Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh tăng cường công tác số hóa hồ sơ vụ án

Việc số hóa hồ sơ vụ án là bước đột phá lớn trong công tác phối hợp giữa viện kiểm sát (VKS) và tòa án. Những phiên tòa sử dụng hồ sơ bản án được “số hóa” và chứng cứ “điện tử” đều cho thấy hiệu quả rõ rệt, giúp các cơ quan tiến hành tố tụng dễ khai thác, nghiên cứu, bảo đảm chính xác, nghiêm minh trong xét xử, đáp ứng tốt nhất nhu cầu, nhiệm vụ công tác cải cách tư pháp.

Viện Kiểm sát Nhân dân TP Thanh Hóa tổ chức phiên tòa thực hiện số hóa hồ sơ vụ án.

Vừa qua, VKSND tỉnh đã chỉ đạo, hướng dẫn VKSND TP Thanh Hóa phối hợp với Tòa án Nhân dân (TAND) TP Thanh Hóa tổ chức 2 phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự thực hiện “số hóa hồ sơ vụ án” và công bố tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa, đồng thời tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm. Hai vụ án được đưa ra xét xử là vụ án Nguyễn Văn Quang cùng đồng bọn bị truy tố về tội tàng trữ trái phép chất ma túy và vụ án Nguyễn Ngọc Cường bị truy tố về tội cướp tài sản. Đây là hoạt động nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử các vụ án hình sự theo yêu cầu cải cách tư pháp, chỉ đạo và hướng dẫn của VKSND tối cao cũng như đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Xét thấy 2 vụ án này nằm trong các vụ án được dư luận xã hội quan tâm, đối tượng có biểu hiện quanh co, chối tội, hồ sơ vụ án có nhiều tài liệu, chứng cứ là hình ảnh, video, các file ghi âm, ghi hình thu thập được trong quá trình điều tra vụ án, lãnh đạo VKSND TP Thanh Hóa đã chọn 2 vụ án này để tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm trên phạm vi cả hai cấp kiểm sát. Đồng thời chỉ đạo kiểm sát viên thụ lý vụ án tập trung nghiên cứu kỹ hồ sơ, dự kiến các tình huống có thể phát sinh để đưa ra những lập luận chặt chẽ, thuyết phục, kết hợp với việc thực hiện “số hóa hồ sơ vụ án” đối với các tài liệu, chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của các bị cáo để trình chiếu và công bố tại phiên tòa. Tại phiên tòa, kiểm sát viên VKSND TP Thanh Hóa đã thực hiện việc trình chiếu các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án đã được số hóa một cách công khai, được thu thập và trình chiếu đảm bảo theo đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật. Qua đó, làm cơ sở cho việc chứng minh, đánh giá của kiểm sát viên đối với hành vi phạm tội của các bị cáo là chính xác, khách quan; bảo đảm quan điểm truy tố, buộc tội của viện kiểm sát có tính thuyết phục, có căn cứ và đúng quy định của pháp luật. Trước những tài liệu, chứng cứ khách quan, thuyết phục được công khai tại phiên tòa, các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội của mình, tỏ thái độ ăn năn, hối cải và mong muốn nhận được sự khoan hồng của pháp luật.

Để nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp, trong năm 2020, VKSND 2 cấp trong tỉnh đã đề ra nhiều chủ trương, biện pháp mang tính đột phá và thiết thực, đáp ứng yêu cầu đặt ra ngày càng cao của công tác đấu tranh chống và phòng ngừa tội phạm trong tình hình mới, trong đó tăng cường sử dụng số hóa hồ sơ vụ án, công bố các tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa. Trong năm 2020, VKSND và TAND 2 cấp đã phối hợp thực hiện một số phiên tòa có áp dụng trình chiếu chứng cứ, số hóa hồ sơ. Đặc biệt, việc áp dụng hình thức này trong các phiên tòa hình sự đã phản ánh đầy đủ diễn biến sự việc, động cơ, mục đích phạm tội; tính chất, mức độ nguy hiểm mà bị cáo gây ra, giúp kiểm sát viên chủ động trong quá trình đối đáp, tranh luận, đưa ra các quan điểm chính xác và có tính thuyết phục cao khi thực hiện quyền công tố tại phiên tòa, giúp hội đồng xét xử đưa ra những bản án đúng người, đúng tội, có sức thuyết phục cao.

Theo đánh giá của VKSND tỉnh, việc tiến hành số hóa hồ sơ vụ án, công bố các tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa đã góp phần nâng cao tính thuyết phục đối với những người tham gia tố tụng; được hội đồng xét xử ghi nhận và đánh giá cao về kỹ năng tranh tụng của kiểm sát viên và hiệu quả tuyên truyền, giáo dục pháp luật sâu rộng đến quần chúng Nhân dân. Bên cạnh đó, việc thực hiện số hóa hồ sơ sẽ không phải in ấn, chuyển hóa các chứng cứ điện tử thành giấy tờ, tiết kiệm chi phí cũng như thuận lợi cho việc lưu trữ, tiết kiệm diện tích và chi phí lưu trữ, sẽ không giảm về mặt vật lý, hóa học của tài liệu gốc theo thời gian. Đồng thời, việc số hóa hồ sơ còn giúp việc chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan tiến hành tố tụng thuận lợi hơn.

Việc triển khai số hóa hồ sơ vụ án hình sự, về công bố tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa sẽ được VKSND tỉnh tiếp tục xây dựng kế hoạch, lãnh đạo, chỉ đạo việc tiếp tục mở rộng số hóa hồ sơ vụ án đối với tất cả loại tội phạm... Tuy nhiên, để triển khai tốt việc thực hiện số hóa hồ sơ thì cần có sự đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị công nghệ thông tin để nâng chất lượng hình ảnh, các tài liệu, chứng cứ để công bố tại phiên tòa; tổ chức tập huấn kỹ năng số hóa hồ sơ vụ án và kỹ năng công bố tài liệu và chứng cứ tại phiên tòa để đáp ứng nhu cầu cải cách tư pháp trong giai đoạn hiện nay...

Bài và ảnh: Lê Quốc