Góp phần thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ

Sau nhiều lần thảo luận, lấy ý kiến các ngành chức năng, cuối năm 2018, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 38/2018/QĐ-UBND về việc ban hành “Quy định về Giải thưởng khoa học và công nghệ (KH&CN) Thanh Hóa”. Quy định này ra đời nhằm tạo dựng phong trào nghiên cứu khoa học, đẩy mạnh ứng dụng, cũng như vận động, tuyên truyền, khuyến khích, động viên, thu hút đội ngũ nhân lực KHCN và các tầng lớp nhân dân tham gia vào hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, đồng thời là cơ sở để lựa chọn các công trình nghiên cứu tại Thanh Hóa tham gia Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về KH&CN.

Ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật và trang thiết bị hiện đại trong phẫu thuật bệnh lý tim, mạch tại Bệnh viện Nhi Thanh Hóa.

Quy định gồm 5 chương, 18 điều với nhiều nội dung quan trọng, như: Đối tượng áp dụng với tác giả, đồng tác giả là người Việt Nam, người nước ngoài có công trình, cụm công trình KH&CN trên các lĩnh vực được công bố, ứng dụng hiệu quả lần đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn quy định; các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan trong việc xét tặng giải thưởng. Công trình được xét tặng giải thưởng gồm 3 loại hình công trình, gồm: Công trình nghiên cứu khoa học, công trình nghiên cứu phát triển công nghệ, công trình ứng dụng công nghệ và được đánh giá trên 2 tiêu chí, giá trị công nghệ và giá trị thực tiễn ở các mức độ khác nhau. Đơn cử như, đối với công trình nghiên cứu phát triển công nghệ về giá trị công nghệ, công trình phải giải quyết được các vấn đề then chốt để cải tiến, đổi mới công nghệ, tạo ra sản phẩm mới với các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật cơ bản cao hơn công nghệ tương tự đang ứng dụng trong tỉnh. Về giá trị thực tiễn, từ kết quả nghiên cứu của công trình, ứng dụng vào thực tiễn đem lại hiệu quả kinh tế cao được thể hiện thông qua các chỉ tiêu như giảm 10% chi phí trở lên, tăng lợi nhuận 10% trở lên; hoặc có ít nhất 1 đơn vị đã ký hợp đồng tiếp nhận chuyển giao công nghệ là kết quả của công trình nghiên cứu. Tạo ra sản phẩm chủ lực của địa phương, sản phẩm có thương hiệu xuất khẩu, thay thế hàng nhập khẩu hoặc tạo ra sản phẩm mới, góp phần nâng doanh thu của doanh nghiệp trong năm đạt 10% trở lên... Cũng theo quy định, cơ cấu giải thưởng gồm giải vàng, giải bạc và giải đồng. Tổng số giải của mỗi đợt xét tặng tối đa 10 giải. Giải thưởng được xét tặng 3 năm 1 lần, công bố và trao giải vào Ngày KH&CN Việt Nam (18-5), trao giải lần đầu tiên vào năm 2020.

Để thực thi quy định, mới đây UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 95/KH-UBND về việc xét tặng Giải thưởng KH&CN Thanh Hóa năm 2020. Theo kế hoạch, hồ sơ đề nghị xét tặng giải thưởng được lập thành 2 bộ và gửi về sở, ngành hoặc UBND huyện, thị xã, thành phố (tùy theo địa phương hoặc ngành đã ứng dụng kết quả của công trình). Thời gian tiếp nhận hồ sơ đến hết ngày 31-9-2019 (trực tiếp hoặc tính theo dấu bưu điện đối với các hồ sơ gửi qua đường bưu điện). Thời gian tổ chức họp hội đồng xét tặng giải thưởng cấp cơ sở từ ngày 1 đến 30-10-2019. Gửi hồ sơ về cơ quan thường trực giải thưởng (Sở KH&CN) để tổng hợp đến hết ngày 30-11-2019. Lễ công bố và trao giải dự kiến sẽ tổ chức vào ngày 18-5-2020.

Được biết, trong những năm qua, phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật cũng như tổ chức Hội thi sáng tạo kỹ thuật, tham gia Giải thưởng KH&CN Việt Nam trên địa bàn tỉnh đã “gặt hái” được nhiều thành quả. 3 năm gần đây, không ít công trình, giải pháp đạt giải tại hội thi, cuộc thi, giải thưởng sáng tạo trong tỉnh và trong nước đã được ứng dụng hiệu quả vào thực tiễn. Tiêu biểu, như công trình “Nghiên cứu ứng dụng phẫu thuật tim hở điều trị bệnh tim bẩm sinh (thông liên thất) tại Bệnh viện Nhi Thanh Hóa” của nhóm tác giả Nguyễn Viết Hải, Nguyễn Hữu Thành, Mai Đình Duyên, Nguyễn Thị Thái, Lê Xuân Cường, Bệnh viện Nhi tỉnh Thanh Hóa; giải pháp “Phần mềm hỗ trợ học tập hóa học CLS-TR” của nhóm tác giả Ngô Quang Trọng, Lê Ích Tâm, Trường THPT Nguyễn Xuân Nguyên (Quảng Xương); giải pháp “Nghiên cứu công nghệ tiên tiến, bào chế thuốc nhỏ mắt Eyethepharm có tác dụng phòng ngừa và điều trị các bệnh đau mắt, ngứa mắt, khô rát mắt, loại bỏ bụi bẩn, ghèn rỉ ở mắt” của nhóm tác giả Lê Văn Ninh, Nguyễn Danh Quý, Công ty CP Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa; công trình “Sản xuất viên nén từ phế liệu nông, lâm nghiệp làm nhiên liệu đốt lò hơi” của tác giả Vũ Văn Kiên và cộng sự Công ty CP Dụng cụ thể thao Delta...

Kết quả này sẽ là tiền đề quan trọng để Quy định về Giải thưởng KH&CN Thanh Hóa đi vào thực tiễn mang lại hiệu quả thiết thực. Qua đó, động viên, khích lệ, thúc đẩy phong trào lao động sáng tạo về khoa học - kỹ thuật của cán bộ, viên chức, nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân trên địa bàn tỉnh; để các ý tưởng sáng tạo trở thành nền tảng cho các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; để các nhà khoa học, tổ chức, cá nhân có thêm nhiều đóng góp cho sự nghiệp KH&CN tỉnh nhà.

Bài và ảnh: Lê Phong