, bê); tuyệt đối không tiếp nhận thêm hoặc mở rộng quy mô chăn nuôi; thực hiện đầy đủ các biện pháp giảm ô nhiễm môi trường trong quá trình chăn nuôi; tiếp tục rà soát và đầu tư xây dựng hoàn chỉnh các công trình xử lý chất thải theo nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt; lập kế hoạch vận hành thử nghiệm công trình xử lý chất thải và lập báo cáo đề nghị xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường, trình cơ quan có thẩm quyền xem xét; khẩn trương xây dựng lộ trình di dời toàn bộ trang trại bò, gà đến vị trí mới để phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất huyện Thọ Xuân đến năm 2023 và quy hoạch điều chỉnh chung xây dựng thị trấn Thọ Xuân được cấp có thẩm quyền phê duyệt; giao UBND huyện Thọ Xuân chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan, giám sát công tác bảo vệ môi trường của Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân; thường xuyên kiểm tra hoạt động chăn nuôi, số lượng gia súc, gia cầm trong trang trại theo đúng quy mô cam kết. Trường hợp hoạt động của trang trại tiếp tục gây ô nhiễm môi trường phải kịp thời xử lý vi phạm theo thẩm quyền hoặc báo cáo cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xử lý theo quy định.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, công ty đã có giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, nhưng khí thải từ trang trại vẫn bay vào khu dân cư, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân. Ngày 29-6-2022, UBND huyện Thọ Xuân đã có Quyết định số 1562/QĐ-UBND thành lập đoàn kiểm tra công tác bảo vệ môi trường tại trang trại. Tại thời điểm kiểm tra (ngày 7-7-2022), đại diện công ty đã xuất trình các hồ sơ, thủ tục liên quan. Công ty đang nuôi 226 con bò thịt. Qua kiểm tra thực tế về chất thải trong quá trình hoạt động của công ty cho thấy, chuồng nuôi hở, công ty chưa xây dựng phòng xử lý khí thải đặt tại cuối chuồng nuôi và phân thải được tập kết vào kho chứa nhưng chưa được đóng bao. Do vậy, chưa xử lý được mùi theo quy định. Tại buổi kiểm tra, đoàn kiểm tra yêu cầu công ty cam kết duy trì tổng đàn không vượt quá 300 con bê; thông báo lịch vận chuyển phân thải cho Nhân dân và khu phố biết để giám sát, phối hợp thực hiện; thường xuyên phun thuốc khử mùi, khử trùng khu vực chuồng chăn nuôi, kho chứa phân đảm bảo quy định...

Như vậy, công ty đã thực hiện không đúng một trong các nội dung của quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được UBND tỉnh phê duyệt, là vi phạm quy định tại điểm e Khoản 1, Điều 9 Nghị định số 155/NĐ-CP, ngày 18-11-2016 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, được sửa đổi bổ sung tại Khoản 8 Điều 1 Nghị định số 55/NĐ-CP, ngày 24-5-2021 về sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 155/2016/NĐ-CP. Căn cứ các quy định của pháp luật và xét tính chất, mức độ vi phạm, ngày 25-7-2022 Chủ tịch UBND huyện Thọ Xuân đã có Tờ trình số 112/TTr-UBND về việc đề nghị xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân tại trang trại chăn nuôi bò, gà tại xã Xuân Trường và thị trấn Thọ Xuân, với mức tiền phạt áp dụng theo quy định là 70 triệu đồng; đồng thời đình chỉ hoạt động của cơ sở từ 3 đến 6 tháng để khắc phục vi phạm theo quy định.

Phó trưởng Phòng TN&MT huyện Thọ Xuân Mai Văn Linh cho biết thêm: Để giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường từ trang trại chăn nuôi bò, gà tại xã Xuân Trường và thị trấn Thọ Xuân, công ty đã cam kết sau 3 tháng khi UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch điều chỉnh thị trấn Thọ Xuân đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, công ty sẽ có phương án chuyển đổi mô hình kinh doanh (không chăn nuôi), báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.

Tìm hiểu thêm về những phương án giảm mùi của trang trại nuôi bò, gà tại xã Xuân Trường và thị trấn Thọ Xuân, chúng tôi có cuộc trao đổi với Trưởng phòng Hành chính Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân Trần Văn Hùng, được ông cho biết: Thực hiện kết luận của các đoàn thanh tra, công ty đã đưa ra một số giải pháp như che chắn bạt các chuồng trại, phun hóa chất khử mùi, giảm quy mô chuồng nuôi bằng cách dừng nuôi gà, giảm số lượng nuôi bò từ 400 con xuống còn dưới 200 con; che chắn bạt cẩn thận khi vận chuyển phân từ trang trại chăn nuôi ra ngoài để tránh rơi rớt xuống khu dân cư. Hiện công ty đang chờ huyện có kế hoạch chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Trong thời gian này công ty tạm duy trì chăn nuôi quy mô nhỏ để tạo việc làm cho hơn 20 lao động; đồng thời công ty cũng tìm hướng chuyển đổi ngành, nghề kinh doanh cho phù hợp với quy hoạch của huyện.

Bài và ảnh: Ngân Hà