Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp: Sẽ tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã

Người dân thực hiện thủ tục hành chính tại xã Yên Dương, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. (Ảnh: Hoàng Hùng/TTXVN)

Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Trong đó, Bộ Nội vụ đề xuất sửa đổi các quy định liên quan đến việc tổ chức đơn vị hành chính và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) gồm 7 chương, 49 điều (giảm 1 điều so với Luật số 65/2025/QH15), trong đó: Giữ nguyên 9 điều, bỏ 3 điều liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện; Bổ sung 2 điều mới do tách quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân tỉnh với thành phố trực thuộc trung ương và của xã với phường để quy định cụ thể hơn nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân tại các đơn vị hành chính theo từng lĩnh vực.

Dự thảo Luật cũng sửa đổi, bổ sung 35 điều để phù hợp với việc chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương từ 3 cấp (cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã) thành 2 cấp (cấp tỉnh và cấp cơ sở).

Tại dự thảo, Bộ Nội vụ đưa ra quy định tổ chức lại các đơn vị hành chính cấp xã hiện nay để hình thành các đơn vị hành chính cấp cơ sở (gồm: xã, phường và đặc khu ở hải đảo) để phù hợp với mô hình tổ chức mới. Hiện nay, đơn vị hành chính cấp xã gồm có xã, phường, thị trấn.

Cụ thể, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức đơn vị hành chính và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (gồm: cấp tỉnh và cấp cơ sở, không tổ chức cấp huyện) phù hợp với địa bàn đô thị, nông thôn, hải đảo, đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt.

Theo đó, đơn vị hành chính cấp tỉnh giữ như quy định hiện hành gồm: tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nhưng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh để bảo đảm đạt tiêu chuẩn theo quy định, đồng thời để mở rộng không gian phát triển.

Đơn vị hành chính cấp xã sẽ tổ chức lại để hình thành các đơn vị hành chính cấp cơ sở gồm: xã, phường và đặc khu ở hải đảo để phù hợp với mô hình tổ chức mới.

Đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt giữ nguyên như quy định hiện hành do Quốc hội quyết định thành lập.

Dự thảo Luật quy định chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp cơ sở đều tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân. Hội đồng nhân dân hoạt động theo chế độ tập thể, quyết định theo đa số; Ủy ban nhân dân hoạt động theo chế độ tập thể Ủy ban nhân dân kết hợp với đề cao trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân.

Trên cơ sở mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (gồm: cấp tỉnh và cấp cơ sở), phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp chính quyền địa phương theo hướng cấp tỉnh tập trung ban hành cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, quản lý vĩ mô, các vấn đề có tính chất liên vùng, liên cơ sở, vượt quá năng lực giải quyết của cơ sở, đòi hỏi chuyên môn sâu và đảm bảo tính thống nhất trên toàn cấp tỉnh.

Cấp cơ sở là cấp tổ chức thực hiện chính sách (từ trung ương và cấp tỉnh), tập trung vào các nhiệm vụ phục vụ người dân, trực tiếp giải quyết các vấn đề của cộng đồng dân cư, cung cấp các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân trên địa bàn; các nhiệm vụ cần sự tham gia của cộng đồng, phát huy tính chủ động, sáng tạo của cấp cơ sở./.

Theo Vietnam+