ĐBQH Mai Văn Hải (Đoàn ĐBQH Thanh Hoá): Cần có giải pháp đột phá để đẩy nhanh nhà ở xã hội

Sáng 28/10, tại Nhà Quốc hội, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023”.

Tham gia góp ý, ĐBQH Mai Văn Hải, Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH Thanh Hóa cơ bản thống nhất với báo cáo kết quả giám sát của Đoàn giám sát về thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường Bất động sản (BĐS) và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023.

Đây là một chuyên đề rất quan trọng, khó, nội dung rộng, thời điểm giám sát khá dài. Đoàn giám sát đã thực hiện tốt nhiệm vụ được Quốc hội giao, báo cáo kết quả giám sát rất công phu, khoa học, thể hiện rất rõ nét kết quả thực hiện các mục tiêu đề ra.

ĐBQH Mai Văn Hải đã tham gia ý kiến vào việc phát triển nhà ở xã hội đó là: Nhà ở của người dân nói chung, nhà ở xã hội nói riêng luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm chăm lo, ngày 3/4/2023 Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng có thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”; ngày 24/5/2024 Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 34-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới và nhiều văn bản khác có liên quan đến thực hiện chủ trương, chính sách pháp luật về nhà ở xã hội.

Trong thời gian qua Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã quan tâm chỉ đạo thực hiện việc xây dựng nhà ở xã hội, một số vướng mắc từng bước được tháo gỡ kể cả về pháp luật cũng như tổ chức thực hiện. Trong việc lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch sử dụng đất, một số địa phương đã bố trí được quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội độc lập, một số địa phương bố trí nhà ở xã hội là quỹ đất 20% trong dự án nhà ở thương mại.

Các địa phương cũng đã nỗ lực chỉ đạo xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhưng đến nay theo Báo cáo của Chính phủ sau 8 năm (2015-2023) thực hiện, mới có 373/800 dự án hoàn thành với quy mô đã xây dựng được 193.920 căn hộ, nếu so với mục tiêu đến năm 2025 mới chỉ đạt 45,3% và so với mục tiêu đến năm 2030 mới chỉ đạt 18,2%. Như vậy, cho thấy mục tiêu của dự án đến năm 2025 và đến năm 2030 là rất khó có khả năng hoàn thành, nếu không có giải pháp đột phá.

Trong báo cáo đã nêu rất cụ thể về những tồn tại, nguyên nhân và có nhiều kiến nghị sâu sắc, đại biểu Mai Văn Hải cho rằng nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế nêu trong báo cáo kết quả giám sát, thì nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, do công tác ban hành chính sách, pháp luật về nhà ở xã hội tuy tương đối đầy đủ, nhưng thiếu ổn định, có nhiều văn bản chồng chéo, mâu thuẫn, chưa đồng bộ, thống nhất, một số cơ chế, chính sách chưa khuyến khích, thu hút được các nhà đầu tư nhà ở xã hội; còn nhiều người có thu nhập thấp, công nhân lao động chưa tiếp cận được với các chính sách ưu đãi tín dụng về nhà ở xã hội.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, giúp cho người có thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp có điều kiện tiếp cận dễ dàng hơn với nhà ở xã hội, nhưng vẫn còn tồn tại, vướng mắc trong triển khai thực hiện các dự án; trong việc bán, cho thuê, cho thuê mua đối với nhà ở xã hội. Đến nay vẫn còn nhiều địa phương chưa hoàn thành kế hoạch phát triển nhà ở xã hội; việc bố trí quỹ đất ở đô thị, khu công nghiệp còn khó khăn; một số quy định chưa phù hợp với thực tế, chậm được sửa đổi, bổ sung như về thủ tục đầu tư, về đất đai, về xây dựng, về quy hoạch.

Từ những vấn đề nêu trên, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị một số vấn đề sau: Chính phủ tiếp tục quan tâm chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tháo gỡ các điểm ghẽn trong thực hiện các chính sách, pháp luật về nhà ở xã hội trong lĩnh vực đầu tư, đất đai, quy hoạch; sửa đổi các chính sách để thu hút nhà đầu tư; giúp người có thu nhập thấp, công nhân lao động có nhu cầu nhà ở xã hội được tiếp cận với chính sách tốt hơn.

Chính phủ chỉ đạo thực hiện tốt việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cấp huyện; ưu tiên bố trí đủ quỹ đất cho nhu cầu nhà ở xã hội, trong đó chú trọng đối với bố trí các dự án nhà ở độc lập, nhất là ở các đô thị lớn, các khu công nghiệp. Đồng thời, cần phải thực hiện bố trí ngân sách trung ương, ngân sách địa phương thỏa đáng để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; hoàn thiện các cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tham gia phát triển nhà ở xã hội cho công nhân các khu công nghiệp để giải quyết nhu cầu nhà ở của công nhân lao động; chỉ đạo tháo gỡ khó khăn để nhà đầu tư, người có thu nhập thấp, công nhân được tiếp cận với vốn vay ưu đãi để đầu tư cũng như mua nhà ở xã hội.

Chính phủ cần có chính sách cụ thể hóa theo tinh thần Chỉ thị 34-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới. Chỉ đạo thực hiện việc giao cho các địa phương phải xác định chỉ tiêu phấn đấu 5 năm, hằng năm để thực hiện cho được kế hoạch đề ra theo đúng tinh thần Chị thị 34-CT/W của Ban Bí thư. Cụ thể hóa chính sách để tính đúng, tính đủ các chi phí hợp lý, hợp lệ, thực hiện tốt các cơ chế tài chính, đảm bào hài hòa lợi ích của nhà đầu tư, nhà nước và người dân thụ hưởng chính sách; khắc phục tình trạng một số dự án lợi nhuận thấp, thời gian kéo dài, không khuyến khích được nhà đầu tư; cụ thể hóa chính sách đặc thù cho người lao động có thu nhập thấp, công nhân trong các khu công nghiệp, cần đa dạng các sản phẩm nhà ở xã hội và các hình thức thuê, thuê mua, mua với giá cả hợp lý để người thu nhập thấp có thể tiếp cận được.

Chính phủ tiếp tục chỉ đạo rà soát, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong thực hiện các thủ tục hành chính trong đầu tư dự án nhà ở xã hội, trong tiếp cận vốn vay, tạo thuận lợi nhất có thể, để rút ngắn thời gian triển khai thực hiện dự án đầu tư nhà ở xã hội. Đồng thời cần phải cải cách thủ tục hành chính trong việc xét duyệt đối tượng đủ điều kiện tham gia mua nhà ở xã hội, để vừa thuận tiện, vừa chính xác đối tượng được thụ hưởng chính sách.

Quốc Hương